Goede Vrienden,

“Ik geloof… in Jezus Christus… die geleden heeft onder Pontius Pilatus, gekruisigd is, gestorven en begraven; die neergedaald is ter helle, de derde dag verrezen uit de doden…”. Zo bidden we in “de geloofsbelijdenis van de apostelen”, die al in het oude Rome gebruikt werd bij het doopsel. De bevestiging hiervan vinden we  in de ietwat uitgebreidere geloofsbelijdenis van Nicea (325) en Constantinopel (381), de twee eerste oecumenische concilies. Jezus’ kruisdood is een van de historisch meest vaststaande feiten uit de geschiedenis, zoals we voorheen reeds hebben aangetoond. Laten we nu de verrijzenis overwegen.

De verrijzenis van Jezus is de hoogste waarheid van het christelijk geloof. Ze is de vervulling van de beloften uit het Oude Verbond en van wat Jezus zelf herhaaldelijk aankondigde. Het is tevens de vervulling van zijn Menswording en de bevestiging van zijn  godheid. Dit vieren we in deze tijd van Pasen; een feest dat 50 dagen duurt. Het omvat de verrijzenis van Jezus, zijn hemelvaart en Pinksteren of de uitstorting van de heilige Geest (Grieks: pentekosten = 50). Het Paasmysterie heeft een tweevoudige betekenis: door Jezus’ dood zijn we bevrijd van zonden en door zijn verrijzenis krijgen we de mogelijkheid om eens met Hem te verrijzen als medeburgers van het glorierijke Rijk Gods. In oost en west wordt ditzelfde  mysterie elk op eigen wijze gevierd. Oosterse liturgie is uitbundig en uitvoerig, omgeven door veel wierook, kaarsen, processies en lange litanieën. Ze wordt opgevat als een deelname aan de eeuwige hemelse liturgie.  Daarom zijn hun kerken ook helemaal beschilderd met afbeeldingen van Christus, de Albeheerser, Maria, de heiligen, engelen en Bijbelse taferelen. De hemel is als het ware al aanwezig in hun kerken. De westerse, Latijnse liturgie is meer rationeel en sober. In het (armere) oosten staat de verrijzenis van Jezus centraal in de vieringen. In het (rijkere) westen staan lijden en kruisdood van Jezus meer centraal.

Heeft die verrijzenis van Jezus wel echt plaats gevonden? Zo vragen sommigen zich af. Velen hebben de Verrezene gezien, maar niemand heeft met eigen ogen de verrijzenis van Jezus zelf gezien. Als we echter alleen maar geloven wat we zelf gezien hebben, wordt het leven dan niet bijzonder bekrompen? De grootste werkelijkheden  overstijgen ons. Heeft er ooit iemand gezien hoe het heelal ontstaan is? Om de paar decennia krijgen we hierover een andere hypothese. Nu hebben we blijkbaar nog de big-bang theorie, die veronderstelt dat een uitdeinend heelal het teken zou zijn dat alles ooit klein begonnen is. Andere deskundigen zeggen: neen, het is een cyclisch gebeuren, op een inkrimpend heelal volgt een uitdeinend  heelal. Misschien verwacht iemand dat een geleerde ooit de formule vindt van het ontstaan van het heelal. Is het  echter niet wijzer te aanvaarden dat de schepping uiteindelijk de mens overstijgt? Bovendien, moet je wachten om van de schepping te genieten vooraleer je weet hoe alles precies ontstaan is? Ook de verrijzenis overstijgt ons terwijl  toch  de Kerk en de christenen leven van de verrijzenis van Jezus.

