Vanuit Moskou varen we naar Uglich, één van de geliefde oorden der Gouden Ring, tevens een plaats vol van tragiek en drama. De afstand is 240 km. Stalin wilde Moskou toegang tot de Baltische Zee geven. Hij liet daarvoor het zgn. Moskoukanaal uitgraven. Het kanaal verbindt de Moskva met de Wolga. Enkele van de sluizen zijn dringend aan restauratiewerken toe. Het moet in die tijd een heus prestigewerk geweest zijn; getuige daarvan (verlichte) standbeelden bovenop de poortconstructies aan de sluizen. Bij Wikipedia kan u alle details vernemen, zowel over de korte bouwtijd als het hoog aantal slachtoffers. Een constante in de Russische geschiedenis. Staatsleiders zagen niet op een man min of meer bij het realiseren van hun droomprojecten. Staatsbelang, nietwaar?…

De Chicherin vaart ook ‘s nachts, zodat we een groot aantal van de sluizen niet zien. ‘s Ochtends verbazen we ons over het oneindige landschap. Hier is er plaats én water. Van droge zomers en/of watertekort geen spoor.

We worden we in de conferentiezaal gesommeerd om kennis te maken met de bemanning; in Moskou wil iedereen aan wal en is er geen tijd voor. Hoofdacteurs: kapitein, officieren, cruise verantwoordelijke, keukenchef, arts en de gidsen/tolken (Frans, Engels, Duits, Nederlands). Verplichte evacuatieoefening. Iedereen zwemvest aan. Een officier komt controleren of we wel in staat zijn een prehistorisch zwemvest aan te trekken. Geen overbodige luxe, blijkt. Sommigen verwisselen de hoofd- en armopeningen. De meereizende boordfotograaf legt talrijke hilarische momentopnames vast. Trouwens de tafelindeling in de restaurants gebeurt volgens taalgroep. Franstaligen zijn de grootste en opvallendste (luid-autoritair) groep. ‘s Avonds wordt een concert van een folkloregroep aangeboden (… concert… zo staat het aangekondigd in het programma… die blonde zangeres had zichzelf beter beperkt tot volksliedjes i.p.v. een aria uit een opera – we kunnen ons niet meer herinneren om welk stuk het ging – maar het klonk behoorlijk vals…), vervolgens dansavond.

We varen op een weidse watervlakte, het stuwmeer van Rybinsk. Hier werden immers door de bouw van een stuwdam 663 dorpen onder water gezet. 130.000 bewoners werden verplicht te verhuizen. Wie weigerde, moest de gevolgen – verdrinking – dragen. Een eenzame klokkentoren van het voormalige St. Nikolaasklooster in Kaljazin als getuige. Hij prijkt boven het waterniveau en garandeert een dramatische foto. En ook hier kostte dit project het leven van tienduizenden (… misschien wel enkele honderdduizenden) onvrijwillige burgers.

Beelden van de Kaljazintoren in de winter – wij hebben heel de witte ijsvlakte als een enorme wateroppervlakte gezien.

Mologa is één dezer verdwenen dorpen. In het eerste deel van onderstaande video maakt u kennis met een oude inwoner, die zijn huis als Lego-blokjes uit elkaar nam en naar drogere oorden verplaatste.

