Dekoloniseren en verontschuldigingen

Eén vraag: het gedachtegoed van Knooppunt Delta, dat van de redactieploeg van TEKOS en dus ook dat van deze Nieuwsbrief is uit het volksnationalisme ontsproten. Niemand die er deel van uitmaakt kan er dus van verdacht worden sympathie te koesteren of heimwee te hebben naar het kolonialisme. Het zelfbeschikkingsrecht der volkeren en het recht op eigen grondgebied, cultuur, taal, wereldbeschouwing etc. liggen ons daarom zeer nauw aan het hart. Er mag bovendien van uitgegaan worden dat dit laatste voor het overgrote deel der Vlamingen ook het geval is.
Om het specifiek te hebben over de kolonisering van Congo, kan bovendien niet genoeg beklemtoond worden dat de Vlamingen hier weinig of niets mee te maken hebben gehad. Zowel tijdens de jaren dat dit groot stuk Afrika de privéeigendom van Leopold II was als in de periode van het Belgisch bewind kwam het Nederlands er dan ook nooit echt aan bod. De voertaal van de kolonie was het Frans en alleen het Frans. In Vlaanderen moesten de kinderen weliswaar op school leren zingen over dat land “als een wereld zo groot waar uw vlag staat geplant” (1) maar over de rol van de Vlamingen in Congo getuigt de Franstalige schrijver van Congolese afkomst Koli Jean Bofane als volgt: “Vlamingen stonden niet boven aan de blanke voedselketen. Ze waren de ploegbazen, de sergeanten, het middenkader. De echte bazen spraken Frans. De mens die op ons moest staan roepen had niet het recht zijn eigen taal te spreken…” (RS 16/2). Bofane had er ook nog kunnen aan toevoegen dat het ook meestal Vlamingen waren die in de missies en dus ook in het onderwijs voor de plaatselijke bevolking werden ingezet “om er de negertjes Frans te leren…” zoals Jef Elbers het ooit in een satirisch gedicht heeft verwoord. Dit alles is algemeen geweten. Waarom maken onze media hiervan geen melding in de discussie over het al dan niet in onze naam aanbieden van verontschuldigen voor de kolonisering van Congo?

Bizarre antwoorden

Een niet onbelangrijke vraag want indien het Belgisch bewind de excuses aanbiedt die door de politiek correcte kerk worden geëist, doet ze dat ongetwijfeld ook in onze naam en zadelt zij ons op met een schuld die de onze niet is. Als u dacht dat het vaststellen van die schuld zou volstaan om heel de zaak af te wijzen, bent u eraan voor de moeite. Onze linkse intellectuelen, die al lang bedreven zijn in de meest kronkelende hersengymnastiek om ten alle prijs en tegen alle logica in hun gelijk aan te tonen, hebben hun antwoorden allang geformuleerd.

Een zekere Frank Gerits, docent geschiedenis Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht en Research Fellow aan de University of the Free State in Bloemfontein Zuid-Afrika vindt het bijvoorbeeld nodig om op de blog “VRT NWS” een stuk te publiceren waarin hij stelt dat we niet alleen naar koning Leopold II mogen kijken als we het debat over onze excuses voeren: “Officiële excuses zijn belangrijk omdat ze ons in staat stellen om kritisch te reflecteren over de ideeën die wij, zowel Afrikaanse als niet-Afrikaanse Belgen hebben meegekregen als kind.”

Hij voegt hieraan het volgende toe: “In het debat dat de afgelopen week gevoerd is, werden voorspelbare standpunten ingenomen. Sommigen wezen erop dat Leopold II een gewelddadig regime opzette in de Congo Vrijstaat waar handen werden afgehakt en Afrikanen werden vermoord om zoveel mogelijk winst te maken. Anderen gaven aan dat België toch ook veel goeds heeft gedaan en stellen dat er geïnvesteerd werd in ontwikkeling. Bovendien, zo wordt aangehaald, was België zeker niet het enige land dat kolonies bezat.”

Maar, zegt hij: “Beide argumenten zijn evenwel gebaseerd op een mythe die de meeste Belgen ingelepeld kregen toen ze op de schoolbanken zaten: het Belgische koloniale project was verwerpelijk, maar het was een onderneming die los stond van wat er in het thuisland gebeurde…”.

Dat klopt niet volgens hem want er bestond geen waterdichte barrière tussen België en de kolonie. Daarna haalt hij de bewijzen aan die volgens hem onze zware aansprakelijkheid aantonen voor wat in Congo verkeerd is gelopen:

• De Nationale Loterij werd in 1934 opgericht onder de naam Koloniale Loterij om geld in te zamelen voor het noodlijdende Congo.
• De gebouwen van de huidige zetel van het rectoraat van de Universiteit Antwerpen zijn de gebouwen van de Koloniale Hogeschool van België waar ambtenaren werden opgeleid om naar Congo te trekken.
• William Ugeux, een Belgische verzetsheld leidde in het midden van de jaren 1950 Inforcongo, de Belgische propagandadienst die internationaal koloniale propaganda verspreidde.
• De Vlaamsgezinde (2) schrijver Marnix Gijsen leidde het Belgian Information Office in New York, een propagandadienst die in de Verenigde Staten vooral de rechten van België in Congo verdedigde.
• De Paters van Scheut waren actief in Congo en oogstten respect bij andere koloniale grootmachten …
Zijn conclusie luidt dan ook “Kortom, de hele Belgische samenleving, niet alleen koningen Leopold II of Boudewijn waren onderdeel van een koloniaal project met een koloniale ideologie waarin de katholieke christelijke moraal centraal stond. In de Zuid-Afrikaanse archieven ontdekte ik hoe ambtenaren van het Apartheidsregime aldaar het Belgische koloniale project bewonderden. Ik stelde in de archieven in Lissabon ook vast dat het regime van dictator António de Oliveira Salazar zich herkende in de manier waarop België Congo bestuurde”.

