Goede vrienden,
Het zware verkeersongeval van maandagavond vorige week in Homs, waarover we al een uitvoerig verslag gaven, zal nog lang ons leven bepalen.
We bezochten de families van de overleden agent, die nu nog behoeftiger zijn geworden. We gaven hen enige ondersteuning. (Nvdr: zie bruggetje naar uitvoerig verslag mét foto’s onderaan)
Onze drie zwaar gewonden hadden we graag bij ons, maar wegens de noodzakelijke intensieve medische verzorging, dienen ze nog een tijd in het hospitaal van Qara te blijven. De kleine Elie, die juist achteraan zat waar de trucker in volle vaart op ons inreed, werd op slag naar de voorste rij gepromoveerd. Hoe het ventje in leven gebleven is en slechts zijn twee beentjes gebroken heeft, is een wonder. Nu heeft hij al een brede glimlach, hij speelt en lacht. Onze Venezolaan, die achteraan naast hem zat, is er wellicht nog het ergst aan toe en moet voorlopig nog plat blijven liggen en zijn linkerbeen laten rusten. Onze Fransman en trouwe herder van de schapen, nu met een zwaargewonde linkerarm, heeft ook meestal al een brede glimlach.
Onze 16-jarige Jaak-Firaz heeft mogelijk het minste overgehouden van het ongeval en is oersterk. Hij merkte niets van de zware inslag, noch van de 180 graden die de bus rondtilde, noch van de bus die om zijn linkerzij omkantelde. Na het ongeluk hebben ze hem wakker gemaakt uit zijn diepe slaap. In de grote kamer bij onze twee confraters in het ziekenhuis heeft hij het derde bed ingenomen om ’s nachts of overdag de verpleging te helpen wanneer een van de twee zwaar gewonden een aanval van pijn krijgt en even in een andere houding moet gelegd worden. Hij kan veel nuttige diensten bewijzen. Voor de rest doet hij gewoon als voorheen: met de kleine Elie spelletjes spelen. En onze Libanees met de verschoven, gekneusde, gebroken ribben is bij ons en wordt hier verzorgd. Verder blijkt dat een van onze medezusters nog aan haar zal been geopereerd zal moeten worden.
Het monastieke en liturgische leven in de gemeenschap stond voorlopig op nul. Zondag hebben we voor het eerst samen de eucharistie gevierd, voorgegaan door cfr Jean en heel stil door mij geassisteerd. Woensdagavond hebben we een uur stille, vrije aanbidding gehouden bij het uitgestelde Allerheiligste Sacrament. Woensdag ging ik ’s middags voor het eerst voor in de lauden. Halverwege bracht cfr Jean mijn nieuwe bril.
’s Avonds kwam een groep van een 30-tal christenen (gehandicapten van de Arkgemeenschap van Jean Vanier) uit Qousseir, waar we niet meer op gerekend hadden. Twee uur vooraf bevestigden ze hun komst. Het conciërge-gezin zorgt normaal dat de nieuwbouw klaar is. Nu is de moeder echter bij haar kleine Elie in het ziekenhuis. Met alle (half-)beschikbare krachten hebben we de nieuwbouw in sneltempo gepoetst en in orde gebracht. Donderdagavond waren we aanwezig bij hun ontspanningsavond. Wat een spontane vreugde!
De jonge oogarts in Qara, moeder van twee kinderen en haar man, huisarts, zijn sinds lang goede vrienden van de gemeenschap. Noch hij, noch zij wil ooit enige financiële vergoeding van iemand van ons. Ze heeft driemaal een lang onderzoek gewijd aan mijn (enig ‘goed’) oog, waarmee blijkbaar allerlei complicaties verbonden zijn. Ze werd er bijna moedeloos van omdat ze geen goede oplossing vond. Dinsdag, bij het derde onderzoek, was dat plots wel het geval, tot haar en mijn vreugde. Met de bril, die ik woensdag kreeg, zie ik nog iets beter dan vroeger, hoewel mijn oog minder geworden is.
