De Siegfried-Idyll is een symfonisch verjaardagsgedicht van Richard Wagner dat hij in 1871 schreef voor de verjaardag van zijn vrouw Cosima Liszt.
Cosima zorgde bij de verjaardag van Wagner op 22 mei vaak voor muziek. Zo bestelde ze in 1870 maar liefst 55 blazers om hem een serenade te brengen met zijn Huldigungsmarsch. Wagner vond dat hij iets terug moest doen voor de verjaardag van Cosima. Zij was jarig op 24 december, maar haar verjaardag werd altijd op eerste kerstdag gevierd. Na twee repetities in Zürich onder leiding van dirigent Hans Richter reisde het orkest van 14 musici op kerstavond naar Luzern waar het echtpaar Wagner woonde.
Het stuk werd om half acht ‘s ochtends in de hal van het huis uitgevoerd door 4 violen, 2 altviolen (waarvan één werd bespeeld door Richter), een cello, een contrabas, een fluit, een hobo, klarinetten en hoorns. Ook de trompetpartij werd door Richter gespeeld. Voor de uitvoering hadden ze zachtjes gestemd in de keuken.
Cosima schreef hierover in haar dagboek dat ze zachtjes wakker werd door de muziek. Na afloop kwam Wagner de slaapkamer binnen samen met de drie kinderen. Hij gaf Cosima de partituur waar op de kaft stond: Tribschen Idyll, met Fidi’s vogelgezang en oranje zonsopgang, een symfonische verjaardagswens voor Cosima van haar Richard. Fidi is het troetelnaampje van Siegfried, de zoon van Cosima en Richard die in juni 1869 geboren was. Tijdens de bevalling van Fidi had Wagner een vogel horen zingen tijdens een fraaie zonsopgang boven het Vierwoudstedenmeer, dat te zien was vanuit hun landhuis Tribschen. Cosima was heel blij met het stuk en dezelfde dag werd het nog twee maal uitgevoerd.
Cosima en Richard 1872
Het stuk werd daarna jarenlang niet gespeeld. Wagner gaf het niet uit en het bleef Cosima’s geheime schat. Toen Wagner in 1877 in geldnood kwam was hij echter gedwongen het stuk toch uit te geven. De titel van het stuk werd van Tribschen Idyll omgedoopt naar Siegfried-Idyll.
Het muziekstuk is voor Wagner opvallend licht van aard en goed te beluisteren. Het geluid van Siegfrieds vogel is goed hoorbaar en komt diverse malen in het stuk terug. Ook is het Duitse wiegeliedje Schlaf mein kind in het stuk verwerkt, evenals twee motieven uit de opera Siegfried.