Een hoop nonsens inderdaad, maar toch gevaarlijk want het is duidelijk de bedoeling van de politiek correcte kerk om dat soort redeneringen als leerstof in het onderwijs te gebruiken en onze maatschappij een zoveelste schuldcomplex aan te praten. “Het onderwijs dekoloniseren” noemen ze dat.

Tervuren

Het begon allemaal n.a.v. de restauratie van het Museum van Midden Afrika in Tervuren. Er werd toen in eerste instantie voor wat de presentatie van wat er tentoongesteld staat, inspraak gevraagd door een aantal in ons land verblijvende Congolezen. Prompt daarna werd er aangedrongen op de teruggave aan Congo van het grootste deel van de tentoongestelde voorwerpen omdat ze slechts ten gevolge van plunderingen bij ons geraakt zouden zijn. Vanzelfsprekend kon dat verzoek op de enthousiaste steun rekenen van progressieve media zoals De Standaard en de VRT die zich echter niet afvroegen of we vanuit die logica niet moeten eisen dat Frankrijk ons de kunststukken zou terug bezorgen die bij ons tijdens de bezetting door de Franse revolutionairen en onder het bewind van Bonaparte werden gestolen.

De V.N.

De eis om verontschuldigingen begon ondertussen luider en luider te klinken. Gans de zaak kwam in een stroomversnelling nadat een werkgroep van de VN erop aangedrongen had dat België zich voor zijn koloniaal verleden zou excuseren. Diezelfde VN die vonden dat zowel Zwarte Piet als de Indiaan die bij de logo van AA Gent uitingen van racisme zijn, maar desondanks t.o.v van progressieve journalisten en politici nog steeds over even veel gezag blijken te beschikken als dat van de Congregatie van de Geloofsleer van de Heilige stoel in de Roomse Kerk! De VN-werkgroep heeft België een bezoek gebracht dat niet langer dan een week heeft geduurd om na te gaan “hoe erg het bij ons is gesteld met racisme en xenofobie t.o.v. inwoners met een Afrikaanse origine” en is in dit korte tijdsbestek tot het besluit gekomen dat “de grondoorzaken van die mensenrechtenschendingen te wijten zijn aan het gebrek aan erkenning van de ware omvang van het geweld en het onrecht van de kolonisatie”. Het gevolg hiervan zou zijn dat “het publiek discours geen genuanceerd beeld geeft van hoe instellingen systematisch uitsluiting van onderwijs, werk en kansen voor onze medeburgers van Afrikaanse oorsprong kunnen veroorzaken”. Voilà, niets minder dan dat. U bent verbaasd over de inhoud van die conclusies maar het meest verbazende is misschien dat ze door de weldenkenden ernstig worden genomen.

Omtrent verontschuldigingen

Want indien een gebrek aan verontschuldigingen dit allemaal kan veroorzaken, dan zouden die weldenkenden zich toch eens de vraag moeten stellen of dit alleen geldt voor ons en onze vroegere kolonie? Wordt bij voorbeeld het geen hoogtijd dat de Italianen excuses aanbieden voor wat de Romeinen aangericht hebben toen ze bij ons een goede twee duizend jaar geleden zijn binnen gevallen? Misschien moeten de Turken dan ook nog vergiffenis vragen voor wat ze uitgespookt hebben in Constantinopel toen ze die hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk in 1453 hebben veroverd ? Zij zouden zelfs hun wandaden van toen gedeeltelijk kunnen goed maken door Istanboel aan de Grieken terug te schenken…

Maar alle gekheid op een stokje: onze weldenkenden beseffen blijkbaar ook niet dat verontschuldigingen een erkenning van verantwoordelijkheid impliceren en dat niemand aansprakelijk kan gesteld worden voor iets dat zich voorgedaan heeft toen hij of zij nog niet geboren was. Ook wie de Belgische monarchie alles behalve genegen is en dat is zeker het geval voor onze redactie, kan moeilijk volhouden dat de huidige Belgische vorst schuld heeft aan het wandaden van het beleid dat zijn over-grootoom destijds in Congo heeft gevoerd.
Tenslotte dit nog: Congo is onafhankelijk geworden op 30 juni 1960. Sindsdien heeft dit land niets anders gekend dan chaos, burgeroorlog en epidemieën. Zouden de VN en onze weldenkenden zich niet beter hierover zorgen maken i.p.v. historische oude koeien uit de gracht te halen?

Francis Van den Eynde

Voetnoten
(1) Uit “Naar wijd en zijd”, een Belgisch kolonialistisch lied van tijdens het interbellum
(2) Marnix Gijsen Vlaamsgezind? Waar haalt hij dat?

Met dank geleend bij de Nieuwsbrief Knooppunt Delta. Wie geïnteresseerd is in de toezending, klik dan op “inschrijven op de nieuwsbrief” op hun webstek.

Er mag ook mee gelachen worden. De Taaie trekt de mea culpastoet…

… op de voet gevolgd door de leider van het Brusselse schepencollege…