Uiteindelijk bereiken we Uglich via de sluis. Ons ontvangstcomité bestond uit een knappe jonge vrouw in klederdracht die snoepjes aanbood. En een plaatselijke gids, die de rondleiding verzorgde. Elena zorgde zoals steeds voor een vertaling naar het Nederlands. Uglich, ver van de drukte van Moskou. In het verleden verbanningsoord voor ongewenste familielieden aan het Hof, zoals bv. Maria Nagaya, de 7de vrouw van Ivan de Verschrikkelijke. Uglich, is echter ook de plaats waar de jonge tsjarewitsch Dmitri, jonge zoon van Ivan de Verschrikkelijke en de verbannen Maria Nagaya, vermoord werd. Volgens westerse geschiedenisschrijvers volgens instructies van zijn eigen vader, volgens Russische gidsen zijn er weliswaar verschillende versies, maar geen enkele vermeldt de mogelijkheid dat zijn vader hiervoor opdracht zou gegeven hebben. Lijkt ons logisch vermits hierdoor de bloedlijn via zijn tweede opvolger, die te jong was om een concurrentiegevaar voor zijn vader te vormen, onderbroken werd. Oudere zoon Feodor – naar verluidt een verstandelijk minder begaafde, bleef immers zonder nakomelingen en Boris Godunov, een boyar – een edele, tevens Feodors zwager – lag op de loer om de troon over te nemen. Desnoods met geweld. Tevens een constante in de Russische geschiedenis. Van een overdosis sentimentaliteit hadden ze daar geen last. De Kerk had als leidraad (nou ja… ) dat ‘slechts” drie huwelijken toelaatbaar waren en vermits Dmitri het product was van het 7de huwelijk kon de jongen niet als mogelijke troonopvolger erkend worden. Iets waarmee wel degelijk rekening gehouden werd, vermits hij uit de weg geruimd werd. Een nogal simplistische uitleg over Dmitri’s doodsoorzaak is dat hij zichzelf tijdens een epilepsie-aanval in de keel zou gestoken hebben… In elk geval kwam Boris Godunov na de dood van Feodor aan de macht. Zijn rijk werd geen lang leven beschoren (vermoord?)en hij werd opgevolgd door een valse Dmitri (… Valse troonopvolgers schoten als paddenstoelen uit de grond… Dmitri zou immers ontsnapt zijn en een andere jongen werd in zijn plaats vermoord – zo wou men Godunovs opvolging aan banden leggen), die op zijn beurt slechts een jaar van zijn troon kon genieten. Risicoberoep… Dmitri werd uiteindelijk in Moskou bijgezet bij zijn voorvaderen in de kathedraal van de aartsengel Michael en kreeg een heiligenstatus. Uglich vereeuwigde hem in het stadsblazoen.

We krijgen het centrum van Uglich pas te zien na een wandeling door een laan met links en rechts souvenirkraampjes – iets wat we nog enkele keren mogen ervaren. De verkopers hebben rekenmachientjes bij de hand om de prijs in roebels in euro’s om te zetten. Talenkennis overbodig. Je tikt gewoon het bedrag in dat je aan een snuisterij wil uitgeven nadat je duidelijk gemaakt hebt dat het gevraagde te hoog is. Na het einde van onze reis realiseren we ons dat Uglich de goedkoopste aanbiedingen had. We bezoeken het Kremlin (fort, vesting), de Kerk der Verrijzenis (met onderstaand koor) en de St Dimitrius Bloedkerk, gebouwd op de plaats waar Dmitri door messteken om het leven werd gebracht. Telkens een kerk vereerd wordt met de naam “Bloedkerk” is dit letterlijk op te vatten. Russisch bloed was goedkoop…

Op een kleine afstand staat zijn standbeeld met aan zijn voeten het moordwapen, de dolk, resp. mes. Je kan eventueel als enthousiaste toerist even de kledij uit de 16de eeuw aantrekken voor een momentopname; de boordfotograaf staat gereed, ook voor een groepsfoto. Tegen betaling. Uiteraard. Niets is gratis, ook niet in Rusland. Vooral niet in Rusland. De vrije markteconomie heeft toegeslagen. We herkennen in de video voorwaar de zangeres in klederdracht (2’20”). Drinkgeld = welkom.

We werden vergast op dit prachtige a capella mannenkoor Kovcheg. Een verademing na het quasi dagelijkse Kalinka… Kalinka… Kalinka… Trop is ook in het Russisch té veel.

Vervolgens vrije tijd. Eventueel om te winkelen… er is een supermarkt met normale prijzen. We slaan een voorraad water in (aan boord nogal prijzig). Uglich, een mooie herinnering.

Morgen komt Yaroslavl aan bod. Of toch niet? Spelbreker?