Corruptie is nog een succesnummer in de meeste landen in  2013

In een vorige bijdrage hadden we het over het schandaal van de zogenaamde “daaras” in Sénégal.

Maar dit land heeft ook nog andere problemen. Een van de belangrijkste is waarschijnlijk de vreselijke corruptie die er heerst van het laagste tot het hoogste niveau.
Om dit te begrijpen geven we graag enkele voorbeelden die we hetzij zelf ondervonden tijdens de enkele dagen die we er vertoefden of die ons uit betrouwbare bron werden verteld. Alle verhalen speelden zich af in de maand maart 2013!

Voorbeeld 1:

Jean Claude V. is een 72 jarige oud-universiteitsprofessor uit Toulouse. Samen met tienduizenden gepensionneerden uit Frankrijk brengt hij zijn laatste jaren door in Sénégal waar het weer steeds prachtig is en het levensonderhoud slechts een fractie kost vergeleken met het moederland. Jean Claude, die nu in de badstad Saly woont, heeft een personenwagen laten overkomen uit Frankrijk en moet nu naar de technische controle in het op ongeveer 40km afgelegen THIES.
Jean Claude kan soms zijn lach niet bedwingen wanneer hij mij zijn verhaal vertelt. Hier laten we dus Jean Claude aan het woord.

“Ik was rond 9 uur reeds in THIES en vernam snel van de ambtenaar dat ik twee mogelijkheden had waaruit ik mijn keuze diende te maken. Ofwel betaalde ik de voorziene 2000 CFA (ongeveer 3 euro) en dan zou de controle ongeveer een halve dag duren ofwel betaalde ik 15.000 CFA (ongeveer 23 euro) en dan kreeg ik onmiddellijk een stempel en hoefde men het voertuig zelfs niet te zien!

Het waren niet de 23 euro die Jean Claude afschrikten maar aangezien hij een zee aan tijd had enerzijds en toch eens wou ondervinden hoe dat daar allemaal in zijn beloop ging anderzijds liet hij weten het bij de 2000 CFA te houden.

Dit bleek geen probleem te zijn. Na ongeveer een kwartier kwam een beamte hem vragen de linkse en rechtse richtingaanwijzer te laten werken. OK.Prima. Geen probleem.
Ongeveer 15 minuten later kwam een andere beamte vragen om even op het rempedaal te duwen zodat hij kon nakijken of de stoplichten wel werkten. OK. Prima. Geen probleem. En zo ging het verder via de standlichten; het verzekeringsbewijs; de inschrijvingskaart; de hoofdlichten enz.enz. Steeds bleken die controles maar enkele seconden te duren maar wel telkens met een tussenpauze van ongeveer een kwartier. Een groter probleem bleek toen een soort ingenieur aan Jean Claude vroeg om hem het motor- en chassisnummer te tonen. Jean Caude had daar geen benul van zodat deze controle uiteindelijk meer dan een half uur heeft in beslag genomen.

Kort na de middag ontving Jean Claude zonder verder probleem een nieuw schouwingsbewijs dat voor één jaar geldig was. U zal begrijpen, zei Jean Claude, dat ik volgend jaar met plezier 15.000 CFA zal betalen en binnen de minuut mijn weg zal kunnen verder zetten.

Voorbeeld 2:

Ik reed met een taxi van Dakar naar Saly en ongeveer halfweg reden we een politiecontrole voorbij. De taxichauffeur vertelde dat die controleploeg daar reeds jaren actief is en van s morgens tot s avonds voertuigen laat stoppen. Op deze drukke weg heeft men ongeveer één op de tien kansen uit het verkeer te worden geplukt. Ongeveer 99% van de weggebruikers kent “het systeem” en steekt onmiddellijk zodra ze werden tegengehouden een briefje van 1000 CFA (1,5 euro) door het raam waarop de politieagent met een ruim armgebaar teken geeft de weg te vervolgen.

Hoeveel geld daar iedere dag wordt binnengehaald is niet geweten maar het overtreft zeker vele malen de officiële wedde van de aanwezige politieagenten. Indien er een weggebruiker (b.v. een toerist die met een huurwagen voorbijkomt) geen 1000 CFA geeft uit onwetendheid begint men aan een uitgebreide controle. Deze sukkelaar zit in de val en men zal steeds iets vinden om hem te bekeuren tot zelfs het eisen van niet wettelijke verplichtingen. Hij wordt dan voor de keuze gesteld om 20.000 CFA ter plaatse te betalen voor de bekeuring ofwel 5000 CFA zonder verder papier. Deze 5000 CFA in plaats van 1000 CFA is het gevolg van de tijd die de politieambtenaren inmiddels met hem hebben verloren!!

Op mijn vraag waarom er niemand is om daar tegen in te gaan kreeg ik als antwoord dat iedereen die dat durft met “hogere” ambtenaren in contact komt en de steekpenningen die men dan zal moeten betalen steeds maar groter worden. Als voorbeeld geeft men mij de naam van de zoon van de vorige president WADE die de laatste verkiezingen heeft verloren en die nu door de overheid wordt verplicht om een gedeelte van de miljarden die hij in zijn zak heeft gestoken terug aan de overheid te geven!!!

Voorbeeld 3:

Een Fransman beslist terug naar Frankrijk te keren en verkoopt zijn huis aan een landgenoot. Er zijn dus een reeks formaliteiten te vervullen. Beëindigen van de contracten voor alle nutsvoorzieningen, notaris voor de verkoop van het huis, telefoon- en internetverbindingen enz. OVERAL staat men voor een muur aan zinloze eisen tenzij steeds 5, 10 tot 20.000 CFA aan steekpenningen worden betaald. Zo zal men b.v. voor het overschrijven van een elektriciteitscontract een fotocopie van uw paspoort vragen voorzien van uw handtekening, maar indien U het nog niet begrepen hebt en geen briefjes hebt toegestoken komt daar onmiddellijk bij dat uw handtekening voor het politiekantoor moet gelegaliseerd worden enz.enz.. Alle eisen hebben hun prijs en zijn steeds ONMIDDELLIJK te regelen mits betaling van steekpenningen. We hebben dit nu enkele dagen meegemaakt.

Sénégal, zoals de meeste Afrikaanse landen, kreunt onder de corruptie van hoog tot laag of omgekeerd.

Toen ik dit aan een zakenrelatie vertelde kreeg ik als antwoord:

“Ja Freddy U hebt gelijk. Ik sta reeds 30 jaar in onze Belgische zakenwereld en ken de slagen van de zweep.

In de lagere regionen in ons land is de corruptie grotendeels verdwenen. Men verwacht bij ons niet meer om bij een aangifte 5 of 10 euro aan een politieambtenaar te moeten toesteken of onder druk te worden gezet door een ambtenaar in het Gemeentehuis om steekpenningen te betalen bij het afhalen van een document.

Maar bij het toekennen van grote aanbestedingen; het bouwrijp maken van grote oppervlakten enz.kunnen onze allerhoogste ambtenaren of onze  toppers van
beroepspolitiekers niets meer leren van de Afrikanen!”

Men zegge het voort,

Freddy Van Gaever