Gas met een reukje aan
In de Kamer werd eind mei de regelgeving met betrekking tot de gemeentelijke administratieve sancties (GAS) aangepast. Maar dat gebeurde niet zonder slag of stoot. Een aantal dagen voor de stemming poogden een tweehonderdtal middenveldorganisaties, waaronder Unicef, ABVV en Jong CD&V, de parlementsleden nog op andere gedachten te brengen. Tevergeefs, want het ontwerp werd aangenomen met 109 stemmen voor en 15 stemmen tegen. Het Vlaams Belang onthield zich.
De zogenaamde GAS-sancties, die het mogelijk maken dat lokale overheden via bestuurlijke weg kunnen optreden tegen allerlei vormen van overlast en bepaalde misdrijven, worden op nogal wat vlakken veranderd. Zo mag voortaan een plaatsverbod in publiek toegankelijke plaatsen worden opgelegd als administratieve sanctie, worden de administratieve boetes verhoogd tot 175 euro voor minderjarigen en tot 350 euro voor meerderjarigen en zakt de leeftijdsgrens van zestien naar veertien jaar. Daarnaast behoren nu ook het opleggen van een gemeenschapsdienst en het opstarten van lokale bemiddeling tot de mogelijkheden van het lokaal bestuur. Opvallend is ook dat stadsbesturen voortaan bepaalde parkeerovertredingen administratief kunnen afhandelen.
Het Vlaams Belang is van oordeel dat de wijzigingen op heel wat punten hun verdiensten hebben, al is het maar omdat steden en gemeenten hierdoor meer slagkracht krijgen om jonge herrieschoppers in te tomen. Toch hebben de 213 middenveldorganisaties een punt wanneer ze stellen dat door de uitbreiding van de GAS de scheiding der machten verder afglijdt en men ongegeneerd blijft knagen aan de bevoegdheden die exclusief tot het domein van justitie zouden moeten behoren. Want zeg nu zelf, is het eigenlijk wel de taak van een gemeentelijke ambtenaar om – buiten de rechtbank om – sancties op te leggen voor ernstige misdrijven zoals winkeldiefstallen, opzettelijke slagen en verwondingen, grafschennis of het vandaliseren en vernielen van treinstellen? Neen, toch?
GAS-boete voor kersenpit op de grond door Zoomin_Vlaanderen
Koele minnaar
Dit is meteen ook de voornaamste reden waarom het Vlaams Belang maar een koele minnaar is van het GAS-systeem. Gemeentelijke administratieve sancties mogen immers niet systematisch in de plaats komen van door een rechter opgelegde maatregelen of straffen. Vervolging en bestraffing van misdrijven, met uitzondering dan van de kleinere inbreuken die voor overlast zorgen (zoals hondenpoep, wildplassen en zwerfvuil), dienen dus beter te gebeuren door een onafhankelijke rechtbank. En niet in een zaaltje dat uitgeeft op het binnenplein van een of ander stadhuis. Ook nadelig aan het systeem is dat misdrijven die met een GAS-boete worden gesanctioneerd niet worden vermeld op het strafblad van de dader.
Maar zolang de gerechtelijke instanties in gebreke blijven, onder andere door een gebrek aan middelen en personeel, worden daders van heel wat misdrijven ongemoeid gelaten en kunnen ze ongestoord en tot vervelens toe hun gangetje blijven gaan. Daarom zijn we van mening dat lokale besturen GAS-sancties maar beter achter de hand kunnen hebben. Dit in afwachting van een efficiënte en krachtdadige justitie. En uit noodzaak, omdat straffeloosheid anders om de hoek loert en een lik-op-stuk-aanpak verder af lijkt dan ooit.
Maarten Seynaeve