We zetten onze reis verder via de Kovzha richting NNW naar het Onegameer, waar we in een noordelijke punt het eilandje Kizhi als bestemming hebben. Het Onegameer is na het Ladogameer, waar we een dag later via de Svir zullen doorvaren, het grootste meer van Europa. In het meer bevinden zich verschillende eilandjes, o.a. Kizhi dat opgenomen is op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Kizhi ligt op zo’n 600 km van de poolcirkel.

Vooraleer we Kizhi bereiken wordt aan boord van de Chicherin het volgende programma aangeboden: radiowekdienst (… in alle kajuiten klinkt dan onaangekondigd een stem, die uit een diepe kelder lijkt te komen; de eerste keer was het schrikken…), ontbijt, ochtendgymnastiek, lezing over de Romanovs, repetitie Russische liederen zingen, routeinformatie (via dezelfde luidspreker in alle kajuiten, in alle bars, zelfs aan dek), bezoek aan de brug (éénmalig… we vernemen dat het schip over 2 GPS systemen beschikt – een Russisch en een Amerikaans – “voor de zekerheid” antwoordt de kapitein op de vraag “waarom?”), pianomuziek in de panoramabar, middagmaal, lezing door onze Elena (met Russische taalles), lezing over Peter de Grote, “Vodka Tasting Party”… en uiteindelijk aankomst in Kizhi. En ‘s avonds wordt de Chicherin gekaapt door piraten, die zich uiteindelijk vreedzaam met hun gijzelaars na het diner naar de Ladogabar zullen begeven voor de afsluitende dansavond.

Ook in Kizhi staat een plaatselijke gids – een knappe Arische slanke verschijning – ons op te wachten. Zij woont niet op Kizhi, verplaatst zich met een bootje, van haar thuisadres zo’n 20 minuutjes varen verwijderd. Onze Elena vraagt haar of ze Karelische is. En ja, hoor, dat is ze.

Karelië. Tot onze scha en schand moesten we toegeven dat we het ergens achter Keulen hoorden donderen. Rusland is nu eenmaal ver van ons bed. Blijkt dat de bewoners van dit grensland eeuwenlang de speelbal zijn geweest van de omringende machtshebbers.

Op Kizhi bevinden zich 9 dorpen of gemeenschappen. Het Karelische Bokrijk dat wij bezoeken is tijdens de winter gesloten voor bezoekers; slechts enkele mensen, die voor het onderhoud zorgen en de boel in het oog houden, verblijven er permanent. Het moet er bij 2 – 3 meter sneeuw eerder desolaat zijn – ook al is het landschap en de omringende waterplas indrukwekkend. We bezoeken de molens, schuren, huisjes met voorstelling van oude ambachten, luisteren naar een beiaard, leren over het houtsnij- en vlechtwerk van de goudgele Karelische berken (meer info), bezoeken het kerkhof en geven onze ogen de kost in de winterkerk. De zomerkerk, het beroemdste bouwwerk op Kizhi, de Kathedraal der Transfiguratie, is niet te bezichtigen wegens restauratiewerken. En dan hebben we nog geluk dat we ze überhaupt te zien kregen, want naar verluidt zou ze jarenlang in de steigers gestaan hebben. De houten balken, de dakleien, werden allemaal – één na één – vervangen. De dak- en koepelbedekking is gemaakt van populieren-houten leien, die naar gelang de lichtinval zilver of goud kleuren. Uiteindelijk zal het hout helemaal grijs verweren. Zo’n 3000 rode sparstammen werden gebruikt voor de bouw der muren, naar verluidt zonder het gebruik van schroeven of nagels. Met 22 uivormige torentjes lijkt de kerk net uit een sprookjesboek ontsnapt te zijn. Overdadig en tegelijkertijd ingetogen. Niet groot en tegelijkertijd groots.

De winterkerk, kleiner en gemakkelijker te verwarmen, is gewoon prachtig met, zoals gebruikelijk, een overdadig gouden iconostase met onbetaalbare iconen. In ons achterhoofd: wat met brandgevaar? Onze Karelische gids komt hier elke week – met haar bootje als vervoermiddel – naar de eredienst. Een huisje is helemaal ingericht alsof de bewoners er nog altijd verblijven, met spinnewiel, weefgetouw, een heilige hoek met icoon, een beddenhoek, tafel, stoelen, schapraai, boterton, een ophangwieg, resp. aan een haak, die bevestigd is aan een houten lat in het gebinte en die naar wens/noodzaak kan gedraaid worden van de ene kant naar de andere, en een keuken met winterkippenhok onder het aanrecht… alles wat leeft zou buiten tijdens de winter immers bevriezen. Dit allemaal in één ruimte. Alles in hout.

De luchtopnames geven u een idee van de uitgestrektheid van het (water)landschap, van de indrukwekkende, oneindige natuur, iets dat wij in ons volgebouwd land niet kennen.