Over het conflict in Israël, resp. Gaza, wordt er non stop bericht. En ja, ook bij de niet te onderschatten nullenzender werd, resp. wordt er geraadseld naar de achtergronden. Experten-professoren Internationale Politiek David Criekemans (UA) en Jonathan Holslag (VUB) mochten er hun opwachting maken en hun licht laten schijnen. Ze waarschuwen – terecht – voor een escalatie.

Wij vragen ons niet alleen af, zoals quasi iedereen, hoe het mogelijk is dat Israël dit niet zag aankomen. Of de waarschuwingen negeerde. Want die waren er, o.a. vanuit Egypte en bovendien werden ze door de extreem-haatvervulde regering van Netanyahu aangewakkerd, waarvoor niet alleen politieke analisten waarschuwden, maar ook de eigen bevolking die keer op keer met tienduizenden op straat protesteerde tégen de eigen regering.

Qui bono? Wie heeft er baat bij de oorlog? Welke belangen worden nagestreefd? Waarom nu?

• Op het eerste gezicht lijkt de timing slecht gekozen vanuit het oogpunt van Hamas, omdat het de Israëlische premier Netanyahu in de kaart speelt. De reden is dat er massale protesten in Israël zijn geweest tegen de gerechtelijke hervorming die hij heeft geïnitieerd, omdat Netanyahu wordt geconfronteerd met strafrechtelijke procedures voor fraude, vertrouwensbreuk en omkoping, en Netanyahu persoonlijk zou kunnen profiteren van zijn eigen justitiële hervorming. Zelfs de Duitse regering, voor wie kritiek op Israël eigenlijk taboe is, heeft de geplande ‘hervorming’ bekritiseerd. Er zijn sinds maart 2023 felle protesten tegen de “hervorming” in Israël, met meer dan 100.000 mensen die elke zaterdag demonstreren, en een algemene staking werd ook in overweging genomen. De aanval van Hamas heeft ons dat allemaal doen vergeten, en Israël staat nu verenigd achter Netanyahu, die zichzelf presenteert als een krijgsheer en verdediger van Israël. Daarom moet objectief worden gesteld dat Netanyahu en zijn regering heeft geprofiteerd van de huidige gebeurtenissen, hoe cynisch dat ook mag klinken.

• Of Hamas erop rekende dat Israël verzwakt zou worden door het interne conflict is pure speculatie. Maar er kan nog een andere reden zijn waarom de aanval nu plaatsvond. Op de Algemene Vergadering van de VN, ongeveer twee weken geleden, werd een vredesverdrag tussen Saoedi-Arabië en Israël besproken, waarover beide partijen blijkbaar al enige tijd onderhandelen.

Dat zou een sensatie zijn, want Saoedi-Arabië heeft zich altijd gepresenteerd als de leidende macht van de islamitische staten en dus ook als de beschermer van de Palestijnen. Tot welke concessies zouden de Saoedi’s bereid geweest zijn betr. hun houding t.o.v. Israël en de Palestijnen, maar één ding is zeker: het feit dat Arabische media nu berichten over hoe de Israëlische luchtmacht op brute en genadeloze wijze woonwijken in Gaza bombardeert, maakt het eerder onwaarschijnlijk, of zelfs bijna onmogelijk voor de Saoedi’s om vast te houden aan het plan voor een vredesverdrag met Israël.

• Aangezien Iran, dat zijn vijandige houding t.o.v. Israël niet afgezwakt heeft en als een bondgenoot van Hamas kan beschouwd worden, en Saoedi-Arabië ook dichterbij zijn gekomen, is het onwaarschijnlijk dat Iran een vreugdedansje zou doen bij de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël. Iran kan er daarom bij Hamas op hebben aangedrongen om nu toe te slaan om vredesbesprekingen tussen Israël en Saoedi-Arabië onmogelijk te maken en om te proberen de islamitische wereld tegen Israël te verenigen.

Het zijn slechts gissingen die niet alleen door uw dienaar maar ook door ”experten” geuit werden.

Het is fascinerend hoezeer de Russische en Chinese verklaringen bijvoorbeeld verschillen van de verklaringen van westerse landen. Westerse landen kiezen duidelijk en ondubbelzinnig de kant van Israël, terwijl Rusland, China en anderen veel neutraler zijn en beide partijen oproepen om de vijandelijkheden te beëindigen.

Dit is niet verwonderlijk, aangezien het lijden en de onderdrukking van de Palestijnen een probleem is buiten de westerse mediabubbel. Bovendien is het Rusland en China, die zich uitspreken voor het huidige internationale recht, een doorn in het oog dat Israël, met de vriendelijke steun van het Westen, zoveel VN-resoluties negeert die oproepen tot de bescherming van Palestijnse rechten en in het verlengde de illegale bezetting van Syrisch grondgebied, de Golanhoogte.

