Wie stopt de Ottomaanse expansiedrang?

Het toenemende conflict in de Syrische provincie Idlib gebeurt in een regio doorspekt met een lange reeks gebeurtenissen tussen Turkije en Syrië. Zoals de inmiddels vergeten voormalig-Syrische provincie Hatay, (Sanjak van Alexandretta) die in 1939 aan Turkije uitgekeerd werd na een omstreden referendum.

Onder het Verdrag van Lausanne (1923) maakte Hatay deel uit van het Frans mandaatgebied Syrië en Libanon. Frankrijk organiseerde een referendum juist vooraleer WO II uitbrak en de Hatay bevolking verkoos naar verluidt deel uit te maken van Turkije. Sinds Erdogan zijn blikken richtte op de noordelijke Syrische grensstreek, de Koerden verjaagde en zich nu geroepen voelt om de al-Nusra terroristen in Idlib de hand boven het hoofd te houden – een deel van Noord-Syrië heeft hij al ingepalmd – zijn Syrische media zich in het verleden – in de zgn. vrijwillige Turkse annexatie van Hatay – gaan verdiepen.

Zo zou de Turkse regering massaal Turken verplaatst hebben van andere delen van Anatolië naar Hatay opdat de bevolkingssamenstelling naar wens kon beïnvloed worden. We kennen nog zo’n land dat ongestraft grondgebied inpalmt, de oorspronkelijke bevolking verdrijft en het vervolgens – met de goedkeuring van de VSA – annexeert.

Tientallen jaren lag de Hatay-annexatie zwaar op de lever van de Syrische overheid. Pas in 1990 kwam er enige opklaring toen Turkije beroep deed op de Syrische hulp bij de strijd tegen Koerdische vrijheidsstrijders.

Er werd zelfs een akkoord gesloten om de Syrisch-Turkse Vriendschapsdam – goed voor 28 miljoen dollar – te bouwen over de Orontes. Er werd tevens een akkoord getekend dat Syrië de grensstreek zou veilig houden van de Koerdische onverlaten; zo niet zou Turkije mogen ingrijpen. Een redenering waarop beroep gedaan werd toen Turkije de Syrische Koerden verdreef… en de VSA lieten begaan.

Veel van de huidige situatie herinnert aan Hatay. Opnieuw wordt een streek met Turkse invloeden doorspekt; de overheid, de belastingsdienst, het onderwijs, de media… alles in het Turks. En Afrin bleek niet genoeg. Erdogan wil meer, steeds meer. Na het aangekondigde vertrek van de VSA, wou hij initieel zijn leger zelfs tot aan de oliebronnen – dezelfde die Trump laat “beschermen” – helemaal in het zuiden, tegen de Iraakse grens, laten marcheren.

Drie jaar geleden besteedden wij al aandacht aan Hatay en de Ottomaanse expansiedrang. Sommige video’s zijn intussen verdwenen in een www-zwart gat. De tekst staat er nog integraal. In grote lijnen was dit artikel een toekomstvoorspelling. De vraag “Wil Turkije Afrin bezetten?” moet niet meer beantwoord worden. Afrin werd bezet, wordt gekoloniseerd, geOttomaniseerd. Erdogan wil echter meer… Idlib.

Trouwens niet alleen op Syrisch, maar ook op Iraaks en Grieks grondgebied heeft hij zijn zinnen gezet. Het b.g. Verdrag van Lausanne zou volgens Erdogan moeten herbekeken worden. Mosoel in Irak zou volgens Erdogan “heim ins Reich” moeten keren. En de Griekse eilanden voor de Turkse kust… duidelijk dat die niet bij Griekenland horen, toch? En de noordelijke Grieks-Turkse grensstreek? En wat gaat hij in Libië zoeken? Mogen we bovendien nog eens de bezetting van Noord-Cyprus – in feite een annexatie – in herinnering brengen? De aanwezigheid van miljoenen Turken in Duitsland heeft hij al tot Turks grondgebied in de EU uitgeroepen.

De internationale gemeenschap heeft Turkije veel te lang een vrijgeleide gegeven. Die herroepen is een ander paar mouwen.