In het land van de kalief der grootspraak, de leider der Ottomanen intra en extra muros, is het al geruime tijd onrustig.  Erdoğan komt morgen en/of overmorgen naar Brussel.  Wat hij daar komt doen is onduidelijk.

Naar verluidt zou er geen bezoek aan het EU-parlement op het programma staan, maar wel een tête à tête met de hoogste gezagsdragers van de EU.  De heren Van Rompuy, Barosso en Schulz zouden samen met hem gaan brunchen.  Gelukkig nieuwjaar wensen, klopjes op de schouder uitdelen, plannen smeden, kortom een gezellig onderonsje van dictators onder elkaar.

Praktisch als we zijn proberen we dan een uitgavenstaat op te maken van het blitzbezoek.  De reiskosten zijn voor de rekening van de bezoeker, nemen we aan.  Of komt hij op uitnodiging en kreeg hij zijn vliegtuigticketten toegestuurd?  Onwaarschijnlijk.  Ieder zinnig mens zou weigeren met hem op een vliegtuig te stappen.  Niet omwille van zijn lijfgeur, maar omwille voor het gevaar voor eigen lijf en ledenen.  Een moordaanslag op Erdoğan  is niet denkbeeldig.
Hij zal dan wel met een legervliegtuig moeten komen.  En vanaf dan beginnen de kosten te lopen. Of de facturen voor binnenlands vervoer, veiligheid, hotel, hapje, tapje en doos pralines voor zijn madam door de EU of door het land b betaald worden, maakt niet veel uit.  Betalen doen we toch.

We zijn echt wel benieuwd wat we over hun gesprekken zullen (mogen) vernemen.  Wat komt Erdoğan hier doen…vragen…eisen?  Even vroegen we ons af of de EU-opperhoofden hem misschien gesommeerd hadden, maar neen, da’s onmogelijk.  Menen wij. Ten eerste omdat een waardige moslimleider zich niet laat sommeren, ten tweede omdat de EU nooit op zo’n moedig idee zou komen. Menen wij.  Tenzij de EU de goedgelovige kiezers een signaal wil geven dat ze heus wel krachtdadig kunnen optreden.  Zelfs tegen Turkije.

Wij halen onze informatie grotendeel uit buitenlandse bronnen.  We moeten wel, want hier is de schrijvende pers het schrijven verleerd.  Allemaal de schuld van de computer: “copy” en “paste”.  Denken hoeft niet meer.  En als hen aan de journaille zou liggen, dan zouden wij dat zelfs niet meer mogen.

Wij vonden in de Turkse krant Hürriyet volgende analyse, die eventueel wel dicht bij de waarheid zou kunnen aanleunen.

“Voor degenen, die geloven dat Turkije met de EU verankerd moet zijn, wordt het bezoek van Erdoğan als een ‘bescheiden’ poging om de toetredingsonderhandelingen nieuw leven in te blazen.  Want elke vooruitgang, hoe klein ook, is de dynamiek van de EU-Turkse relaties: ‘traag, maar ononderbroken’.  We moeten accepteren dat niemand een snelle toetreding van Turkije wil gerealiseerd zien… En zelfs deze zin komt amper in de buurt van de werkelijkheid.

De meerderheid in Europa wil Turkije niet in de EU.  En degenen, die zich eventueel toch met dat idee kunnen verzoenen, vinden het absoluut niet erg dat de toetreding nog lang op zich laat wachten.  Niet dat dit zo opmerkelijk is: een land met de grootte en karakteristieken als Turkije zou het Europees onevenwicht nog doen toenemen.   De integratie van Turkije in Europa is een gevecht , waarbij veel geduld en doorzettingsvermogen belangrijk zijn.

Eind 2013 kwam er toch schot in de zaak.  Na een stilstand van 3.5 jaar werd een nieuw hoofdstuk geopend.  Daarop volgde de overeenkomst dat de EU de Turken in de toekomst zal ontslaan van visumplicht voor reizen binnen de EU op voorwaarde dat Turkije illegalen, die via Turkije de EU betreden, zou terugnemen.  (Wij hebben hierover al geschreven: de EU heeft zich weer eens laten bedotten.)                             En als kers op de taart mag de Turkse premier samen met de EU-leiders aan tafel zitten in Brussel.

Ik heb geen twijfels dat Erdoğan in de ogen van dit drietal een bewezen autoritaire leider is. Daar er geen kans op toetreding is in de nabije toekomst, zullen ze geen enkele actie ondernemen om de goede betrekkingen in gevaar te brengen.  Ze weten dat een duidelijke boodschap (lees: kritiek) aan zijn adres slechts ertoe zou kunnen leiden dat hij de deur toeslaat (…laten we even dromen) en met wapperende vaan terugkeert naar Turkije om daar gevierd te worden als een ware held door zijn AKP.

Maar ja, eigenlijk kunnen ze niet doen alsof er in zijn land niets gebeurd is sinds de Gezi-oproer en 17 december (omkopings- en corruptieschandaal in hoogste kringen).  Zullen zij een strenge waarschuwing uitspreken over de achteruitgang van de democratie, waarvan de wereld getuige was, dé democratie, die een conditio sine qua non is voor EU-lidmaatschap?  Ik denk het niet.  

Ik verwacht het volgende scenario (er gebeurt veel de laatste dagen – dit is louter speculatief):
Erdoğan zal erop blijven hameren dat er een parallelle structuur tussen de politie en justitie is en hij zal vragen welk ‘democratisch regime, welk EU-land zou een aparte, autonome structuur binnen het staatsapparaat toestaan?’
En als hij net een slechte dag heeft, als zijn pragmatisme op een hoogtepunt is, dan zou hij hen zelfs met ‘islamofobie‘ om de oren kunnen slaan door te zeggen dat deze parallelle structuur zijn bevelen krijgt door een ‘religieuze‘ gemeenschap.

Zijn gesprekspartners zullen het niet wagen dit te weerleggen.  Zij zullen niet durven hem met de feiten te confronteren dat hijzelf deze parallelle structuur tot zeer recent nog gedoogde (… de schrijver drukt zich nog zeer voorzichtig uit).

Zijn gesprekspartners zullen iets murmelen in de zin van: ‘Handel binnen de lijntjes van de democratie.’  Maar zij zullen dit zeggen in zo’n diplomatisch ‘mumbo jumbo’-taaltje dat het tijdens het vertalen verloren zal gaan.

Erdoğan zal de volgzame, begeleidende Turkse pers vertellen dat hij de EU overtuigd heeft.  Het EU-trio zal ongeveer hetzelfde verklaren maar dan in de omgekeerde zin.  Europese journalisten met moeilijke vragen zullen zoals in het verleden door Erdoğan belachelijk gemaakt worden.

Voor alle duidelijkheid: het is koffiedik kijken.  Een accidentje (..niet te letterlijk nemen) is altijd mogelijk en dan kunnen de diplomaten weer aan het werk om de plooien glad te strijken.”

Geachte lezers, deze vrije vertaling van een ingekort artikel, is een beetje zoals een weersvoorspelling.  Waarschijnlijk, maar niet voor 100% zeker: het blijft droog tenzij het regent.  We vonden het toch wel belangrijk dat u ook iets anders verneemt dan de voorgekauwde kost van de kwaliteitsmedia.

En dan is het nu afwachten hoe betrouwbaar de glazen bol van Barçin Yinanç zal blijken te zijn.

FT