Machtstrijd der islamisten

Salafisten tegen moslimbroederschap: Saoedi-Arabië en Qatar brengen hun voetvolk op de barricades.

De contra-revolutie in Egypte werd door Saoedi-Arabië toegejuicht en door Qatar verworpen.  Qatar ondersteunt de moslimbroeders, Saoedi-Arabië maakt de salafisten het hof.  De rivaliteit tussen deze beide totaal verschillende islamitische strekkingen zou niet alleen Qatar en Saoedi-Arabië tot tegenstanders kunnen maken, maar bovendien zelfs de de sjiietisch-soennitische tegenstellingen in de Arabische wereld kunnen vervangen.
Toen de sjietische opstand van 2011 in het soennitisch geregeerde koninkrijk Bahrein brutaal werd onderdrukt, stuurden  Saoedi-Arabië en Qatar nog gemeenschappelijke troepen van de Golfraad om de opstand, één van de eersten van de Arabische Lente, neer te slaan.  Beide monarchieën deelden immers het strenge islamitische wahhabisme als staatsdoctrine, al wordt deze iets minder streng geïnterpreteerd in Qatar dan in Saoedi-Arabië.
Pas na de opstanden in Tunesië en Egypte, waar in beide landen de Moslim Broederschap, met goedkeuring van Qatar, aan de macht kwam, vertegenwoordigen Saoedi-Arabië en Qatar tegenovergestelde allianties en focussen op strijdende partners in de resp. opstandslanden.
Qatar en de lokale tv-zender Al-Jazeera ondersteunen de Egyptische Moslim Broederschap en hun geestelijk leider sjeik Yusuf al Karatawi, die in ballingschap in Qatar woont. Het wereldlijke opperhoofd van de moslimbroeders is de dierenarts  Mohammed Badie,  die zichzelf ‘Opperste Leider’ noemt.

Saoedi-Arabië  vindt de republikeinse gevoelens van de Moslim Broederschap een verschrikking, verboden in het Koninkrijk. Men ondersteunt de andere kant, de salafisten, die geen republikeinse wensen hebben, maar overal waar ze aan de macht komen, emiraten, monarchie-achtige structuren oprichten,  en  theologisch  naar een nog radicalere en achterlijke  interpretatie van de islam streven dan de Moslim Broederschap. De rivaliteit tussen beide islamitische strekkingen gaat zelfs zover dat de salafisten de verwijdering van Muhammed Mursi door seculiere krachten zoals het leger ondersteunden, alhoewel hen eigenlijk het radicale religieuze gedachtengoed met de moslimbroeders had moeten verbinden.

Doha (Qatar) en Riad (S-A.) ondersteunden hun begunstigden op velerlei manieren.  Op de eerste plaats financieel.  Qatar zou onder Mursi in Egypte 8 miljard US dollars geïnvesteerd hebben.  De Qataarse tv-zender Al-Jazeera zorgde voor de informatie-ondersteuning.  Het is niet verwonderlijk dat de uitzendingen van deze zender na de val van Mursi verboden werden, dat er huiszoekingen in de kantoren uitgevoerd werden en dat er  vijf medewerkers gearresteerd werden.  Na Mursi’s verwijdering behoorden Saoedi-Arabië en de Golf-emiraten, met uitzondering van Qatar, tot de eersten die financiële hulp aan de nieuwe Egyptische beleidsvoerders beloofden.

Qatar ondersteunt de Moslim Broeders en soortgelijke organisaties niet uitsluitend in Egypte maar ook in andere landen, zoals bv. Ennahda in Tunesië of Hamas in de Gazastrook.   De rivaliteit tussen Qatar en Saoedi-Arabië trad voor het eerst op de voorgrond tijdens de Libische oorlog.  Qatar steunde als enigste land van de Arabische Liga de Navo-interventie met grondtroepen, die erin slaagden het hoofdkwartier van Kadhafi in Tripoli te bestormen.
Beide landen strijden vandaag om het open liggende erfgoed van Kadhafi  in  West-Afrika en in Libië zelf, waar het vooral om economische projecten gaat en de daarmee verbonden invloed op het beleid.  De monarchieën concurreren ook in de Maghreb-landen, in Libanon, Jemen en Palestina. In Ethiopië paste Saoedi-Arabië  zijn plannen omtrent een aantal grote investeringsprojecten aan nadat  de salafisten een groot verlies leden.  Qatar vulde de open gekomen ruimte in.

Experten menen dat de val van Mursi in Egypte een sterke domper op de positie van Qatar is.  Dit zou wel eens eens gevolgen kunnen hebben in alle Arabische Lentelanden.  Het zou de tegenstanders van de moslimbroeders en van hun sponsors uit Qatar kunnen aanmoedigen om zich ook daar agressiever op te stellen.
De twee Golf-monarchieën nemen ook bijzonder actief aan de burgeroorlog in Syrië deel, waar de moslimbroeders en de djihadistische salafisten de sterkste oppositiegroepen tegen het Assad-regime  vormen.  Terwijl de moslimbroeders in Syrië via de vice-presidente Najah al-Attar nog steeds contacten met het regime onderhouden en, als Syriërs, een onderhandelde oplossing niet principieel weigeren, beschouwen de buitenlandse salafistische krachten Syrië slechts als het oefenterrein van de Heilige Oorlog.  Deze groepen werden nog versterkt door de contra-revolutie in Egypte.    Of hoe de toestand in Egypte de kans op een onderhandelde oplossing in Syrië kleiner gemaakt heeft en de verdeeldheid van de Syrische oppositie zal blijven voeden.

Bodo Bost

Vertaling redactie Golfbrekers

http://www.preussische-allgemeine.de/nachrichten/artikel/machtkampf-der-islamisten.html