De joodse overheden hebben zich hiertegen al vanaf het begin verzet. Ze gaven een grote som aan de bewakers opdat ze zouden vertellen: “Zijn leerlingen zijn Hem in de nacht komen stelen terwijl wij sliepen” (Mattheus 28, 13). Merkwaardig getuigenis van slapende getuigen! Later werd de lichtgelovigheid van de apostelen dikwijls voorgewend om het feit van Jezus’ verrijzenis te ontkennen. Door Jezus’ dood zouden ze zo diep ontgoocheld zijn dat ze zelf de verrijzenis van Jezus zouden uitgevonden hebben. Dit is echter totaal tegengesteld aan de werkelijkheid. Na Jezus’ sterven op het kruis waren de apostelen inderdaad geschokt, terneergeslagen en ook bang. Tijdens Jezus’ aardse leven waren ze al niet in staat Hem helemaal te begrijpen en te geloven. Jezus verwijt hen hun ongeloof en hardheid van hart bij (Marcus 16, 14). Paulus verwijst naar het getuigenis van hen die de verrezen Heer zagen (1 Korintiërs 15, 4-7). Hoewel Jezus eerst aan de vrouwen verschenen  is, vermeldt Paulus hen niet eens. Immers, in zijn tijd had het getuigenis van vrouwen ook in de rechtspraak geen waarde en telde niet mee.  Kortom, hoe zouden de apostelen hun  eigen  ongeloof plots omgezet hebben in een vurig geloof dat zich over heel de wereld verspreidt? Als gewone vissers hadden ze niet de mogelijkheden, het inzicht of het kapitaal  van de huidige informatiediensten die gelijk welk nieuws over de wereld als waarheid kunnen verspreiden. Hoe zouden zij met hun eigen twijfels in staat zijn  in heel de wereld een vurig geloof in Jezus’ verrijzenis op te wekken? De enige geldige verklaring voor de plotse wereldwijde explosie van christelijke gemeenschappen is dat het werkelijk de vrucht is van Jezus’ verrijzenis, een werk  van de heilige Geest en dat het allemaal verlopen is zoals Jezus zelf heeft voorspeld. En hiervan getuigt de levende traditie waarvan we een nauwkeurige weerslag vinden in het Nieuwe Testament. De ontdekking van het lege graf is het eerste teken geweest voor de vrouwen, Petrus en de beminde leerling. Vervolgens hebben Maria Magdalena en de heilige vrouwen dan de verrezen Heer ontmoet en ze werden voor de apostelen de eerste getuigen van de verrijzenis. Zo werd Maria Magdalena de “apostel van de apostelen”. Petrus en de Twaalf getuigen op hun beurt van hun ontmoeting met de Verrezene. Jezus verschijnt met hetzelfde lichaam als voorheen maar nu verheerlijkt, niet meer gebonden aan tijd en ruimte. Zijn verrijzenis is niet zoals bij Lazarus een terugkeer naar het aardse leven, Hij is nu geheel de hemelse mens.

De verrijzenis van Jezus dienen we te verkondigen, te vieren en te beleven. In deze paastijd beginnen en eindigen alle liturgische vieringen met de erg ritmische zang: “De Messias is verrezen,  Hij heeft door de dood de dood overwonnen en heeft het leven gegeven aan hen die in het graf waren.”  Ook in de gewone omgang begroeten christenen elkaar met de uitdrukking “al masiechoe qam!” waarop het antwoord volgt: “chakkan qam!” (“De Heer is verrezen – Hij is waarlijk verrezen”). Zo kleurt in deze tijd het verrijzenisgeloof niet alleen de liturgie maar ook het dagelijkse leven.

Nvdr: ter illustratie deze beelden: christelijke Paasviering in Latakia en President Assad (Alawiet) brengt samen met zijn echtgenote (Soeni moslima) een bezoek aan het christelijke O.L.Vrouw klooster in Saidnaya, steken kaarsjes aan, begeven zich tussen de bevolking, halen kinderen aan, poseren geduldig voor selfies samen met de enthousiaste bevolking. Geen protocol. Toch eigenaardig dat deze beelden nooit doordringen tot de redacties van de poco tv-zenders…

Het volgend waar gebeurd verhaal uit de Sovjettijd kan ons hierbij helpen. Eens werd er een groots openbaar debat georganiseerd om het materialisme te promoten en het christelijk geloof belachelijk te maken. Twee bekwame  sprekers toonden aan dat onze toekomst enkel ligt in deze materiele aarde en de technisch-wetenschappelijke vooruitgang waarvan de grote verwezenlijkingen van de Sovjetunie getuigen. Ieder geloof werd hierbij als bedrog en misleiding afgewezen. Na het applaus gaf de voorzitter de kans aan ieder die het wenste naar voren te komen en het woord te nemen. Er viel een grote stilte. Uiteindelijk stond een eenvoudige man op, kwam naar voren en zei met krachtige stem in de micro: “De Heer is verrezen”. Vanuit heel de zaal weerklonk een machtig antwoord: “Hij is waarlijk verrezen”. En de man ging terug naar zijn plaats. Zijn getuigenis was sterker dan de redevoeringen.

P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 6.5.22

Flitsen

De derde paaszondag is hier gewijd aan de “mirreforen”, de mirre-dragers en vooral -draagsters. Bij Jezus’ dood was niets voorzien voor zijn begrafenis en bovendien ging met de avond ook de strenge rust in van de grote sabbat. Twee leden van de Hoge Raad (het Sanhedrin), Jozef van Arimathea en Nicodemus kwamen ter hulp.  Jezus werd in het nieuwe graf van Jozef van Arimathea gelegd, vlak in de buurt. Zondagmorgen, onmiddellijk na de sabbatrust willen de vrome vrouwen hun werk verder zetten en Jezus’ lichaam met welriekende kruiden en balsem verzorgen. Dan blijkt dat Hij verrezen is zoals de Schriften en Hij zelf zo dikwijls voorspeld had. Deze zondag wil een hulde zijn aan de trouw van de vrouwen in de geloofsgemeenschap. Zij zijn niet gevlucht voor deze totale catastrofe  maar stonden onder het kruis. Tevens is het een hulde aan de zeldzame politieke leiders die, hoewel ze een perverse beslissing niet kunnen tegenhouden zelf trouw blijven aan de waarheid.