Groene elektriciteit kampt met grondstoffen- (en mensenrechten)crisis

In windmolens, zonnepanelen, batterijen en elektrische auto’s zitten metalen van vaak bedenkelijke herkomst. Om onze honger naar hernieuwbare energie te stillen, zullen we er veel meer van nodig hebben en Europa wil de handen zelf niet vuilmaken. ‘We zijn naïef en hypocriet.’

Bovendien zijn we voor sommige elementen afhankelijk van een beperkt aantal leveranciers. Zo’n 95 procent van de zeldzame aarden komt uit China, 65 procent van het kobalt komt uit Congo. Daar staan issues als mensenrechten en milieu doorgaans niet hoog op de agenda.

… Zeldzame aarden komen vaak samen voor met de radioactieve elementen thorium en uranium. De ontginning kan daardoor erg vervuilend zijn. De Bayan Obomijn nabij Baotou in Binnen-Mongolië is de grootste mijn voor zeldzame aarden ter wereld. De streek is er sterk vervuild door de chemicaliën die mijnbouwers gebruiken bij de ontginning en door thoriumhoudend afval uit bezinkingsbekkens…

… Doorgaans zijn producten ook niet ontworpen om te worden gerecycled. ‘Fabrikanten focussen vrijwel uitsluitend op hoe hun groene technologie presteert, en niet op hoe ze die circulair kunnen ontwerpen’.
Het kost te veel moeite om producten uit elkaar te halen en de waardevolle materialen te recupereren. Dat is onder meer het geval voor elektrische motoren. ‘Die belanden nu gewoon op de schroothoop en de zeldzame aarden zijn we kwijt’…

… Volgens sommige schattingen moeten we tussen nu en 2025 jaarlijks een nieuwe lithiummijn openen om de vraag te kunnen volgen…

… Nieuwe mijnbouwprojecten maken weinig enthousiasme los. Niemand wil een mijn in zijn achtertuin. De Zweedse Nora Kärrmijn zou in haar eentje de Europese vraag naar zeldzame aarden voor de komende vijftig jaar kunnen dekken. Een petitie met 45.000 handtekeningen stak – voorlopig – een stokje voor de ontginning. ‘In West-Europa willen we schone technologie, maar we willen niet dat de metalen die daarvoor nodig zijn hier worden ontgonnen’…

Lees meer bij EOS