Euro voodoo- munt

In een recent rapport van de Christen Unie over de euro worden 6 voorwaarden besproken waaraan een muntunie moet voldoen. Aan deze 6 voorwaarden wordt niet of nauwelijks voldaan in de eurozone. Kijkende naar de toekomst, zal de score op deze 6 punten alleen maar slechter worden. De euro is dood, maar de politiek en centrale bankiers willen het niet toegeven.

Een tijdje geleden schreef ik een column (dus toch gulden terug) over dit rapport van de Christen Unie. Het rapport bespreekt de 6 voorwaarden waar een muntunie aan moet voldoen om goed te functioneren.

Eurozone voldoet niet

De 6 criteria waar een muntunie in voldoende mate aan moet voldoen om goed te functioneren zijn:

1) arbeidsmobiliteit: Als mensen gemakkelijk bewegen tussen landen van de unie (verhuizen voor werk)

2) product differentiatie: Als landen een gediversifieerde productiestructuur hebben die vergelijkbaar is met die van de andere landen binnen de unie

3) open economie: Als landen veel met elkaar verhandelen

4) budgettaire transfers: Als landen elkaar compenseren voor nadelige schokken

5) homogene preferenties: Als er een hoge mate van consensus bestaat over hoe te reageren op schokken

6) solidariteit: Als landen kosten accepteren met het oog op het gezamenlijke belang en toekomst

Het eerste criterium is gewoon niet of nauwelijks aanwezig. In Nederland is de mobiliteit al laag te noemen, maar op eurozone schaal is deze helemaal niet aanwezig. Verschillen in taal, cultuur, wetgeving, educatiesysteem en zo verder zijn gewoonweg te verschillend voor veel mensen. Het tweede punt is ook niet aanwezig; de productiestructuur binnen de eurozone (EZ) is juist verschillend (heterogeen).

Open economie op papier

Verder hebben we in de EZ een open economie op papier, maar het zit hem in de verrekte details. Het gaat namelijk om de handel tussen de eurolanden. Sinds de euro is de handel van de zuidelijke eurolanden naar de noordelijke eurolanden juist gedaald. Punt 3 is dus ook niet aanwezig. Bailouts hebben al veelvuldig plaatsgevonden. Er is geld naar Griekenland (meerdere keren), Ierland, Spanje en Portugal gegaan.

Achter de schermen zijn de ECB en de Fed ook flink bezig. Dus bij de politiek en centrale bankiers was er, schoorvoetend, uiteindelijk de bereidheid om andere landen te compenseren voor nadelige schokken. Over punt 5 kunnen we kort zijn: iedereen ligt overhoop met iedereen over aanpak. De eis van solidariteit was al niet in grote mate aanwezig en met iedere hulpactie die heeft plaatsgevonden is deze verder afgenomen. Kortom, op punt 4 na, die op gespannen voet staat met punt 6, is de eurozone gedoemd te sterven.

Waarom?

De reden dat deze 6 punten aanwezig moeten zijn is simpel. Een muntunie vergt een centrale aanpak (vandaar de vraag om een begrotingsminister, bankenunie, et cetera) met een one-size-fits-all beleid. Zoals de econoom Hayek ooit eens zei, als je één regel toepast op verschillende mensen moet je accepteren dat je verschillende uitkomsten krijgt. Dit is het voorbeeld wat ik bij het leuke Radio1 programma Echte Jannen gebruikte:

Stel er is 1 dieetregel met doel om iedereen gezond te houden: iedereen moet 500 gram brood per dag eten (one-size-fits-all). Doordat mensen allemaal van elkaar verschillen, krijg je totaal verschillende uitkomsten. De grote man van 120 kg vermagert, de kleine man wordt dik, en de man met een glutenallergie legt het loodje.

Deze one-size-fits-all benadering zorgt er juist voor dat de mensen ongezonder worden en dat het doel dus niet bereikt wordt. Zo ook in de eurozone; de landen zijn te verschillend (zie de 6 punten) en in plaats van convergentie (naar elkaar toegroeien) heeft de euro juist tot divergentie (uit elkaar groeien) geleid. Wil je één uitkomst (gezonde economie), dan moet je juist maatwerk leveren en dat kan niet in de eurozone.

  Toekomst

Als we naar de toekomst kijken met de 6 punten in het achterhoofd, dan lijkt het mij duidelijk dat er een verslechtering plaats zal vinden ten aanzien van deze criteria, waardoor de eurozone nog disfunctioneler wordt. Het is eigenlijk alleen punt 4 wat de dode euro op de been houdt. De EU/EZ politici en de centrale bankiers zetten alles op alles om de euro te ondersteunen. Of dit nu te maken heeft met ego, angst, cognitieve dissonantie, reputatie, eer, carrière, onwetendheid, kortzichtigheid, en/of onkunde laat ik nu in het midden. Maar hun stelling dat er geen alternatief is maakt hen juist tot de extremisten (en niet de eurocriticasters zoals ik!).

Horror

Er zijn altijd alternatieven en iemand die zegt dat er maar één weg is heeft veel weg van een fundamentalistisch religieus persoon die niet voor rede vatbaar is. Tijd om mensen wakker te schudden ( www.burgerforum-EU.nl ). De euro is een dode munt die als een zombie in stand wordt gehouden met monetaire en politieke voodoo. Een situatie die maar beperkt houdbaar is. Hoe langer we doen om over te gaan op een plan B, hoe hoger de kosten gaan uitvallen. Immers, voodoo levert alleen maar horror op.

Alexander Sassen van Elsloo

Alexander Sassen van Elsloo is oprichter van Sassen Research & Consultancy Company. Voorheen was hij head of research bij Hobart Capital Markets in Londen en deed hij aandelen- en hedgefundsales bij onder andere Kepler, MF Global en Rabo Securities.

http://www.telegraaf.nl/dft/goeroes/alexandersassenvanelsloo/21391445/__Euro_voodoo-_munt__.html