Spanje staat aan de vooravond van een nieuwe regering. De geplande amnestie voor separatisten heeft tot controversiële reacties geleid. Vooral een voormalig politicus zou daar baat bij hebben.

In Spanje staat volgens mediaberichten ontslagnemend premier Pedro Sanchez op het punt een nieuwe regering te vormen met de hulp van Catalaanse separatisten.

TVE en La Vanguardia meldden donderdag dat de socialistische PSOE van Sánchez een akkoord had bereikt met de Catalaanse separatistische partij Junts. Noch PSOE, noch Junts bevestigden dit aanvankelijk.

De kranten “El Pais” en “El Mundo” meldden unaniem dat het enige wat nu nog ontbrak de goedkeuring van de Baskische nationalistische partij PNV om een regering te vormen was. “El Pais” schrijft, daarbij verwijzend naar PSOE-kringen, dat de onderhandelingen met PNV in een vergevorderd stadium zijn, ze staan op het punt een overeenkomst te ondertekenen.

Waarnemers vrezen dat dit een nieuwe fase van politieke instabiliteit bedreigt, aangezien de Catalaanse separatisten zich blijven inzetten voor hun doel van afscheiding van Spanje.

Sánchez had na de parlementsverkiezingen in juli een coalitie gevormd met de linkse Sumar-partij. Hij heeft echter de steun van andere kleine partijen nodig om als regeringsleider te worden bevestigd.

Sánchez is sinds 2018 premier en leidt sinds 2020 een minderheidsregering. Bij de verkiezingen won zijn PSOE minder zetels dan de conservatieven onder oppositieleider Alberto Nunez Feijoo. Hij haalde echter niet de meerderheid die nodig is om een regering in het parlement te vormen. Als gevolg hiervan begon Sánchez onderhandelingen.

Junts heeft amnestie geëist voor veroordeelde separatisten als voorwaarde voor steun aan Sánchez. Ze waren betrokken bij de poging om Catalonië in 2017 onafhankelijk te verklaren. Begin november tekende de PSOE een overeenkomst met de Catalaanse separatistische partij Esquerra Republicana de Catalunya (ERC).

De geplande amnestie is controversieel in het land en in de Europese Unie (EU). In een peiling die half september werd gehouden, was ongeveer 70 procent van de respondenten tegen een amnestie – 59 procent van hen was aanhangers van de socialisten.

Negenenzestig procent van de respondenten zei dat de leiders van de separatisten in 2017 een misdaad hadden begaan. Bovendien heeft het hoogste toezichthoudende orgaan van de Spaanse rechterlijke macht, de Consejo General del Poder Judicial, zijn grote bezorgdheid geuit over het project.

Dat lijntje volgt ook EU-commissaris voor Justitie Didier Reynders. In een woensdag gepubliceerde brief aan de regering in Madrid uitte hij zijn ernstige zorgen over de plannen voor een amnestiewet.

De meest prominente begunstigde van de amnestie zou het voormalige hoofd van de Catalaanse regering, Carles Puigdemont, zijn. De Junts-politicus had Catalonië in 2017 onafhankelijk verklaard na een controversieel referendum. De centrale regering beschuldigde hem vervolgens van rebellie en verduistering van overheidsgeld.

Het Grondwettelijk Hof zag de acties van de Catalaan als een schending van de grondwet. Op dat moment werd de Catalaanse regionale regering machteloos gemaakt door de centrale regering, werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven en werd Puigdemont op de lijst van gezochte personen gezet. Daarna ging hij naar het buitenland, onder meer naar Duitsland. Sánchez had ooit gezworen Puigdemont voor de rechter te brengen.

De concessies van Sánchez aan de separatisten hebben aanhangers van het conservatieve en rechtse spectrum al op straat gedreven. Maandagavond demonstreerden ongeveer 4.000 mensen voor het partijhoofdkwartier van de PSOE in Madrid.

Ze eisten dat Sánchez in de gevangenis zou worden gegooid en eisten het “recht van de Spanjaarden om Spanje te beschermen” op. Sánchez reageerde tegen X: “De aanval op het PSOE-kantoor is een aanval op de democratie en op iedereen die erin gelooft.”

Volgens berichten in de media heeft de politie de tumultueuze protesten uiteengedreven met traangas en rubberen kogels.

Bron: Spanien: Sanchez mit Separatisten bei Bildung der Regierung einig (handelsblatt.com)