Meer dan drie jaar werd de Tsjechische Kroon aan de Euro gekoppeld.  Tot de munt in het vizier van speculanten kwam.  De nationale bank trok aan de noodrem.  Nu blijven er twee opties.

Terwijl iedereen over de Italexit of Frexit spreekt, wordt een heel andere exit plotseling realiteit, nl. de Czexit.  De Tsjechische nationale bank heeft de Kroon van de Euro losgekoppeld.  De minimum koers van 27 Kronen voor 1 Euro, drie jaar gehandhaafd,  werd opgegeven.  Dit werd donderdag door een woordvoerder medegedeeld.

Door middel van de minimum koers moest verhinderd worden dat de Tsjechische export te duur en de inflatie aangewakkerd zou worden.   Dat laatste doel werd bereikt.  De jaarlijkse verhoging van de prijzen steeg tot 2.5% en oversteeg daarmee duidelijk het gewenste doel.  Nu trok de nationale bank de stekker uit de verbinding met de Euro.
De deviezenmarkt toonde duidelijk een reactie met een stijging van 1.4% tegen de Euro, de grootste groei sinds twee jaar.

De nationale bank had geen keus.  De Tsj. Kroon werd een speelbal voor speculanten.  Hedgefonds hadden ca. 65 miljard dollar op een opwaardering gezet.  De Tsjechische nationale bank moest steeds meer op de deviezenmarkt tussenkomen.  Tenslotte werden de hoeders van de nationale munt in Praag verplicht de Kroon vrij te laten.

De situatie herinnert aan de afkoppeling van de Zwitserse Frank in januari 2015.  De Zwitserse nationale bank had ook een minimum koers tegenover de Euro ingevoerd en deze gedurende drie jaar verdedigd.  Toen de Zwitsers hun munt loskoppelden van de Euro zorgde dit voor een regelrechte aardbeving op de financiële markten.    De Euro beleefde toen de eerste grote val sinds zijn ontstaan.

Ook de Czexit kwam voor de meeste financiële belanghebbenden onverwacht.  De gevolgen op de financiële markten viel nogal mee.  De Euro verloor tegenover de Kroon; tegenover de dollar bleef hij stabiel.  Alleen het Britse Pond verloor tegenover de dollar aan waarde.  Groot-Brittanië is voor Tsjechië het vierde belangrijkste exportland.

Vele landen geven de koppeling op.  Het ligt er ook aan dat Tsjechië nog steeds als groeiland geldt en in vergelijking met Zwitserland een veel kleinere rol in de wereldeconomie speelt.  Het land bereikt met omgerekend 185 miljard dollar slechts een kwart van het Zwitserse BNP.  Bovendien is Zwitserland één der leidende kapitaalmarkten met breed verspreide netwerken over heel de wereld.  Praag daarentegen is vooral geliefd bij de techbedrijven; als bank- en financiële speler heeft het globaal geen rol van betekenis.
Niettemin moesten de Tsjechen in het verleden evenzeer miljarden inzetten om de Euro-koppeling te verdedigen.  De Tsjechische  nationale bank heeft tijdens de voorbije jaren in totaal voor 48 miljard Euro gekocht om de minimum koers te kunnen houden.

Experten verwachten dat de afgekoppelde Kroon aan waarde zal winnen.  Volgens de  Big-Mac-Index is ook nu de Tsjechische munt gemeten aan de Euro-koopkracht nog voor  28% ondergewaardeerd.
Deze Index is bijzonder geschikt om in te schatten hoe duur of goedkoop een munt is,  omdat de wereldwijd verkochte McDonald hamburger uit dezelfde mengeling van bestanddelen bestaat en bijgevolg na de omrekening van de wisselkoers op dezelfde prijs zou moeten uitkomen.   Dienovereenkomstig speculeren veel investeerders op een opwaardering van de Kroon en in het zog ervan ook op die van andere Oost-Europese munten, zoals de Poolse Zloty of de Hongaarse Forint.

Globale kapitaalstromen zetten nationale banken onder druk.   In 2008 had nog 59% der IMF-leden hun munten verankerd; in 2016 was het 43%.  De meeste afkoppelingen waren van de dollar – die hadden niets met de Eurocrisis te maken.   Het zijn de sterke globale kapitaalstromen die zulke koppelingen steeds meer in vraag stellen.  Het prijsplaatje van de koppeling wordt bij speculatieve aanvallen voor de betrokken nationale banken heel duur.  Als de eigen munt dient opgewaardeerd te worden moeten de nationale banken Euro’s of dollars kopen.  Komt een gekoppelde munt onder neerwaartse druk moeten de eigen deviezenreserves verkocht worden.  Hoe dan ook verliezen nationale banken hun autonomie.

Volgens experten heeft Tsjechië nu de keuze: hun munt overlaten aan de spel van de vrije markt of hun autonomie helemaal opgeven en bijtreden tot de Euro.  Met het perfide resultaat dat de Czexit ertoe zou leiden dat de Euro een twintigste lid van de gedeelde munteenheid krijgt.

Welt.de