Elisar, een ongehuwde vrouw die zorg draagt voor haar oude, zieke moeder in Damascus neemt al vele jaren al onze administratieve en andere beslommeringen ter harte: verlenging van onze verblijfsvergunning, noodzakelijke stempels, visa-aanvraag voor onze gasten… Zij meldt nu dat ze in de stad een scherm gevonden heeft als een vergrootglas, waaronder ik een boek kan lezen of dat ik voor mijn computerscherm kan zetten. Over een schat van een vrouw gesproken!
De dagorde is nog gevuld door de zorg voor de gezondheid van elkeen. De verpleging in het ziekenhuis van Qara is als staatsziekenhuis gratis. Medicamenten en materiaal moeten betaald worden. Er is ook geen keuken, dus moeten we iedere dag voor eten zorgen, wat een van onze vaste chauffeurs brengt. Er is een aangename soepelheid. Ook onze werknemers komen op bezoek in het ziekenhuis en zorgen voor een verrassing. En donderdagnamiddag kwam de burgemeester van Qara en enkele notabelen ons feliciteren, omdat we het ongeval overleefd hebben.
De heilige Theresia van Lisieux zei: “Alles is genade”. Het meest genadevolle moment uit de mensengeschiedenis is de kruisdood van Jezus, die bekroond werd door zijn verrijzenis.
Het Grieks, de taal van het Nieuwe Testament, heeft twee woorden om de “tijd”uit te drukken: chronos en kairos. Chronos is, de profane voortschrijdende tijd van seconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren… In de Griekse mythologie wordt hij vertegenwoordigd door de god Kronos, die zijn eigen kinderen opeet. Kairos daarentegen is als het ware, de tijd Gods, de gunstige gelegenheid, het genadevolle moment: “Op de gunstige tijd heb Ik u verhoord, op de dag van het heil ben Ik u te hulp gekomen. Nu is er die gunstige tijd, vandaag is het de dag van het heil” (2 Korinthiërs 6, 2).
Voor een christen is ieder moment van chronos een kairos, een gelegenheid van bekering om steeds meer in te treden in Gods plan en zijn Rijk, waar niet onze wil, maar zijn wil geschiedt, tot aan de uiteindelijke voltooiing, waarbij God alles in allen zal zijn.
Pater Daniël, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 30.8.24
2. Bijbellezing
Vereniging van de ziel met God (III) – Het gebed van het hart
“Verhef u hart – we hebben ons hart bij de Heer” zeggen we in elke Eucharistieviering. Maar wat wil dat precies zeggen? Wij zijn gewend om te bidden met onze lippen, om woorden uit te spreken wanneer we spreken tot God. Er is ook een ander gebed, dieper, in de Heilige Geest waar we pogen ons hart te verheffen tot bij de Heer, het gebed van het hart, een gebed waar we onze aandacht oriënteren tot Christus die in ons woont – een gebed zonder woorden.
Sinds ons doopsel woont de drie-Eenheid in ons: “We zullen tot u komen en onze woonst in u maken” (Johannes 14, 23). Het gebed van het hart is een innerlijke communicatie waarbij onze geest in contact staat met de Geest van God: “Bid op elk moment in de Geest” (Epheziers 6, 18)zegt S. Paulus en de Heer zei tegen de Samaritaanse vrouw: “Het uur komt, en is nu gekomen, dat de ware aanbidders de Vader zullen aanbidden in geest en waarheid, want de Vader zoekt zulke mensen om Hem te aanbidden” (Johannes 4, 23).
De Vader is dorstig op mensen die Hem in Geest en waarheid willen aanbidden. In onze serie over de eenheid van de ziel met God – ultiem doel van de gedoopte – willen we de weg plaveien met het gebed bij uitstek die onze ziel tot dergelijke hoogten van aanbidding in geest en waarheid en éénheid van de ziel met God kan leiden: het gebed van het hart.
