Anti-abortuswetgeving rukt op in Oost-Europa

Ierland mag dan al een nieuwe wet op abortus goedgekeurd hebben, in Oost-Europa vindt een tegenovergestelde beweging plaats. Gezondheidswerkers waarschuwen dat steeds meer landen er hun wetgeving verstrengen.

Vorige maand keurde Litouwen een van de meest strikte abortuswetgevingen ter wereld goed, en amper een week geleden nog werd in Macedonië de relatief liberale wetgeving, die meer dan veertig jaar standhield, strenger gemaakt. Ook in Rusland en Oekraïne wordt nagedacht over striktere wetgeving, terwijl Georgië overweegt om abortus te verbieden.

Macedonië
In Macedonië zullen vrouwen een officiële aanvraag moeten doen voor abortus, vervolgens begeleiding moeten krijgen, en moeten bewijzen dat hun partner op de hoogte is van hun beslissing. Ze mogen ook niet binnen het jaar opnieuw een abortus aanvragen.

“Wat hier in Macedonië gebeurt, is niet uniek, het gebeurt in heel wat landen en verspreidt zich als een virus over Oost-Europa naar het westen”, zegt Bojan Jovanovski, directeur van de Vereniging voor Gezondheidsonderwijs en Onderzoek (HERA). “Op korte termijn zal deze wet het moeilijker maken voor vrouwen om een abortus te krijgen, door de bureaucratie en de hindernissen waar ze mee te maken zullen krijgen. Het zal leiden tot meer illegale abortussen en al de problemen die daarmee gepaard gaan. Maar op langere termijn is het een stap naar nog strengere maatregelen en uiteindelijk een verbod.”

Regionale trend
Oost–Europa toont al jaren een trend naar strengere wetgeving, vaak onder invloed van de lokale kerk. In Polen is de wetgeving bij de strengste ter wereld. Abortus kan er in theorie na verkrachting, bij incest of als het leven van de moeder in gevaar is. Maar in de praktijk is het bijna onmogelijk, omdat artsen de ingreep weigeren uit te voeren.

De strenge wetgeving drijft vrouwen naar het buitenland, maar wie dat niet kan betalen komt in illegale klinieken terecht. Jaarlijks worden naar schatting 200.000 illegale ingrepen uitgevoerd in Polen.
Die illegale abortussen zijn erg riskant. Ze worden vaak uitgevoerd in een niet-steriele omgeving, vaak een kamer in de flat, door een arts die het zaakje zo snel mogelijk wil afhandelen uit angst voor een inval.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat bijna 30 procent van de moedersterfte in sommige landen in Oost-Europa toe te schrijven is aan onveilige abortussen.

Geboortecijfer
Niet enkel religieuze invloeden spelen een rol. Regeringen hopen met een strengere abortuswetgeving ook het geboortecijfer op te krikken.

Wetenschappelijk onderzoek in Polen en andere landen spreekt dat tegen. “Sinds 1993, toen Polen de strenge wetgeving aannam, is het geboortecijfer verder gedaald”, zegt Wanda Nowicka, een belangrijke activiste voor vrouwenrechten. “Politici gebruiken het als een populistisch argument.”

De nieuwe Litouwse wetgeving is ook voor de Poolse vrouwen van belang, omdat Litouwen een uitwijkhaven was voor vrouwen die in Polen geen abortus konden krijgen.

Bron: IPS-news