Stel u even het b.g. voor in heel zijn complexiteit: een quasi totaal verbod op het gebruik van het Frans op straat, in de winkels… kortom in het publieke leven op straffe van een boete tot 300 euro. Stel u even voor: een verbod op het onderwijzen en leren van Frans… En wij hadden als Vlamingen toch ook meer dan genoeg redenen om ons benadeeld en ja, zelfs onderdrukt, te voelen...

Dàt is echter de realiteit in Oekraïne. Wie meent dat dit slechts een volkomen te begrijpen, maar niettemin overdreven reactie is op de Russische inval, was de vorige drie jaar – of zelfs langer, vanaf 2014 – niet goed wakker. Het is niets anders dan de omzetting van een wet uit het jaar 2019, die op het oog had de veelvolkerenstaat Oekraïne om te kneden tot een ééntalig Oekraïens land zonder rekening te houden met de diversiteit, de geschiedenis, achtergrond, cultuur en taal van de bevolking. Quasi zoals la belgique er volgens de francofone poppenspelers er had moeten uitzien: “la Belgique sera latine, ou ne sera pas.”

De wet werd van jaar tot jaar uitgebreid en verscherpt – tegen 2024 moet Oekraïne ééntalig Oekraïens zijn – wie niet volgt, zal het voelen. Het taalaspect maakt deel uit van de Oekraïense rassenwet van 2021, waarbij de Oekraïense burgers in drie categorieën ingedeeld worden, met voor elke categorie eigen wetten, of beter gezegd beperkingen; de wet wordt officieel “De Wet over de inheemse volkeren” genoemd… alsof het om Hottentotten of de Cherokees gaat. Wie durft een vergelijking met Nazi-Deutschland te maken, te refereren naar Übermenschen en naar de lager geklasseerde Untermenschen? U zal het het ons niet horen beweren… maar men mag zich toch mogen afvragen of deze vergelijking opgaat, nietwaar?

De tekst van de rassenwet vindt u hier: http://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=71931. Wie probeert deze naar een voor ons begrijpbare taal te vertalen via de vertaalknop links bovenaan, is eraan voor de moeite; bij het Engels komt er prompt “error”, waarmee niet bedoeld wordt dat heel de wet slechts een grapje is…. U zal ons dus op ons woord moeten geloven dat wij via via aan een voor onze talenkennis geschikte versie geraakt zijn, waaruit wij de essentie in het Nederlands omzetten.

De b.g. rassenwet verdeelt de Oekraïense bevolking in wat wij “autochtoon” en “allochtoon” zouden noemen – de juiste vertaling is ietwat moeilijk vermits de letterlijke vertaling “geworteld” of “niet geworteld” luidt. Het gaat er in se om vast te stellen welke volkeren in Oekraïne hun wortels hebben en welke niet. En volgens de indeling worden hen dan rechten, verplichtingen en beperkingen opgelegd.

Volgens de wettekst zelf zijn “autochtone” volkeren zij wiens etnische samenleving op het Oekraïense grondgebied ontstaan is en die geen andere staat buiten Oekraïne hun vaderland kunnen noemen. Andere kenmerken van “autochtone” volkeren zijn volgens Zelensky de gebruikte taal, hun cultuur, traditionele, sociale, culturele en officiële instanties. Belangrijk punt: deze etnische ingezetenen van Oekraïne moeten zichzelf als “Oekraïnisch-autochtoon” zien.

Interessante formulering vermits deze alle mensen, behalve de etnische Oekraïners, die zichzelf etnisch-autochtoon-origineel-Oekraïens beschouwen, we herhalen dat de rest van de Oekraïense bevolking uitgesloten wordt van het Oekraïens-zijn, met uitzondering van de Krimtataren, de Karaieten, de Krimschaken*, en dat had slechts een politieke anti-Russische reden omdat deze zich in hoofdzaak op de Krim bevinden. De formulering is interessant omdat ze alle mensen buiten etnische Oekraïners en de b.g. groepen uitsluit. D.w.z. Russen, Witrussen, joden, Polen, Hongaren, Bulgaren, Armeniërs, Moldaviërs, Grieken (… aan deze groep wijden we later een apart artikel) en andere etnische groepen die sinds eeuwen in Oekraïne geleefd hebben en er nu nog leven, maar zij worden niet in de geprivilegieerde klasse der “autochtonen” opgenomen.

