China Global Television Network, of CGTN, had onderstaand gesprek met John Mearsheimer, politicoloog, gespecialiseerd in internationale betrekkingen, prof. aan de univ. van Chicago. Op Wikipedia wordt als zijn kenmerk “offensief realisme” vermeld. We zullen het hier gewoon “Zivilcourage” noemen.

Vraag: Wat vindt u over het debat dat uw theorie uitlokte, nl. dat het westen Rusland in de hoek heeft gedreven en dat dit vervolgens leidde tot de invasie van, resp. oorlog tegen, Oekraïne?

J.M.: Ik stel vast dat in het westen, vooral in Europa en de VSA, de poco media mijn argument bijna volledig van de kaart vegen. En in plaats van de NAVO en het westen de schuld te geven voor het aanmoedigen van deze crisis, duiden zij omwille van voor de hand liggende redenen, Vladimir Poetin als schuldige aan.

Kijk naar de westerse hemisfeer: de VSA handhaven de Monroedoctrine. De VSA vinden dat landen in de westerse hemisfeer niet het recht hebben hun eigen buitenlandse politiek te bepalen. Tijdens de Cubaanse rakettencrisis, toen ik jong was, vonden wij dat Cuba niet het recht had de sovjets uit te nodigen om raketten in Cuba op te stellen. Hetzelfde principe dat de VSA handhaven in de westerse hemisfeer is deze die de Russen toepassen m.b.t. Oekraïne. Volgens de Russen is het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne een existentiële bedreiging. Dàt is er aan de hand!

Keren we terug naar april 2008 toen Poetin een rode lijn en trok en zegde: “Dit mag niet gebeuren. Dit is een bedreiging voor ons voortbestaan.” En alles wat er sindsdien gebeurde past in dit fundamenteel denkkader.

Vraag: U herhaalt “existentiële bedreiging”. De vraag nu is echter, wie er in het hoofd van president Poetin kan kijken om te begrijpen wat de definitie is van “existentiële bedreiging”?

J.M.: Hij vindt dat het idee van de NAVO tot op de drempel van de Russische voordeur in Oekraïne een militaire en politieke bedreiging vormt, die gewoonweg onaanvaardbaar is. In dit geval is er niet veel twijfel over dat wat hij meent als hij zegt dat het een existentiële bedreiging vormt. Er zijn een behoorlijk aantal mensen in de westen die vinden dat de NAVO-aanwezigheid in Oekraïne geen existentiële bedreiging is, dat deze Rusland niet bedreigt. Mijn antwoord aan hen is: het interesseert me niet wat jullie ervan vinden. Het énigste wat telt is wat Vladimir Poetin ervan vindt. En als Poetin en zijn luitenanten vinden dat het een existentiële bedreiging vormt, zouden we best heel voorzichtig zijn hoe ermee om te gaan. Hij heeft immers duizenden nucleaire wapens.

Vraag: Een van de redenen voor uw argument, dat u eerder aanhaalde, is niet dat Rusland Kiev wil bezetten. En toch bekijken de mensen de militaire acties van Rusland in deze stad en omgeving. Hoe kijkt u nu naar de realiteit vs. uw theorie?

J.M.: Als men de Russische militaire operatie onder de loep neemt, dan past deze perfect in mijn theorie. Immers, de conventionele wijsheid, het argument dat de VSA-regering en de VSA media verspreidden was dat Poetin héél Oekraïne wou veroveren en het deel van Rusland wou maken. Het is duidelijk, zoals u aangeeft, dat hij niet slaagde in de verovering van Kiev. Zelfs al zou hij daarin geslaagd zijn en je koppelt dit aan de andere veroveringen die de Russen op het terrein gemaakt hebben, dan nog komt het zelfs niet in de buurt van het veroveren van heel Oekraïne.

Vraag: Wat denkt u hoe de situatie tot een einde kan komen? Wat is het beste én het slechtste scenario?

J.M.: Ik kan niet voorspellen hoe dit tot een einde komt. Omwille van deze reden: Rusland kan het zich niet veroorloven te verliezen. Anderzijds hebben de VSA beslist ervoor te gaan Rusland te verslaan op Oekraïens grondgebied. Bovendien gaan we (de VSA) de Russische economie wurgen.

We hebben dus hier een situatie waarbij Rusland moét winnen en de VSA moéten winnen. Zoals u weet kunnen beide kanten niet winnen. De oplossing? Ik weet het niet!

Vraag: Dus vrede is helemaal niet in zicht?

J.M.: Neen, geen vrede in het vooruitzicht. En talrijke mensen in de VSA, verspreid over het hele politieke spectrum, menen dat deze oorlog jaren zal duren. Ik hoop dat dit niet zal gebeuren. Ik hoop dat er iets zal gebeuren, iets dat dit alles zal doen veranderen, iets dat we nu niet kunnen voorspellen. Ik kan u geen blij verhaal vertellen hoe dit zal eindigen.

Eerdere publicaties: