NMBS investeringsplan 2013-2025

Een gemiste kans
We zullen beginnen met een positieve – helaas de enige – noot: veiligheid krijgt in het investeringsplan een absolute prioriteit. Veiligheid zou altijd en overal de eerste prioriteit moeten zijn. Helaas moest zich eerst de treinramp in Buizingen voordoen om de NMBS top tot dit inzicht te laten komen.

De stiptheid, een oud zeer van de NMBS, zal niet structureel verbeterd worden. Het opstellen van een nieuw vervoersplan wordt nog maar eens uitgesteld. Het huidige plan dateert van 1998 en is achterhaald. Het is absurd dat de NMBS er niet in slaagt om het antieke vervoersplan aan te passen aan de huidige noden maar er wel in slaagt om een financieringsplan tot 2025 op te stellen.

Communautaire scheeftrekkingen
De NMBS houdt te weinig rekening met de wensen van de gewesten en in het bijzonder het Vlaams gewest. Zo dringt Vlaanderen onder andere aan op een evaluatie en objectivering van de 60/40-verdeelsleutel; het verkrijgen van relevante data met betrekking tot de verdeling van de middelen over de regio’s; het opstellen van de categorisering van de stations op federaal niveau en onder meer op basis van reizigersaantallen en dit in overleg met Vlaanderen maar de verzuchtingen krijgen weinig of geen gehoor.

Tal van Waalse stations krijgen in verhouding tot het aantal opstappende reizigers grotere investeringen dan sommige Vlaamse stations met evenveel of meer opstappende reizigers. Zo krijgt het station van Bergen, de stad van ex-burgemeester en huidig premier Elio Di Rupo een investering van maar liefst 150 miljoen euro terwijl dit station minder reizigers heeft dan pakweg Zottegem. De kost van deze bouw overtreft ruimschoots die van het nieuwe station Tiburtina van Rome dat in 2011 werd geopend: in Bergen wordt per passagier zo’n 17.532 euro geïnvesteerd, in Rome is dat amper 2.429 euro. Ook de stations van Charleroi en Luik krijgen in verhouding tot het aantal opstappende reizigers te veel investeringen.

De ontsluiting van de Vlaamse havens zal ook in de periode 2013-2025 naar alle waarschijnlijkheid niet gerealiseerd worden want daarvoor is in het plan geen geld voorzien. De broodnodige tweede spoorontsluiting voor Antwerpen dreigt dus weer op de lange baan geschoven te worden.

Besparingen
De NMBS ontkomt niet aan de algemene besparingsoperatie en moet toekomen met bijna 26 miljard euro aan investeringen. Het is vanzelfsprekend dat hierdoor sommige projecten niet zullen doorgaan en geschrapt of uitgesteld zullen worden, doch het is totaal niet duidelijk welke gevolgen deze besparing met zich teweeg zal brengen. Het plan vermeldt ook niet in welke mate rekening werd gehouden met de op til staande nieuwe structuur van de NMBS groep.

Van loonmatiging aan de top van de NMBS is geen spoor te bekennen in het plan. De politiek benoemde topmannen Jannie Haek (Holding), Luc Lallemand (Infrabel) en Marc Descheemaecker (NMBS) verdienen bruto tussen de 450.000 en 470.000 euro per jaar en dan zijn er nog enkele tientallen directeurs die zo’n 30.000 euro bruto per maand opstrijken.

Het investeringsplan is dus een gemiste kans om de 60/40 verdeelsleutel te objectiveren en de investeringen af te stemmen op de noden van de gewesten en eindelijk rekening te houden met de Vlaamse prioriteiten en verzuchtingen.