Een prangende vraag bij onze redactie Wetenschappen werd opgelost door collega’s bij de New Scientist. Zelf hadden we ook al een doorbraak op dat vlak bereikt door de vliegcapaciteit, -kwaliteit en -richting van de baardachtigen in kaart te brengen.

Dinosauriërs hadden geen veren nodig om te kunnen vliegen

Wetenschappers hebben aangetoond hoe vliegende dinosauriërs van het geslacht Microraptor vroeger hebben gevlogen. Gek genoeg blijkt de aanwezigheid van veren niet van invloed te zijn geweest op het vliegvermogen. Die conclusie draagt bij aan de discussie over de evolutionaire oorsprong van veren, meldt wetenschapsblog NewScientist.

De verenonafhankelijkheid blijkt uit een onderzoek van wetenschappers aan de Universiteit van Southampton in Engeland. De onderzoekers hebben met een levensgroot model de vliegtechniek van de dinosauriër getest in een windtunnel.

Bij de test bleek de viervleugelige Microraptor een uitstekende zweefvlieger te zijn, zelfs zonder veren. Dit ondersteunt het wetenschappelijk vermoeden dat veren niet evolutionair zijn ontwikkeld om te vliegen, maar dat ze met een andere functie zijn ontstaan.

Dinosauriërs van het geslacht Microraptor waren kleine, vliegende vleeseters die leefden in het huidige China gedurende het Vroege Krijt, 125 miljoen jaar geleden. Hun lengte bedroeg zo’n 75 centimeter.

Fossiel Microraptor

Veren niet bedoeld voor vliegen
Opvallend was dat het vliegvermogen van het model niet afnam toen de veren werden verwijderd. Dat is een belangrijke ontdekking.

‘Jarenlang dachten wetenschappers dat veren door vogels waren ontwikkeld als unieke eigenschap om te kunnen vliegen’, legt onderzoeksleider Gareth Dyke uit. ‘Nu lijkt het zeker dat veren voor een ander doel zijn ontstaan. We zullen alleen moeten uitzoeken wat dat is.’

Eerdere vondsten hebben al bijdragen aan het vermoeden dat veren met een andere functie zijn ontstaan. Zo zijn er veren aangetroffen bij fossielen van dinosauriërs die – evenals hun voorouders – nooit hebben gevlogen. Mogelijkerwijs dienden de veren als een verleidingsmechanisme.

Roofvogel of tweedekker?
Het onderzoeksresultaat geeft eveneens inzicht in de manier waarop Microraptors hebben gevlogen. ‘Wetenschappers geloofden al jarenlang dat Microraptors konden vliegen,’ vertelt Dyke, ‘maar de manier waarop bleef onduidelijk.’

Het meeste prangende twistpunt was de houding van de achterpoten. Het ene kamp dacht dat Microraptors hun achterpoten onder zich lieten hangen, zoals ook eigentijdse roofvogels dat doen. Het andere kamp geloofde dat Microraptors hun achterpoten als een soort tweede set vleugels spanden boven hun voorvleugels, min of meer zoals een tweedekker.

In de windtunnel werden beide scenario’s getest. Luchtstroomanalyse suggereert dat Microraptors op beide manieren hebben kunnen vliegen. Beide houdingen toonden geen wezenlijk verschil in de vliegprestaties.

Baardachtigen hebben geen baard nodig om te vliegen.  Let op de houding van de achterpoten.

Opvallend resultaat is de eenzijdige vliegrichting.  Alsof ze een gps ingebouwd hebben: richting noordwesten.

Bron: New Scientist i.s.m. redactie Wetenschappen