Mei 1642: De Fransen stichten hun derde kolonie in Nieuw-Frankrijk: de stad Ville Marie, het latere Montreal. Dit gebied, in het Oosten van het huidige Canada en al duizenden jaren bewoond door verschillende Indianenstammen, wisten de Fransen vanaf begin zeventiende eeuw onder controle te krijgen.

Deze kolonisatie begon rond 1542 en de nieuw veroverde gebieden werden Nieuw-Frankrijk genoemd. Het was Jacques Cartier, op zoek naar een westelijke doorgang naar Azië, die als eerste contact had met de inheemse bevolking. De eerste permanente vestiging – het huidige Quebec – werd gesticht in 1608. Hierna volgden Trois-Rivières (1634) en Ville-Marie.

De Fransen noemden de nieuwe nederzetting Ville-Marie, met de bedoeling ze te wijden aan de maagd Maria. Later kreeg de stad haar huidige naam: Montreal, naar de “Mont Royal” ofwel “Koninklijke Berg”, die hoog boven de stad uittorent. Ville-Marie werd gesticht door een groep Franse priesters, nonnen en kolonisten. Eén van de nonnen, Jeanne Mance, stichtte hier het allereerste ziekenhuis van Noord-Amerika: Hôtel-Dieu.

In 1651 was Ville-Marie door herhaalde Indiaanse aanvallen teruggebracht tot minder dan 50 inwoners. Massaal rekruteerden men mensen in Frankrijk om de falende kolonie te versterken. Moest dit mislukken dan zou men Ville-Marie verlaten en zich vestigen in het stroomafwaarts gelegen Quebec. Zelfs 10 jaar na de oprichting beschouwden de inwoners, van Quebec, Montreal nog steeds als “une folle entreprise”. Deze rekruten arriveerden op 16 november 1653 en redden het bestaan van Ville-Marie.

De Franse nieuwkomers deden pogingen om de Indianen in het gebied te bekeren tot het christendom. Deze pogingen mislukten echter en de Indianen vielen de nederzetting meermaals aan. Pas in 1701 werd er een vredesverdrag ondertekend tussen de Fransen en de Indianen. De vrede tussen beide volkeren stimuleerde de toch al sterke handelspositie van Montreal. Vooral de handel in bont was het begin van een gouden tijdperk van de stad.

De Engelsen kregen na verloop van tijd veel interesse in de kolonie van Frankrijk. Tijdens de Zevenjarige Oorlog (1756-1763) moest Quebec in 1759 het onderspit delven en gaf Montreal zich een jaar later ook over. Onder de Engelsen werd Montreal in 1832 officieel een stad.

Heden is Montreal de grootste stad van de provincie Quebec. De officiële taal is het Frans en de inwoners van zowel de stad als de provincie zijn trots op hun Franse wortels.