De rassenwetten en de daaruit volgende Oekraïnisering zijn bij de minderheden in het land niet op gejuich onthaald. Zij zijn een inbreuk tegen alle internationale regels ter bescherming van nationale minderheden. Dat stoort noch de Oekraïense regering, noch de VSA, noch de EU, noch de VN of enig mensenrechtenbeschermend instituut. Alles moet en zal Oekraïens zijn, zonder onderscheid.

Drie dagen geleden, op 16 juli 2022, trad een volgend niveau van de taalwet in werking. Wie er geen gevolg aan geeft, moet rekenen op een boete van 8.500 griwna = ca. 300 euro. Bij herhaling wordt de boete verhoogd. Volgens de wet van april 2019 moeten alle burgers van het land de Oekraïense taal in alle aspecten van het openbaar leven gebruiken. Bijgevolg moet de overheid, de wetenschap en het onderwijs, de gezondheidssector, dienstverlening, reclame, gedrukte media en webstekken volledig in het Oekraïens omgezet worden. Alle culturele activiteiten mogen uitsluitend in het Oekraïens gehouden worden. TV-zenders moeten 75% van hun programma’s in het Oekraïens zenden; ook buitenlandse films en series mogen uitsluitend in het Oekraïens getoond worden.

Experten gaan ervan uit dat de invoering van de taalboetes initieel vooral de dienstverleningssector zal treffen, vermits daar de meeste inbreuken kans maken bij de communicatie tussen bv. verkopers, kelners en kappers en hun klanten. Wat nut heeft een boete als er niet gecontroleerd wordt? Daar werd ook aan gedacht: de nationale ombudsman voor de bescherming van de staatstaal, Taras Kremin, gesteund door een legertje taalfeldwebels, moet hiervoor instaan. Hij heeft trouwens de bevolking al opgeroepen massaal als verklikkers op te treden, door een klacht aan zijn bureau te sturen, gesteund door video- en/of audiomateriaal ter staving van de taalcriminaliteiten. Verder hebben zijn taalfeldwebels uitgebreide bevoegdheden: ze kunnen optreden bij samenkomsten van overheidsorganen, bij publieke organisaties, schriftelijke documenten verlangen en naar heug en meug boetes verdelen.

Taras Kremin voldoet volledig aan zijn opdracht: hij beschuldigde zelfs Zelensky en enkele andere overheidsopperhoofden de taalwet met de voeten getreden te hebben. Zelensky (van huis uit Russischtalig) schakelde in enkele interviews over naar het Russisch, maar dat heeft hij intussen geruild voor het Engels. Heeft ook meer zin als men geld en wapens eist.

De normen van de taalwetten over de staatstaal richten hun pijlen in de eerste plaats tegen het recht de Russische taal te gebruiken. Voor kranten en tijdschriften geldt een minimum van 50% van hun oplage in het Oekraïens. Dit geldt niet voor de minderheden op de Krim*. En voor het Engels en andere officiële EU-talen… nogal wiedes omdat daar het geld en de wapens vandaan komen! Het hoofddoel is de Russische taal uit te gommen, volgens een volkstelling van 2001 de moedertaal van 29.6% van de Oekraïense bevolking.

Meerdere volksvertegenwoordigers trokken naar het Constitutioneel Hof om de discriminatie van de Russische taal aan te klagen. Dit gebaarde zich van krommen haas en liet passeren.

