Eindbestemming én orgelpunt. Sint Petersburg. De verwachtingen zijn hooggespannen. Quasi iedereen heeft zich voorbereid, heeft een gids (boek), een stads- en metroplan. Elena is hier in haar element als geboren en getogen enthousiaste Sint-Peterburgenaar. We beginnen met een stadstoer, waarbij zij ons langs de belangrijkste bezienswaardigheden loodst en tijdens de busrit een onstuitbare stroom grote en kleine weetjes vertelt. Zij werd zelf opgevoed pal in het centrum in een woning met zicht op de Neva. Ergo: we hebben geen andere – plaatselijke – stadsgids nodig. Opvallend: zo gedisciplineerd het verkeer in Moskou liep, zo chaotisch rijden de auto’s hier. Ritsen is quasi een zelfmoordpoging. Tot als je met de motorkap quasi tegen een betonnen omrastering botst, denkt er niemand aan je ertussen te laten. Parkeren is te vergelijken met de rijpraktijken van onze gewaardeerde zuiderse landgenoten op de Turnhoutsebaan in Borgerocco. Parkeermeters zijn (nog) onbestaande. Of ze er ooit komen? Elena reageert gelaten…
Ze vertelt ons over haar opvoeding, schooltijd, verplichte buitenschoolse activiteiten. Muziek of een andere culturele, kunstzinnige invulling van de vrije tijd is absoluut verplicht. Sport idem dito. 6 jaar piano heeft ze achter de rug én zanglessen. Iets zegt ons dat ze niet uit een onbemiddeld gezin komt. Slechts bijzonder uitstekende studenten krijgen een studiebeurs. De doorsnee hoge school/universitaire opleiding moet de familie en/of student zelf betalen. En dat is met hun lage lonen niet goedkoop. Zij woont in een appartement van 100 m2, heeft drie kinderen, die studeren. Zoonlief studeert Spaans. Een echtgenoot wordt niet vernoemd. Zij werkt tijdens de zomermaanden als Nederlandstalige gids. Gedurende de andere maanden geeft zij Nederlandse en Engelse les en een spoedcursus “inburgering” voor Russen die naar Nederland willen verhuizen. Die moeten niet alleen een minimum taalbeheersing van het Nederlands kunnen bewijzen, maar ook voldoende weten over geschiedenis, politiek, staatsstructuur, samenleving, enz. Vooraleer ze naar Nederland mogen komen, moeten ze verplicht een examen afleggen op de Nederlandse ambassade in Moskou. En neen, ergens anders – in een consulaat of diplomatische vertegenwoordiging… Rusland is tenslotte enorm groot – is het niet toegelaten. Zelfs iemand uit Siberië moet zich naar Moskou begeven voor het examen. Elena stelt dat ze het belgisch beleid dienaangaande niet snapt: iedereen mag zomaar proberen ons te komen verrijken, zonder voorafgaande test of de persoon in kwestie de taal kent en voldoende geïntegreerd is vooraleer hij/zij op het vliegtuig stapt naar ons land. Dat examen… ach ja… dat volgt dan wel ergens later… later… schijnt het.
Kinderen. Ze vertelt dat ze haar ogen uitkeek toen ze voor het eerst in onze contreien kwam. Moest een Russische moeder haar kindje zoals wij aankleden, ze werd gearresteerd voor kinderverwaarlozing of -kwelling. Want baby’s, peuters, kleuters, kleine kinderen mogen pas buiten komen – eender hoe warm het is – als ze warm ingeduffeld zijn met dekentje, muts, wollen sokken, handschoenen, sjaal, jas… Anders worden ze ziek…gelooft men vast. Een kinderwagen lekker in het zonnetje, onder een parasol, of spelen aan zee, in een zwembroek of in z’n blootje, in een speeltuin met kort broekje en minuscuul hemdje… Kan niet! De aanbieding van een zomerlijn in kinderkledingzaken is hier duidelijk geen goede investering.
