Hoe een Spaans stadje, Llivia, aan de verkeerde kant van de Pyreneeën belandde

Llivia is een Spaans stadje dat ongeveer 4 km binnen het grondgebied van Frankrijk gelegen is.

Het ontstaan van de enclave op zichzelf lijkt al op een grap: in 1658 besloten Frankrijk en Spanje eens en voor goed een einde te stellen aan hun grensconflicten. Het verdrag der Pyreneeën bepaalde dat alle dorpen ten noorden van de Pyreneeën zouden toekomen aan Frankrijk en alle dorpen ten zuiden aan Spanje. De Fransen trokken zich vervolgens terug uit alle dorpen die toegewezen waren aan Spanje. De Spanjaarden deden hetzelfde voor alle dorpen toegewezen aan Frankrijk, maar tot de verbazing van de Fransen maakten ze geen aanstalten om Llivia te verlaten.

Toen de Fransen om uitleg vroegen antwoordden de Spanjaarden doodleuk dat het verdrag enkel sprak over dorpen, maar volgens hen was Llivia een stad. En inderdaad, Karel V had in 1528 aan Llivia de titel van stad toegekend.

De plaatselijke autoriteiten vroegen aan de Franse koning Lodewijk XIV wat ze moesten doen, maar de zonnekoning had absoluut geen zin om de onderhandelingen opnieuw te beginnen voor een afgelegen bergdorp en hij liet weten dat ze het zo maar moesten laten.

Er werd vervolgens een weg aangelegd tussen Llivia en Spanje, de zogenaamde “neutrale weg”. Volgens een Spaans-Frans akkoord mocht deze weg enkel gebruikt worden om zich van Spanje naar Llivia te begeven en omgekeerd. Op de weg mochten geen grenscontroles uitgevoerd worden of cijnzen geheven en geen van de twee landen mocht het verkeer belemmeren.

In de jaren 1970 gaf deze weg aanleiding tot de “stopborden-oorlog” tussen Frankrijk en Spanje. Een belangrijke Franse rijksweg (de N20 naar Toulouse) kruiste de weg. Om veiligheidsredenen plaatsten de Fransen stopborden op de neutrale weg om voorrang te verlenen aan het drukke verkeer op de rijksweg. De Spanjaarden beschouwden dit als een schending van het akkoord en verwijderden de stopborden die enkele dagen later door de Fransen terug geplaatst werden. Het conflict sleepte enkele maanden aan waarbij de stopborden door Franse gendarmes bewaakt werden. Tenslotte werd het probleem opgelost door een brug te bouwen.