Uit Wido Bourels ‘Dagklapper’, aangevuld met beeldmateriaal door onze redactie

Op 3 januari 1972 overlijdt in Avignon de Vlaamse houtsnijder, tekenaar, graficus en schilder Frans Masereel. Hij werd in 1889 in Blankenberge geboren als zoon van een welgestelde Gentse Franstalige familie. Vader was textielfabrikant in de Arteveldestad.

Masereel volgde een tekenopleiding aan de Gentse Academie. Hij leerde etsen bij de kunstenaar Jules De Bruycker. Hij zou later een van de voornaamste grafische kunstenaars van zijn tijd worden.

Tijdens wereldoorlog I, weigerde hij als pacifist de Belgische oorlogswetten te volgen en werd als dienstweigeraar beschouwd. Het zou nog tot 1929 duren voor hij België terug binnen mag.

Alhoewel van welgestelde komaf, toch staat hij bekend voor zijn internationalistisch engagement en zijn fascinatie voor de Sovjet-Unie. In 1935-36 behoorde hij tot de Europese linkse kunstenaars, de zogeheten fellow-travellers, die de Sovjet-Unie bezoeken en de lof zingen van het communisme in Europa. Masereel bezocht tweemaal de Sovjet-Unie en ontmoette er kort de Sovjetdictator Josef Stalin.

Naast de vele werken die de sociale strijd illustreren is een deel van zijn oeuvre sterk verbonden met zijn geboortestreek. Vlaanderen werkte inspirerend voor het illustreren van de legende van Tijl Uilenspiegel van Charles Decoster en de gedichten van dichter Emile Verhaeren. En ook in zijn boek ‘Mijn land’*staan de herinneringen aan zijn geboortegrond centraal.

Equihem: Er is ook een band tussen Masereel en de Nederlanden in Frankrijk. Honderd jaar geleden, in 1925 kocht Frans Masereel een bescheiden vissershuisje in Equihem, een vissersdorpje bij Bonen. Daar deed hij inspiratie op voor zijn vele werken, schilderijen, aquarellen en tekeningen waar de zee, de duinen, de schepen en het vissersvolk een plaats krijgen.

Zijn laatste wens was om in Vlaanderen te worden begraven. Zijn graf bevindt zich op de Campo Santo begraafplaats in Gent-Sint-Amandsberg.

Wido Bourel

Lees ook: https://www.amsab.be/over-ons/nieuws/978-50-jaar-overlijden-frans-masereel

*Deze film, getiteld “Mijn Land”, kunnen wij om een onbekende reden niet insluiten. U kunt hem echter bekijken door op dit bruggetje te klikken: https://youtu.be/IAPlsczg7xw

Onderstaande film geeft een lezing weer over Masereels grafische werk van en op een stedelijke omgeving:

En deze tentoonstelling toont de veelzijdigheid van Masereel aan:

Een merkwaardige tocht van Masereels “Werk“: de taal is Duits, werd op de kop getikt voor $ 2 op een rommelmarkt in New York, belandde op de Antiques Roadshow en werd door Ken Sanders geschat op $ 1000 @ $ 1500. Randopmerking: aardrijkskunde was nog nooit het sterkste punt bij de Amerikanen als ze er geen millitaire basis kunnen neerplanten… Blankenberge ligt volgens Ken, de “kenner”, in Nederland…