Wit-Rusland kreeg sancties op zijn dak na de verplichte landing van een Ryanair-toestel in Minsk en de vluchtelingenopstoot aan de Pools-Wit-Russische grens. Lukasjenko ligt daar niet van wakker: hoe merkwaardig het ook klinkt: de Wit-Russische economie is verleden jaar zelfs gegroeid… door een “exportmirakel”, vooral richting EU-lidstaten. De buitenlandse handelscijfers tonen een verdubbeling t.o.v. van voorgaande jaren.
In de eerste drie kwartalen van 2021 importeerde de EU 96.1% méér uit Wit-Rusland dan tijdens dezelfde periode in 2020. Reden: de sterk gestegen prijs van ruwe materialen, zoals hout, kali (voor meststoffen) en olieproducten. Pavel Slunkin (European Council on Foreign Relations: “Loekasjenko heeft geluk dat Wit-Rusland dat het in 2021 producten kon verkopen die het in de voorgaande jaren niet kwijt kon… en zelfs voor hogere prijzen!”
Dat de situatie zich op deze wijze kon ontwikkelen ligt eraan dat “de EU aarzelt sancties op te dringen, waardoor de eigen lidstaten schade zouden kunnen ondervinden…. Bijgevolg is de EU verder afhankelijk van Wit-Russische exporten van o.a. meststoffen en diesel…Landen zoals Italië, Hongarije, Oostenrijk en België zijn niet bereid hardere sancties uit te vaardigen…”
De VSA daarentegen hebben de kali-export van het Wit-Russische Belaruskali pas in december de facto verboden. Daar bovenop kreeg Minsk – parallel tot de westerse sancties – van het IMF verleden jaar nog een krediet van 1 miljard dollar voor de strijd tegen de pandemie. Belaruskali is goed voor 20% van de kali-wereldproductie (potas).
Volgens de in exil (Litouwen) wonende Wit-Russische oppositieleidster Swetlana Tichanowskaja misbruikt Loekasjenko internationale wetten en weet hoe hij de sancties kan vermijden. De voor Belaruskali belangrijkste exporthaven Klaipeda en de Litouwse spoorwegen blijven onverminderd hun diensten aanbieden voor de kali-export. Naar verluidt zouden de vervoer- en behandelingscontracten door Litouwen eenzijdig opgezegd worden, wat hen 600 miljoen dollar zal kosten. Daar bovenop komt het verlies van de haven en de spoorwegen. Benieuwd door wie en hoe er van dit gat in de markt zal geprofiteerd worden.
Wit-Rusland is niet het enige zwaar bestrafte land dat zijn export, ondanks de berispende sancties van het westen, nog kan zien toenemen. Iran, in 2018 door de toenmalige VSA president Trump gezegend met de “zwaarste sancties aller tijden” kon zijn buitenlandse handel (ruwe olie niet meegerekend) in de tot eind december lopende eerste negen maanden van het actuele fiscaal jaar op 122.5 miljoen ton met een waarde van 72.1 miljard dollar doen stijgen.
De Iraanse douane-overheid, Irica, maakte bekend dat de hoeveelheid met 11% en de waarde met 38% toe nam. Volgens grote baas van Irica, Alireza Moqaddasi, beliep de export van Iraanse petrochemische producten 42% van het totaal van de export. De waarde ervan steeg met 40% op 14 miljard dollar.
EU-sancties… of “de wereld is een schouwtoneel”: