Egyptisch raadsel

Wordt hij de Egyptische overgangspremier of niet?  Als we dit artikel schrijven, op zondag nota bene – onze rustdag – dan is de beslissing nog niet bekend.  Is hij een fata morgana of een sfinx?  We geven het toe: we zijn enigszins bevooroordeeld, cynisch, wantrouwig, betweterig  Zelfs de meest “gematigde” moslim is nog altijd een islamist, ook al heeft hij geen partijkaart van de moslimbroeders of de Nourpartij.

We hernemen hier het artikel dat op 4 februari 2011 door uw dienaar op Angeltjes geplaatst werd.  We zijn nu ruim twee jaar verder en enkele feiten werden door de geschiedenis ingehaald: zo kan hij het Westen niet meer verwijten dat autoritaire regimes door de westerse landen gesteund worden… integendeel!  Het Westen steunt nu zonder omwegen, volmondig, alle Arabische Lentes – die zijn vanzelfsprekend niet autoritair –  met hun excessen.  In naam van de democratie, uiteraard!

“Vredesduif of koekoek?

Het beloofde artikel over de nieuwe profeet van Egypte, al-Baradei, wil jullie meer inzicht geven over de man, die volgens onze collega’s van de officiële media de stap van martelaar voor de godsdienst van de vrede mag overslaan om in het moslimhiernamaals zijn 72 maagden te degusteren.

Dat hij geen dompelaar is, zal iedereen wel duidelijk wezen.  Geboren en school gelopen in Caïro, vader advocaat én Nassercriticus, na zijn bachelor rechten verdere studies internationaal recht in Genève en New York.  Getrouwd met een Iraanse, Aida al-Kachef, twee kinderen, één kleinkind.  Heeft 30 jaar in het buitenland gewoond, waarvan 26 in Wenen.  De blauwe Donau is hem vertrouwder dan de modderige Nijl.  Het gezin heeft haar woning in Wenen nog steeds behouden.  Startte carrière in de diplomatie.  Als toegevoegde assistent van de Egyptische buitenlandminister bij de Camp Davidonderhandelingen was hij betrokken bij het vredesakkoord tussen Egypte en Israël.

Hij zette zijn carrière verder bij de Verenigde Naties in 1980 en werd na afloop van de golfoorlog naar Irak gestuurd om toezicht te houden op de ontmanteling van Saddam Hoesseins’ nucleair programma.  In 1997 steeg hij een trapje hoger op de ladder toen hij verkozen werd tot hoofd van de IAEA (Internationaal Agentschap voor Atoomenergie).  De rest van het verhaal is bekend : hij geraakte op ramkoers met de VS toen hij meldde dat noch Irak noch Iran een nucleair risico inhielden. 

Maar daar hield het niet op : hij begon aan zijn nieuw statuut van heilige toen hij in 2005 – samen met het IAEA – de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor zijn inspanningen “om het gebruik van kernenergie voor militaire doeleinden te voorkomen en op een zo veilig mogelijke manier voor vreedzame doeleinden te gebruiken”… voorwaar de Moeder Teresa van de atoombom.

Wij zijn bij de Angeltjesredactie eerder kritisch : toeval bestaat niet, tenzij er bij een halte prompt een tram stopt.  Is het misschien louter toeval dat al-Baradei net nu een boek geschreven heeft met de titel “The age of deception” (De tijd van misleiding), over een blik achter de schermen van onderhandelingen en confrontaties met de VS, over kernenergie, over Iran, over diplomatie ?  De uitgever zal het boek vervroegd op de markt gooien.  De schrijver-diplomaat-annex-vredesduif is bovendien een overbetaalde gastspreker bij diverse pompeuze, zeer belangrijke gelegenheden.  

In 2009 trad hij terug bij het IAEA en maakte in dat jaar bekend dat hij zou “overwegen” zich kandidaat stellen voor de Egyptische presidentsverkiezingen in 2011.  Op 9 juni 2010 werd er in de Oostenrijkse “Standard” hierover bericht: “Nobelprijswinnaar Mohamed al-Baradei heeft zich voor zijn reformcampagne verzekerd van de steun van de officieel verboden Moslimbroeders en meerdere linkse groeperingen.  De nieuwe hoop van de oppositie uitte zich dinsdagavond na een samenkomst met de linkse oppositie in Caïro: “Na mijn treffen met burgers en mijn gesprekken met afgevaardigden van verschillende politieke groeperingen ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat het Egyptische volk gereed is voor de verandering.”  Zowel de linkse activisten als de Moslimbroeders, die hij zaterdag ll. ontmoet heeft, willen deelnemen aan de handtekeningenpetitie voor reformen in de komende maanden. 

Hij verwijt het westen het moslimextremisme aan te moedigen door autoritaire regimes te ondersteunen.

Al-Baradei, die met een Iraanse getrouwd is, onderhandelde als baas van de IAEA vijf jaar lang met Iran om in 2008 vast te stellen dat de onderhandelingen mislukt waren.  Ieder met een greintje mensenverstand wist van bij het begin dat Iran nooit ofte nimmer het voornemen had een duidelijke blik in zijn atoomprogramma te geven en van de ontwikkeling van een atoombom afstand te zullen doen.  Al-Baradei liet echter uitschijnen dat dit wel het geval was en men zou zich kunnen afvragen of hij niet opzettelijk Iran vijf jaar tijdkrediet gegeven heeft om het atoomprogramma ongestoord te kunnen verder ontwikkelen.  In december 2008 meldde hij dat de “gesprekken” mislukt waren en dat de bal nu in het kamp van Barack Obama lag.

Vervolgens pleitte hij voor een “groot akkoord” tussen het Westen en Iran, om erkenning van Irans’ rol in de regio en het land “de macht, het respect en de invloed” te geven dat het verdient.

Al-Baradei kreeg in de VS en andere westerse landen kritiek wegens zijn vermoedelijke goedgelovigheid.  Mark Fitzpatrick, bewapeningsexpert verbonden aan het Internationaal Instituut voor Strategische Studies in Londen : “Vanuit een westers standpunt is hij te snel bereid Iran het voordeel van de twijfel te geven.  In sommige IAEA-verslagen werden Iraanse inbreuken en onwil tot samenwerking eerder verzwegen.”

Wij concluderen uit het voorgaande dat indien onderhandelingen tot niets leiden, men toch verder moet onderhandelen, men mag de tegenpartij niet boos maken door sancties te treffen en moet hem belonen met een rol als leider.  Op zulke wijsheden heeft de wereld gewacht.  Noteer hierbij dat volgens al-Baradei Iran blijkbaar géén autoritair regime heeft, dat het westen niet mag ondersteunen …

De Moslimbroederschap heeft zich nu officieel achter al-Baradei geschaard : hij is hun kandidaat.  Waarheen Egypte zal afdrijven durven wij met ons greintje mensenverstand vermoeden en vrezen  – de EU daarentegen moet er nog eens over nadenken.  Vrijdag zitten ze nog eens bijeen om de kool en de geit te sparen.  Zo is er nog een spreekwoord van toepassing : “als konijnen voor een lichtbak”.  waarmee we niet bedoelen dat de “verlichting” uit het (midden)-oosten komt …

Floriaan Terbeke

Bron: PI, IAEA, Washington Post, Standart, Wikipedia