We hebben tijdens de reis talrijke kerken en (voormalige) kloosters bezocht. Op de vraag hoe het dan met de beleving van de religie staat in Rusland, krijgen we volgende cijfers: 10% was gelovig tijdens het sovjettijdperk, vandaag 15-20% waarvan 2% praktiserend.
We trekken eerst naar de Petrus en Paulusvesting (1703), waar alles begon, en waar we onmiddellijk in filmopnames belanden. Mét een schavot en onthoofding zelfs. We moeten erom heen lopen zodat we hen niet te storen. De bolsjevieken gebruikten de vesting als gevangenis en executieplaats. Elke middag wordt een kanon afgeschoten.
Bijna alle tsaren/tsarina’s werden er na de regeerperiode van Peter de Grote begraven. Ook heel het gezin van de laatste vermoorde Romanov, tsaar Nicolaas II en hun personeel.
Onderstaande video werd in het Koreaans gesproken maar geeft vakkundig filmmateriaal. (ondertiteling en vertaling via icoontjes onderaan.
Peter De Grote is alom tegenwoordig. Dit standbeeld dat in 1991 werd onthuld zorgde voor heel wat ophef. Quasi een karikatuur van de grote man. Hij was inderdaad groot, zo’n 2 m, stak letterlijk boven alle andere leiders uit, maar had een klein hoofd, kleine handen en kleine voetjes (maat 39). Vandaar dat hij tijdens de eredienst in de kerk – er staan banken noch stoelen – waarbij men rechtstaat, wel af en toe mocht gaan zitten op een speciaal voor hem voorziene zitplaats, daar zijn voetjes niet genoeg evenwicht, resp. draagkracht aan zijn groot lichaam gaven. Nog dit: zo’n dienst duurde minimum 2, meestal 4 uur of langer bij speciale gelegenheden.
Men vindt zijn standbeelden o.a. ook in Antwerpen, Kloosterstraat (1) en Zaandam (2 hetzelfde staat ook in Sint Petersburg bij de Admiraliteit. Het origineel stond in Sint Petersburg, Zaandam kreeg een copy, het origineel in Sint Petersburg werd zwaar beschadigd en Zaandam schonk vervolgens een copy van hun copy aan Sint Petersburg) zijn een pak flatterender. Het imposante beeld met zeilschip (3) in de Moskva rivier te Moskou is omstreden, maar stond er begin deze maand toch nog altijd, hoewel het al jaren geleden – na de burgemeesterswisseling – dreigde verplaatst te worden (3):
‘s Middags eten we in een restaurant van het hotel “Moskva”: een zelfbedieningsbuffet met een behoorlijke keuze en kwaliteit. Ook daar trouwens wordt Douwe Egberts koffie geschonken.
En nadien staat het Peterhof – het Russische Versailles – op het programma, op een goede 60 km van Sint Petersburg, waar we gezegend met een stralende zon van alle pracht en praal genieten (ongeveer zoals bij video 1 hieronder). Het is oppassen geblazen voor “verrassingsstenen”. Als je erop trapt krijg je een douche over je heen. Kinderen gaan steevast druipend nat naar huis… Vanop de dijk, met het standbeeld dat Peter De Grote zelf zou geboetseerd hebben (… het heeft één been korter dan het andere) hebben we een weids uitzicht over de Finse Golf. En opnieuw komt bij al het moois, waarvan we behoorlijk onder de indruk zijn, de bedenking dat de revolutie niet zomaar uit het niets kwam.
Wie zin heeft kan nog deelnemen aan een bijkomende excursie “Sint Petersburg by night”. Er zijn niet veel gegadigden: ten eerste omdat die pas rond 02u30 ‘s nachts aan boord terugkeert (… morgen is er weer een vermoeiende dag) en ten tweede omwille van de prijs. Men moet nu eenmaal kiezen welke facultatieve excursie je interesse opwekt én de bijkomende aanval op je bankrekening verrechtvaardigt. Morgen volgt nog meer over Sint Petersburg.
Dit hebben we dus niet gezien en ook niet gemist. De boottocht door de kanalen en op de Neva gaan we overdag ondernemen.