Toen de eerste geruchten verspreid werden over het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland, werd Zwitserland uitgenodigd hun ingeslagen pad te volgen. Zwitserland speelt sinds mensenheugenis een voortrekkersrol qua diplomatie. Menig EU-lidstaat paste van dag tot dag hun diplomatieke houding aan naar gelang de situatie in Oekraïne veranderde. Duidelijk is echter dat Zwitserland slechts één politiek handhaafde, de beste politiek: neutraliteit.
Zowel voor- als tegenstanders van Poetin zaten vol spanning te wachten op 9 mei. Maar niets gebeurde: geen dreigementen, geen afrekening, geen beloftes. Niets. Poetin hield een korte toespraak maar liet niet in zijn kaarten kijken.
De VSA wilden dat Zwitserland het pad van Zweden volgde: zowel Zweden als Finland bleven immers neutraal tijdens de koude oorlog, maar nu hebben ze beslist het loreleigezang van de NAVO, resp. de VSA, te volgen. Blijft Zwitserland het land énige land dat weerstand biedt aan verleiding en chantage; het werd duidelijk gemaakt, niet door grote bombastische persmededelingen, maar wel door… het vrij geven van Russische eigendommen die in Zwitserland in bewaring gegeven waren. Een moedige beslissing die – waarschijnlijk, uiteindelijk, hopelijk… – geen windeieren zal leggen.
Naar verluidt zou er ca. 213 miljard dollar aan Russisch kapitaal, eigendom van Russische oligarchen, aan (een) Zwitserse bank(en) toevertrouwd zijn. De EU oefende druk uit om deze te identificeren, bekend te maken, en vervolgens te bevriezen… Wat dus niet gebeurde vermits de bankoverheid donderdag stelde dat de fondsen moeten vrij gegeven worden vermits de bank niet kon vaststellen of deze wel degelijk het het eigendom of resp. onder het beheer van een bepaald persoon staan.
Zwitserland kan niet zomaar fondsen bevriezen als het geen “voldoende redenen” heeft, dixit Erwin Bollinger, hoofd van SECO (Bilateral Economic Relations Division at the State Secretariat for Economic Affairs). Banken zijn tenslotte geen deurwaarders.
Het westen kan slechts toekijken. En proberen de Zwitsers te overtuigen. De Helsinki Commission o.l.v. de VSA, die de zgz. veiligheidssamenwerking in Europa coördineert, oordeelde: “Zwitserland is een waterdrager van dictator Poetin en zijn trawanten.”
Zwitserland is niet onder de indruk; zoals we in een vorige bijdrage als schreven: Zwitserse wapens en munitie mogen niet naar oorlogsgebieden geëxporteerd worden – hier werd fijntjes aan herinnerd toen Duitsland ervan uitging dat Zwitserland wel een oogje zou dichtknijpen…