Het aantal uitgewezen buitenlandse klanten van Zwitserse OCMW-kassen stijgt.  Wanneer en hoe dikwijls worden ze daadwerkelijk uitgewezen?  Vragen en antwoorden.

Zwitserland wijst steeds meer buitenlandse ontvangers van sociale uitkeringen uit.
De Algerijn S.B. kwam in 2002 naar Zwitserland en vroeg zonder succes om asiel.  Na de afwijzing dook hij onder, leefde in de illegaliteit, trouwde in 2005 met een Zwitserse en kreeg een verblijfsvergunning.  Intussen hebben ze een zoon en wonen in een Zürichse gemeente.

Volgens de immigratieoverheid is S.B. zelf verantwoordelijk voor zijn “zorgafhankelijkheid“.  Na 13 jaar spreekt hij nauwelijks Duits zodat men bij de kantonnale overheid verplicht is Frans met hem te praten.  Gewerkt heeft hij nauwelijks.  De werkgevers zagen telkens voortijdig af van zijn diensten.  Het is hem na al die jaren niet gelukt op de arbeidsmarkt een positie te veroveren.  Hetzelfde geldt voor zijn 19 jaar oudere vrouw.  De stad heeft een opvangplaats voor het kind gevonden en betaald, maar dat bracht ook geen zoden aan de dijk.  Begeleidingsprogramma’s naar een job heeft S.B. steeds geweigerd, werd zelfs brutaal.
Bovendien, zo stelt de immigratieoverheid, heeft S.B. bijkomende kosten veroorzaakt.  Wegens huishoudelijk geweld heeft de overheid moeten ingrijpen om het kind onder bescherming te plaatsen (15.000 CHF).  Wegens heling kwam hij voor de rechtbank en hij heeft voor duizenden franken schulden.  Voorwaar, een verrijking van de maatschappij.

Hij moet het land verlaten. Reden:  tot op heden heeft hij volgens de Tages-Anzeiger bijna een half miljoen CHF sociale uitkeringen ontvangen.  Het publieke belang van de uitwijzing is volgens de Zürichse immigratieoverheid belangrijker dan het recht op gezinsleven van de betrokkene, dat – eveneens volgens de overheid – hiermee niet in gevaar komt.    De echtgenote spreekt Frans, ook de zoon.  S.B. heeft in Algerije familie, waarmee hij in contact staat.  De kans op professionele en sociale integratie is bijgevolg in Algerije groter dan in Zwitserland, waar ze op nul staat.

Hoe dikwijls gaat men in Zwitserland over tot een dergelijke maatregel en welke criteria worden aangevoerd om een verblijfsvergunning in te trekken?
Hoeveel buitenlandse hangmatters werden de laatste jaren uitgewezen?

Algemene Zwitserse cijfers zijn niet beschikbaar.  Elk kanton handhaaft zijn eigen regels.  De Tages-Anzeiger schrijft dat het aantal toeneemt.  Het kanton St. Gallen wees de laatste jaren 90 personen uit wegens zorgafhankelijkheid; in het kanton Zürich waren het sinds 2013 meer dan 70 personen.  In elk van de kartons Bern en Graubünden telde men sinds 2014 slechts 30 uitwijzingen.

Welke criteria worden door de overheid gehanteerd om over te gaan naar een uitwijzing van een buitenlandse handophouder?
Volgens de vreemdelingenwetgeving kan de verantwoordelijke overheid de verblijfsvergunning intrekken of een verlenging weigeren als een buitenlander “ononderbroken en in een aanzienlijke mate” afhankelijk is van sociale hulp.  De federale rechtbank (Bundesgericht) heeft in 2009 in een richtingaangevend vonnis beslist dat een som van 50.000 CHF als “aanzienlijk” kan worden beschouwd.

Betekent dit dat elke sociale hulpontvanger, die meer dan 50.000 CHF door de Zwitserse staat toegeschoven kreeg, automatisch Zwitserland moet verlaten? Neen, de 50.000 CHF geven een richting aan.  De som werd  vastgelegd bij een bepaald  vonnis van de federale rechtbank en kan als leidraad dienen in de kantons.  Naast de omvang van de financiële steun wordt ook de bestendigheid onderzocht.  Hoe lang iemand al van sociale steun afhankelijk is en hoe de financiële toestand zich waarschijnlijk in de toekomst zal ontwikkelen, zegt Marc Schmid, communicatieverantwoordelijke van het migratiebureau van Zürich.  Bv. een gezin met drie kinderen tussen 13 en 15, die binnen afzienbare tijd aan een practicum (halftijds werken, halftijds lessen volgen) en dan naar verwachting geld naar huis zullen brengen, heeft volgens de expert migratiewetgeving, Alberto Achermann, een positievere prognose dan “een gezin met drie kleine kinderen en een alcoholist als vader”.

Waarom zijn er meer uitwijzingen?
Hierover zijn er verschillende meningen.  Men heeft het over hardere maatregelen in de kantons;  de migratieoverheid ontkent “De kantons zijn niet strenger geworden; de nieuwe wetgeving over vreemdelingen is begin 2009 van kracht geworden.”  De wet eist dat de sociale hulpinstanties de immigratieoverheid de financiële afhankelijkheidstatus melden.

Deze maatregel heeft tot een meer systematische  controle van de sociale uitkeringen geleid.   Ondanks deze betere controle is het volgens Achermann onduidelijk hoeveel personen het land daadwerkelijk verlaten hebben.  Als een verblijfsvergunning al voorlopig toegekend werd, dan is het eerder waarschijnlijk dat deze persoon niet kan uitgewezen worden.

In hoever heeft de immigratietoevloed van EU-burgers tot deze ontwikkeling bijgedragen?                                                                                                             Achermann ziet geen directe samenhang met de vrijheid van beweging van personen want “het grootste gedeelte van het stopzetten der sociale steun gaat aan derden en niet aan EU- of Efta-burgers”.  Deze laatste groep buitenlanders wordt milder beoordeeld.
Niet alleen wordt er minder snel tot een uitwijzing overgegaan, maar bovendien zijn de gevolgen verschillend.  “Een uitgewezen burger uit geen der laatst genoemde groepen mag Zwitserland gedurende vele jaren niet meer binnen; een EU-burger kan met een  arbeidscontract korte tijd nadien weer naar Zwitserland komen.”

Is het mogelijk dat de beslissing van het kanton door de federale rechtbank vernietigd wordt?                                                                                                              De federale rechtbank oriënteert zich principieel naar de rechtspraak van het Eur. Hof voor de Rechten v/d Mens (EHRM), stelt Achermann.  Het gezinsleven primeert bij hen.  Het is dus best mogelijk dat een vonnis herroepen wordt.
Als de federale rechtbank de Algerijn niet steunt, dan kan hij altijd naar het EHRM trekken.  De betrokkene wacht intussen nog op het vonnis van het proces in beroep.

FT

Tages-Anzeiger