Op 9 oktober vroegen wij ons af in hoever Rusland van het Turkse offensief op de hoogte was… En het goedkeurde. Immers: het is opvallend stil in Russische media en politieke kringen. Buiten een herhaalde bevestiging dat het Syrische grondgebied onaantastbaar is, dat alle onuitgenodigde buitenlandse militaire troepen hun biezen moeten pakken, dat de territoriale integriteit moet hersteld worden, viel er weinig commentaar te rapen.

Of de VSA de bui zagen hangen? Trump wist maar al te goed dat het Turkse leger niet slechts een pamfletten & affichecampagne in Noord-Syrië zou voeren; tenslotte zou hij naar verluidt tijdens een telefoongesprek met Erdogan zijn fiat gegeven hebben. Wie het niet zag aankomen? De EU en poco media. Die dragen oogkleppen.

Wie het met een quasi zekerheid kon voorspellen? De Syrische regering.

En wie wilden het niet geloven? De Koerden.

Pokeren voor gevorderden. Wie deelde de kaarten? Naar onze schatting Rusland. In de Atoma-schriftjes van de Astana-bijeenkomsten staat wellicht de strategie beschreven. Turkije gebruikt de zgn. PKK-YPG dreiging als excuus. De terugkeer van ongewenste “vluchtelingen”, die Turkije uit pure naastenliefde opvangt, waarbij een groot aantal radicale extremisten van al-Nusra/ISIS-allooi, wordt dan in het plan verpakt zodat Erdogan zijn shownummertje bij de VN als vredesduif en bouwer van sociale woningen kon ontvouwen. De VSA gaan akkoord – doen zelfs geen poging om het te ontkennen al wordt benadrukt dat dit op een vreedzaam-overtuigende manier moet gebeuren.

En dan begint het Turkse offensief. De Syrische regering protesteert sotto voce. Plotseling hebben alle landen – zelfs deze in de Perzische Golf – de integriteit van het Syrische grondgebied (her)ontdekt. Met de “integriteit van het Syrische grondgebied” hadden ze voordien geen van allen een probleem: de Amerikanen, Britten, Fransen, Turken… iedereen welkom. Iedereen behalve de Syrische regering onder de leiding van president Assad. De Arabische Liga doet een oproep aan de VN om Turkije te doen stoppen. Erdogan fulmineert na beschuldigingen uit internationale hoek én krijgt rocksterfaam in eigen land. Trump overstijgt zijn retoriek met de dreiging van ongeziene economische sancties en biedt aan… te bemiddelen. Ingestudeerd nummertje. Je moet maar durven. De Turkse regering reageert “wij doen niet aan bemiddelen… wij onderhandelen niet met terroristen… de politieke weg is een doodlopend straatje… ze moeten de wapens neerleggen…” Trump stelt dat het M.O. een “hopeloze zaak is”, ondanks jarenlange VSA militaire betrokkenheid en financiële inbreng: “Het is er nu onveiliger, minder stabiel en ze vechten… Dàt is het wat ze doen. Ze vechten.” Maar hij kondigt aan dat hij opdracht gegeven heeft 50 miljoen dollar vrij te maken voor noodhulp aan christenen en andere religieuze minderheden ter plekke.

De Syrische regering wacht af. Intussen trekt ook Frankrijk haar militairen uit de regio terug. De opmars van Turkije en hun huurlingenleger gaat snel. Heel snel. Logisch vermits de Koerden over geen luchtmacht beschikken. En dan komen de eerste berichten. Onze poco media ontdekken plotseling dat het FSA, de “gematigde rebellen” die zich onder Erdogans paraplu schaarden, dan toch niet zo “gematigd” blijken te zijn. … “al-Nusra, IS-strijders, moordenaars, verkrachters, terroristen”… klinkt het. Iets dat de Syrische regering al jaren verkondigt, maar dat doodgewoon onder de mat geveegd werd. Nu dat de Koerden, de lievelingen van het westen en van de poco media, in het gedrang komen kan de realiteit niet meer genegeerd worden. En de Koerden maken er geen geheim van dat ze als de dood zijn voor het FSA. Ze hebben het tenslotte al meegemaakt in Afrin en Jarablus.

De kampen met IS-aanhangers worden als argument ingezet door de Koerden. En ze laten er een aantal lopen om de druk te verhogen. Niet de zwaarste terroristen, liefst niet, dan hebben ze ook nog met hen af te rekenen, maar wel de bewoners van een quasi open kamp met vooral vrouwen en kinderen. Daar bovenop de geruchtenmolen dat ook IS-terroristen het hazenpad gekozen hebben. Erdogan ontkent: “stemmingmakerij voor het westen”. Koen Geens op tv: “die zitten in gevangenissen, niet in kampen”.