Na de gebeurtenissen van 2014 (Maidan) begon Oekraïne stapsgewijs het gebruik van het Russisch in het onderwijs te ontmoedigen en af te schaffen. In 2017 paste een onderwijswet zich aan de taalwet aan: middelbare scholen en universiteiten moesten vanaf 2018 in het Oekraïens les geven, lagere scholen vanaf 2020 en in scholen met lessen in minderheidstalen van EU-landen vanaf 2023. Hiermee worden de Poolse, Hongaarse, Roemeense e.a. minderheden in Oekraïne bedoeld.

Hierop kwam er een reactie van Hongarije, Roemenië, Bulgarije e.a. Oost-Europese staten: in maart 2020 werd dan een wet over het onderwijs goedgekeurd, waarbij minderheden die hoofdzakelijk in een regio leven waar hun moedertaal overheerst, toegestaan wordt in de lagere school in hun eigen taal onderwijs te krijgen, onder dien verstanden dat er tegelijkertijd in het Oekraïens les te geven wordt. Maar vanaf het 5de leerjaar moet minimum 80% van de lessen in het Oekraiëns gebeuren.

2024 is volgens de wet het jaar van de laatste fase der Oekraïnisering. Vanaf 16 juli 2024 geldt het Oekraïens voor 90% van de zendtijd der nationale tv-zenders, voor 100% voor de regionale pers in zijn totaliteit en de straffen voor zgn. “publieke vernedering of belediging van de staatstaal” worden verhoogd.

We gaan even de advocaat van de taalduivel spelen: mochten er hier in Vlaanderen boetes uitgedeeld worden voor alle inbreuken op de taalwetgeving, voor alle “vernederingen, beledigingen”, voor elke keer onze taal “geweld aangedaan” wordt, voor alle taalmiskleunen in de media, en ja, zelfs in het onderwijs, dan zou Vlaanderen geen negatief saldo tonen! Maar ja, Vlaanderen heeft geen fierheid meer… Zucht…

Echter werd lang voor 2024 met het uitgommen van alles wat Russisch is, of een Russische herkomst heeft, begonnen. Op 1 juli kondigde het Kiev gemeentebestuur aan het publieke gebruik van boeken in de Russische taal, theateroptredens, concerten e.a. “Russischtalige cultuurproducten” in Kiev volledig te verbieden. Verschillende andere regio’s gingen vooraf waarbij het zingen of luisteren naar Russischtalige liederen op publieke plaatsen verboden werd.

Plaatselijke overheden hebben een volledig verbod van Russische taal lessen op scholen uitgevaardigd. O.a. in Odessa en Mykolajiw. De faculteit Russische taal en literatuur aan de univ. van Charkiv werd gesloten. De traditioneel Russischtalige stad Krivij Rog verklaarde de Russische taal te moeten opgeven.

https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/15232059?

In Oost-Oekraïne, waar de overgrote meerderheid Russisch spreekt, werd niet op de wet gewacht. Sinds vele jaren werd de bevolking op alle mogelijke manieren door de overheid gepest. Zoals met de uitreiking van officiële documenten door overheidsdiensten: diploma’s, rijbewijzen, hernieuwing, identiteitspapieren, pensioenaanvragen én betalingen. De marginale bevolking spreekt er gewoon geen enkele andere taal dan het Russisch. En ja, Rusland hielp hen aan de nodige documenten om nog deel te kunnen uitmaken van het land dat hen uitspuwt.

P.S. Wij moeten vaststellen dat na twee weken vakantie er opnieuw een groot aantal YT-kanalen, die wij regelmatig raadpleegden om beeldmateriaal te plaatsen die u bij de poco zenders nooit zal vinden, verdwenen zijn. Foetsie… in de vergeetput. Wat we niet meer (kunnen) zien, kan niet tegen de poco gedachtenpolitie gebruikt worden.

Op 20.4.22 publiceerden wij – quasi als inleiding – over dit thema: