Dubbele nationaliteit voor Zuid-Tirolers in de maak

Oostenrijk wil de Duitstalige bevolking in Italië de Oostenrijkse nationaliteit aanbieden. De Italiaanse regering verzet zich en noemt het een “meer dan vijandige daad”.
Het is geen verplichting, het is een mogelijkheid, wie wil zou de Oostenrijkse nationaliteit kunnen aanvragen. Buiten enkele mogelijke kleine tekstverduidelijkingen zou het wetsontwerp gereed voor de stemming in het parlement zijn. De Oostenrijkse diplomatische vertegenwoordiger in Rome plande een “vriendschappelijk gesprek” over eventuele meningsverschillen met de Italiaanse buitenminister Enzo Moavero Milanesi, waarbij het plan in voortdurende dialoog met Rome, “helemaal in de EUropese geest” zou gestalte moeten nemen.

Wat meteen inhoudt dat Oostenrijk zichzelf door Italië laat aan banden leggen. Rome wil dit duidelijk niet. En zal Oostenrijk als oproerkraaier van de “gemeenschappelijke nationaliteitsrechtelijke EU-geplogenheden” aan de kaak stellen.  De Zuid-Tirolers zien hierin de mogelijkheid een halt toe te roepen aan de de Italiaanse bedreiging hun het statuut van “beschermde minderheid” af te nemen.

Sinds de annexatie van Zuid-Tirol in 1918, bevestigd door het Saint-Germain-en-Laye vredesverdrag van 1919, gold de regio als Italiaanse oorlogsbuit. Elke Italiaanse regering sinds 1945 beschouwde de talrijke verdragen, met de moeizaam verkregen vorm van autonomie, een “voorbeeldmodel helemaal in de EUropese geest”, een interne aangelegenheid.
De huidige regering met Lega Nord en de Vijf Sterrenbeweging ziet het niet anders. De Italiaanse president Sergio Mattarella noemde het onverbloemd “een niet nagedacht initiatief”, die het “wiel van de geschiedenis” wil terugdraaien.

Natuurlijk weet Mattarella dat zijn land Italiaanse afstammelingen in andere staten overal ter wereld de Italiaanse nationaliteit verleent. Meer dan een miljoen mensen, vooral in Zuid- en Noord-Amerika maakten ervan gebruikt. Italië heeft niet voor niets het in 1975 tot stand gekomen akkoord in de EUroparaad “Ter vermindering van meervoudige nationaliteiten” opgezegd en een wet gestemd waarbij de nationaliteitswetgeving van 1912 veranderd en bovendien de etnische Italianen in de Sloveense kuststreek, in Kroatië de dubbele nationaliteit mogelijk gemaakt. 37.000 personen maakten hiervan gebruik.

Bovendien heeft Italië alle Italianen in het buitenland het actieve en passieve stemrecht met vaste parlementszetels (12 in het parlement, 6 in de senaat) gegeven. Geen enkel land, waar de bio-Italianen resideren, werd daarbij geconsulteerd of om toestemming verzocht.

Maar Oostenrijk mag dit niet. Ook al gaat het om afstammelingen van Oostenrijkse staatsburgers. Dit volgens het oud-Romeinse devies „Quod licet Iovi non licet bovi“ – Wat Jupiter mag, is niet toegestaan voor de os.

Benieuwd of Oostenrijk het been stijf houdt. Niemand kan Oostenrijk eraan hinderen in het eigen belang te handelen en volgens de eigen soevereiniteit de wettelijke basis voor de in het regeringsakkoord van ÖVP en FPÖ voorziene dubbele nationaliteit mogelijk te maken voor “familieleden van volksgroepen met de Duitse en Ladinische moedertaal in Zuid-Tirol, voor dewelke Oostenrijk volgens het Verdrag van Parijs en de daaropvolgende praktijk de bescherming handhaaft”.

Ter vergelijking enkele cijfers: In zover alle 528.379 Zuid-Tirolers (officiële bevolkings-statistieken van het eerste kwartaal 2018) volgens b.g. definitie in aanmerking komenden de Oostenrijkse nationaliteit aanvragen en aannemen, dan blijft hun aantal ver onder de 1.2 miljoen Italianen-in-het-buitenland, die een dubbele nationaliteit, de Italiaanse, kregen.

Overigens, mocht Oostenrijk het aantal berechtigden à la façon italienne berekenen, dan zouden ook de mensen uit Trentino – eveneens staatsburgers van Oostenrijk – Hongarije – recht hebben op het herverkrijgen van de Oostenrijkse nationaliteit. De partij PATT (Partito Autonomista Trentino Tirolese), die daar voor autonomie streeft, heeft er al aan herinnerd “Wenen mag de in Trentino wonende nakomelingen niet vergeten. Ook onze voorouders waren burgers van Oostenrijk – Hongarije. Ook onze grootvaders zijn in WOI met duizenden in het leger van keizer Franz Josef gestorven.”

Het zou dus logisch zijn ook de Ladijnen in de gemeenten Cortina d’Ampezzo, Colle Santa Lucia en Livinallongo del Col di Lana in de kring der berechtigden op te nemen, want hun onweerlegbare Tiroolse verleden wijkt in niets af van de Zuid-Tiroolse gemeenten, buiten dat ze onder Mussolini tegen hun wil bij de provincie Belluno gevoegd werden.

Mochten zij echter in aanmerking komen, dan is het Oostenrijkse plan zo goed als kansloos. Heeft er dan niemand de ballen om de Italianen niet alleen aan hun eigen houding t.o.v. het verlenen van de Italiaanse dubbele nationaliteit, maar ook op het recht van een soeverein Oostenrijk te wijzen, dat zonder meer de Oostenrijkse nationaliteit mag verlenen aan wie het wenst?

Wenen moet niet naar de pijpen van Rome dansen. Buitenministerin Kneissl moet haar eigen woorden ter harte nemen toen ze de EU-buiten- en energiepolitiek op de korrel nam “Het is hoogste tijd voor een door de eigen belangen geleide politiek.”

PAZ

Arrivederci Roma

In de brievenbus: Bozen