Het standpunt van Rusland, China en vele andere landen is dat als je het conflict tussen Israël en de Palestijnen wilt oplossen, je de tweestatenoplossing niet kunt vermijden. Er kan alleen vrede zijn als de Palestijnen een staat krijgen waarin ze perspectief hebben. Momenteel worden ze onderdrukt door Israël, Israël neemt hun land weg met zijn nederzettingenbeleid. Niet alleen berooft het de Palestijnen van hun rechten, maar berooft het hen ook van elk toekomstperspectief.

Dit is heel duidelijk te zien in de rest van de wereld, en daarom genieten de Palestijnen internationale sympathie van de linkse politieke zijde, wat op geen enkele manier hun acties rechtvaardigt, omdat er geen excuus is voor opzettelijke aanvallen op burgers. Evenmin geeft het feit dat Israël opzettelijk op zijn minst de dood van burgers bij zijn aanvallen goedkeurt, de Palestijnen het recht om Israëlische burgers aan te vallen.

In het Westen daarentegen zijn de terroristische aanslagen van Israël op Palestijnse gebieden en de onderdrukking van de Palestijnen door Israël praktisch geen probleem voor regeringsleiders en de media, zoals te zien is in de onvoorwaardelijke steun van het Westen aan Israël.

Vanzelfsprekend staan Iran en Syrië, dat quasi wekelijks op Israëlische raketten getrakteerd wordt, evenals andere Arabische of islamitische landen, aan de kant van de Palestijnen, maar niet allemaal. Sommige landen hebben tot nu toe geprobeerd neutraal te blijven, bijvoorbeeld Saoedi-Arabië of de Verenigde Arabische Emiraten. Die hebben tot nu toe alleen algemene oproepen gedaan aan beide partijen om de escalatie te stoppen, terwijl Koeweit bijvoorbeeld Israël ervan beschuldigt de Palestijnse rechten te blijven negeren als reactie op de ontwikkelingen, en Qatar en Irak geven Israël openlijk de schuld van de escalatie.

Men krijgt de indruk dat veel Arabische landen willen afwachten wat er gebeurt, omdat het positioneren tegen Israël de betrekkingen met het Westen zou kunnen schaden, maar aan de andere kant zal de binnenlandse politieke druk toenemen als Israël handelt met de aangekondigde wreedheid tegen de bevolking van de Gazastrook.

Turkije daarentegen heeft ook de kant van de Palestijnen gekozen omdat Erdogan zich ook wil profileren als de beschermer van moslims. Erdogan heeft expliciet een einde aan het conflict geëist van Israël.

Het is onmogelijk momenteel te zeggen hoeveel landen, én op welke wijze, ze zich zullen positioneren. Veel zal waarschijnlijk afhangen van hoe lang de oorlog duurt en ook hoe wreed Israël zal zijn in Gaza. Als gevolg hiervan hebben veel regeringen in deze landen misschien nog niet besloten hoe ze zich zullen positioneren als de ontwikkelingen hen dwingen een standpunt in te nemen. Ze hopen in ieder geval vurig dat de oorlog snel zal eindigen, zodat hen deze beslissing bespaard blijft.

De Israëlische premier Netanyahu gaf de bevolking van Gaza de raad ‘het land te verlaten”. Ach. Hoe en waarheen? Ze kunnen immers niet weg, niet over land, niet via de zee, niet door het luchtruim. Hij legde de interessante verklaring af dat hij het Midden-Oosten in de loop van dit conflict wil veranderen. Hij zei echter niet wat hij daarmee bedoelde. Als dit serieus bedoeld was, zal dit waarschijnlijk een grote impact hebben op hoe de landen in de regio zich positioneren.

De VS hebben al een vliegdekschipgroep naar Israël gestuurd. Het is ook nog onduidelijk of dit slechts een dreigend gebaar is of dat de VS gelooft dat de militaire situatie voor Israël zo ernstig kan worden dat de VS zullen moeten ingrijpen.

Bovendien gonst het over geruchten dat bepaalde wapens, die Hamas kon inzetten, afkomstig waren uit Oekraïne. Het Westen, de VSA & bondgenoten, sponsoren en sturen wapens naar Oekraïne… die vervolgens op de zwarte markt verkocht worden en uiteindelijk in de Gazastrook belanden. Waarmee Oekraïne de twijfelachtige eer van meest corrupte land zou verdienen. Egypte heeft bij monde van hun president al-Sisi laten optekenen dat het niet van plan is zich mee te laten trekken in dit conflict. Laten we ook niet vergeten dat hij gastheer was voor een evaluatiebespreking tussen Jordanië en de Palestijnse leiders over de geplande Israëlische-Saoedische toenadering, die nu waarschijnlijk op de lange baan zal geschoven worden.