Het gebed van het hart: de techniek
Hoe beginnen? Zoals we hierboven al aanhaalden zijn we gewend om met onze lippen te bidden en woorden uit te spreken – maar soms (meestal) zijn we niet volledig present: “dit volk nadert mij met de mond en eert mij met de lippen, terwijl hun hart ver van mij is” (Jesaja 29, 13). Ons hart is vaak ver weg zich wentelend in 1001 beschouwingen en zorgen over de toekomst of het verleden. Nochtans zegt de Heer Jezus: “Wees niet bezorgd over morgen, want morgen zal bezorgd zijn over zichzelf.” (Mattheüs 6, 24). Uit dit axioma leren we dat de Heer wil dat we het nu-moment leven, met Hem.
Stap 1: Het kruisteken
Begin uw gebed van het hart met een kruisteken. Wanneer we ons hart verheffen en de spirituele realiteit binnentreden doen we dat in de naam van Jezus Christus,“ niemand komt tot de Vader behalve via Mij” (Johannes 14, 6), zegt Jezus. Wij hebben spirituele tegenstanders: “we worstelen niet tegen vlees en bloed, maar tegen de heersers, tegen de autoriteiten, tegen de kosmische machten over deze huidige duisternis, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten” (Efeziërs 6, 12).
Als we de spirituele wereld binnentreden en beschermd willen zijn tegen deze spirituele tegenstanders horen we via de nauwe poort, die Christus is, binnen te treden: “Ik ben de deur. Als iemand door mij binnengaat, zal hij gered worden en in en uit gaan en weide vinden.” (Johannes 10, 9).
Waarom ons hart niet verheffen in de naam van Buddha, of via gesofisticeerde yoga-technieken, denkt u misschien? Jezus “trok door heel Galilea, predikend in hun synagogen en dreef demonen uit”.” (Marcus 1, 39). Met één woord dreef Jezus demonen uit: “Jezus bestrafte de demon en die ging weg, en de jongen was op slag genezen.” (Matthew 17, 18). Niemand in de hele mensengeschiedenis bezit een dergelijke kracht, niemand behalve Christus, het Woord van God, dan in het begin was met God (cf. Johannes 1, 2). Willen we veilig onze sprituele innerlijke reis beginnen, laten we dat doen in de naam van Jezus Christus en beginnen met een kruisteken.
Stap 2: De Heer vergiffenis vragen
Wanneer we ons in onze innerlijke tempel terugtrekken om ons hart te verheffen tot de Heer, gaan we een erg heilige plaats binnen: “Ik zal uw huis binnengaan. Ik zal mij neerbuigen voor uw heilige tempel in uw vrees” (Psalm 5, 7). Eens ik mij getekend heb met het kruisteken sta ik ipso facto voor het aanschijn van de Heer. Daar ga ik dan ook mijn dagelijkse zonden belijden.
Daar vraag ik hem vergiffenis in de stilte van mijn hart voor mijn dagelijkse tekortkomingen. Natuurlijk gaan we naar een priester in het sacrament van de biecht om onze zonden op te biechten maar het is ook goed om ze hier te delen, in deze intieme tête à tête met de Heer Jezus. Daar zegt Hij mij “Kom nu, laten we samen redeneren, al zijn uw zonden als scharlaken, ze zullen wit worden als sneeuw; al zijn ze rood als karmozijn, ze zullen worden als wol” (Jesaja 1,18). Dus nadat ik mij getekend heb met het teken van het Kruis belijd ik Hem mijn dagelijkse zonden en tekortkomingen.
Stap 3: Aandacht van het hart keren tot Jezus die in ons woont
Hier begint het gebed van het hart. Hier sluiten we onze ogen en keren we onze aandacht tot de Heer Jezus die in ons woont: “Het koninkrijk van God is binnen in u” (Lucas 17, 21). Hier keren we onze aandacht tot de Almachtige die in ons verblijft. We zijn ons meestal niet bewust dat we mobiele tempels zijn van de Geest van God (1 Korintiërs 6, 19). Meestal leven we rondfladderend van de ene bezigheid naar de andere, van de ene bekommernis naar de andere. Hier zetten we alles op pauze en verheffen we ons hart tot bij de Heer.
Het is niet gemakkelijk om onze aandacht lang te vestigen op de Heer die in ons binnenste zijn woning heeft. Heel snel zullen verschillende gedachten en overpeinzingen onze contemplatie komen storen. Dat is normaal, we kunnen ons denkmechanisme niet stopzetten.