Volgens de VN zouden zo’n 130.000 burgers op de vlucht geslagen zijn en voorspellen dat dit aantal kan stijgen tot 400.000. Turkije en hun huurlingen -leger dringen tot 30 – 35 km diep in Syrische grondgebied, bereiken de autobaan M4.

Na vier dagen herontdekken de Koerden hun Syrische wortels. En overleggen met de Syrische regering in de Russische luchtmachtbasis Hmeimim in de Latakia provincie. Geven officieel toelating om Kobani binnen te trekken “voor de beveiliging tegen Turkije”. Citaat uit Koerdische mededeling: “De afspraak met de Damascus regering effent het pad om de rest van de Syrische steden, bezet door het Turkse leger, zoals Afrin, te bevrijden”. Noteer: “Syrische steden”.

Frankrijk bevestigt vandaag in een persmededeling dat de regering maatregelen neemt om Franse militaire en burgereenheden te beveiligen. Geen verdere details. Indien de VSA hun bondgenoten, de Koerden, geen eigen autonome staat, zich uitstrekkend vanaf de Mid. Zee tot aan de Iraakse grens – dus heel de zuidelijke grensstreek van Turkije – beloofd hadden, dan zou de Turkse invasie hoogstwaarschijnlijk niet gebeurd zijn. De Koerden wedden op het verkeerde paard, dat niet uit Troje maar uit Washington kwam. Trouwens, met welk recht kan een buitenlandse staat een gedeelte van een ander land zomaar weggeven?

Keren we terug naar de huidige situatie. De Koerden krijgen van de Syrische regering een tweede kans. Onze redactie kan niet inschatten welke afspraken er hieromtrent met Poetin en Erdogan gemaakt zijn. Of er afspraken gemaakt werden. We gaan er gewoon van uit. Noch Poetin of Erdogan zijn onervaren pokerspelers. Of Assad een fout begaat door geloof te hechten aan de goede intenties van de Koerden? Zij – de Koerden – hadden in januari 2018 al de kans kleur te bekennen en gebruikten die kans niet. Terwijl het Turkse leger en hun huurlingen Afrin binnen drongen, wachten Rusland en de Syrische regering tevergeefs geduldig op een boodschap van de Koerden. Afrin bleek slechts het voorspel van een veel groter scenario. De Koerden kozen voor de vazallenrol en hoeder der Syrische oliebronnen, die ze dan ook nog aan Israël verkochten. Onderhandelingen met Damascus werden door de haviken in de VSA getorpedeerd. Het verdwijnen van John Bolton is een gouden kans voor de redelijkheid.

Als de SDF/YPG (Koerden) in niet te misverstane woorden tot uitdrukking brengen dat ze de soevereiniteit van Syrië erkennen en ernstige onderhandelingen niet langer afwijzen, dan is er een kans dat de grenscontrole door het Syrische leger overgenomen kan worden, dan vervalt het excuus van Erdogan voor zijn interventie in Noord-Syrië. Hij beroept zich op het Adana-verdrag met Syrië (1998) waarin vermeld staat dat het Syrische leger – niet de Koerdische veiligheidskrachten – verplicht is de grens in richting Turkije te beveiligen. En juist dat hebben de VSA bij hun “autonome Koerdische Staat”-belofte verkozen te negeren.

Koerdische politici hebben de verdomde plicht voor hun volk zorg te dragen. Beter een slechte vrede, dan een goede oorlog. Of in het Vlaams: “Beter blode Jan, dan dode Jan.” Rusland, dat een stabiele relatie met zowel Syrië, Turkije als de Syrische en Iraakse Koerden onderhoudt, kan een belangrijke bemiddelende rol spelen. Het is bijzonder cynisch dat de Koerden meer schrik hebben van Erdogan dan van Assad, die jarenlang verketterd werd als een baarlijke duivel.

Het Syrische leger rukt op bij Hasakah en bij Manbij. Ook deze troepenbeweging werd door bemiddeling van Rusland bereikt. Het zou de luchthaven van Tabaqa bereikt hebben en zal spoedig de stad binnentrekken – voor het eerst sinds 2014.

Wie graag een algemeen beeld op de interactieve kaart bekijkt – klik op symbooltjes – kan deze hier raadplegen. In de rechterkolom vindt u meer uitleg.

Hasakah en Qamishli: bevolking reageert duidelijk enthousiast op de komst van het Syrische leger.

Wordt zonder enige twijfel vervolgd.