Telkens wanneer we beseffen dat we verstrooid zijn heroriënteren we onze aandacht tot bij de Heer in ons binnenste. Verstrooid zijn, beseffen dat we verstrooid zijn, terugkeren en onze aandacht vestigen op de Heer Jezus in ons binnenste: dat is de dynamiek van contemplatie.
Nu kunnen we ook meditatie gebruiken om onze aandacht terug op te pikken wanneer die zich te vaak verdwaalt of wanneer we ons wat verloren voelen in deze oefening. Meditatie om ons te keren tot de contemplatie: wanneer we moeilijkheden ervaren om onze aandacht lang te vestigen op de Heer kunnen we even het Onze Vader bidden of een Bijbelpassage lezen, een rozenhoedje bidden of een mooi landschap aanschouwen om zo terug te duiken in de stilte met de Heer. Het gaat dus om een va et viens waarbij we ons telkens herinneren onze aandacht te vestigen op de Heer in ons binnenste. Stilaan zal er een routine ontstaan en zullen we onze aandacht langer kunnen vestigen op zijn aanwezigheid.
Johannes van het Kruis zegt dat we in deze oefening veel zorg en eerbied moeten hebben voor het ritme van elk ziel. Sommigen onder ons kunnen heel snel lang in deze stilte blijven, anderen hebben nood aan langere tijden van meditatie. Geen nood, elke ziel is een koningin met haar eigen unieke pad. Belangrijk in deze oefening is, ongeacht het ritme van de ziel, dat we tijden van stilte respecteren en de Bijbel, de rozenkrans, of eender welke actieve meditatie als hulpmiddel zien om terug te keren tot de innerlijke stilte met de Heer. De ene zal een half uur in stilte kunnen doorbrengen, de ander amper 5 minuten, waar hij dan een Bijbeltekst leest om terug te stilte binnen te gaan. Het is een grote oefening die ons voorbereid op het eeuwige leven want “de taal van de hemel is de stilte” (heilige Isaac van Ninevé).
Neem, als u wil, elke dag een tijd van stilte (20 minuten, half uur, één uur) om het gebed van het hart te beoefenen. In ons klooster proberen we dagelijks 2 uur tijd te nemen voor deze oefening. Beetje bij beetje zult u de vrede van Christus in crescendo in uw hart ervaren: “Vrede laat ik jullie, mijn vrede geef ik jullie. Niet zoals de wereld geeft, geef ik die aan jullie” (Johannes 14, 27). Deze innerlijke vrede zal de weg plaveien tot de eenheid met God. Wanneer ons hart in vrede is, zijn we als een meer zonder golven waarin het zonlicht van God tot in het diepste kan doorschijnen.
“Moge de Heer van de vrede jullie vrede geven, altijd en op elke manier” (2 Timotheus 3, 16)
1) Wat volgt is gebaseerd/geïnspireerd op een conferentie van Moeder Agnes Mariam van het Kruis over het gebed van het hart (2008)
En dan is er nog dit:
Onze Libanees, Jozef maakte volgend beeldverslag van het ongeval op 19 augustus 2024 in Homs, in het Engels. Hij toont hoe wij een buffer waren voor 8 auto’s voor ons die op die wijze gespaard bleven. Bijgevoegd werden enkele foto’s van onze boottocht op de zee in Tartous en tenslotte van het ‘angelus’ dat we dagelijks in ons klooster om 12.00 u luiden. Bij dit verslag voegde hij eveneens de engelen toe, die ons beschermd hebben, zodat het een “metafysische” reportage werd: A story to thank the Lord: https://drive.google.com/file/d/11EqXLNoZCCoZ8F64d-GWOsMlEG8xHCSf/view?usp=sharing
– Ons vorig bericht met 4 video’s: 1. + 2. over Tartous, 3. Voorstelling van mijn oorlogsdagboeken op de boekenbeurs in Antwerpen, 4. Mijn voordracht op het GIVN congres in Leuven: https://www.golfbrekers.be/een-verslag-uit-syrie-zonder-poco-bril-347/