Een verslag uit Syrië zonder poco bril

Geplaatst op door

Goede Vrienden,

Het Hooglied of Lied der liederen behoort tot de vijf zogenaamde feestrollen (megillot) of boeken uit het Oude Testament die bij gelegenheid van bepaalde joodse feesten worden gelezen: Hooglied (Pasen), Ruth (Wekenfeest, Pinksteren), Klaagliederen (ter herdenking van de verwoesting van de tempel), Prediker (Loofhuttenfeest), Esther (Poerim/karnaval). Op het voornaamste feest, het Paasfeest wordt dus het Hooglied gezongen.   De titel wil de overtreffende trap weergeven. Het is het lied dat alle andere liederen overtreft, zoals we ook spreken van het heilige der heiligen, de hemel der hemelen, de koning der koningen. Het Hooglied wordt voorgesteld als zijnde van Salomo (10e eeuw voor Christus). Aan Salomo werd alle wijsheid en poëzie toegeschreven zoals aan Mozes de Wet werd toegeschreven. Het meisje is een Soelamitische, symbool van schoonheid. Misschien vindt het boek zijn  oorsprong in een zang op het huwelijk van Salomo met een buitenlandse prinses.

Op het eerste gezicht zijn er met dit boek ernstige moeilijkheden verbonden. Vooreerst komt de naam van God niet eenmaal voor. Hoe kan men in de liturgie God loven met een boek waarin zijn naam niet eens vermeld wordt? Een nog grotere moeilijkheid is het feit dat de tekst een puur profane inhoud lijkt te hebben. Het gaat over de liefde in de lente! Er is een jongeman, de minnaar, de bruidegom en de jonge vrouw, de beminde, de bruid. Tussenin verschijnt een koor. Het meisje lijkt het middelpunt te zijn. Met haar begint en eindigt het boek. Slechts 8 van de 117 verzen, verdeeld over 8 hoofdstukken, zijn niet van, tot of door haar geschreven. Het meisje en de jongen lijken smoorverliefd te zijn. In 4, 1-15 en 7, 2-10 beschrijft de jongen op erg sensuele en aanschouwelijke wijze de lichamelijke schoonheid van zijn meisje van boven tot onder. En het meisje zegt: “Ik ben een muur en mijn borsten zijn de torens. Daarom ben ik in zijn  ogen de stad waar men vrede vindt” (8, 10). Met enige overdrijving kunnen we zeggen dat hun ontboezemingen en liefdesverklaringen dezelfde zijn als die van de jongeren op bierviltjes in iedere studentecafé. Hij is “mijn lief”, “mijn zielsbeminde”, “koning”, “mijn vriend”. Zij is “de mooiste”, “mijn vriendin”, “mijn duif, “mijn bruid”, “mijn zuster”. De grote Bijbelse thema’s en het religieuze geloof worden niet openlijk vermeld.  Er wordt ook niet uitdrukkelijk gesproken over een huwelijk en de morele waarden zoals de vruchtbaarheid en de opvoeding van de kinderen.

Toch werd het Hooglied tegen het einde van de eerste eeuw al in de Hebreeuwse canon opgenomen en hiertegen werd nooit geprotesteerd. De beroemde Rabbi Aquiba stelde dat hierin op mysterieuze wijze de verhouding van God met Israël vervat lag en zei verder: “De hele wereld weegt niet op tegen de dag dat het Hooglied aan Israël werd gegeven. Alle geschriften zijn heilig, maar het Lied der liederen is het heilige der heiligen” (einde 1e eeuw). Bijzonder betekenisvol is ook de vondst van fragmenten van vier kopieën van het Hooglied tussen de Rollen van de Dode Zee, die toebehoorden aan een rigoureuze, celibataire gemeenschap. Wanneer deze strenge religieuzen het Hooglied als een religieuze tekst koesterden, kan deze onmogelijk een puur profane betekenis hebben.

Zowel de hele joodse als de christelijke traditie zijn eensluidend: dit boek is geschreven in een overdrachtelijke, allegorische betekenis. Deze kan op verschillende wijzen verstaan worden. De Messiaanse interpretatie ziet hierin de verhouding van de Bruidegom, de Messias, de Koning van Israël met zijn volk, gesymboliseerd door Jeruzalem. Deze beschrijving is dan een inleiding op de komende messiaanse tijd, een tijd van volkomen liefde en geluk. Dit kan ook in christelijke zin verstaan worden als de verhouding van Christus met zijn Kerk. Verder is er de algemene interpretatie van Gods liefde voor de Kerk, het volk Gods. Zoals eens Israël als Gods uitverkoren volk werd,  zo is nu heel de mensheid in de Kerk voorbestemd om Gods uitverkorene te zijn. Tenslotte is er de mystieke interpretatie, nl. de liefde van God voor de afzonderlijke mens. In christelijke zin kan hierbij ook de verhouding gezien worden tussen Christus en Maria, waarbij Maria zowel de Kerk als de afzonderlijke ziel kan vertegenwoordigen.

Vele grote geestelijke schrijvers, heiligen en mystiekers hebben in het Hooglied een uitzonderlijke bron van geestelijk leven gevonden. Terecht heeft dit boek een grote invloed gehad op de christelijke spiritualiteit. Het Hooglied kan ons doen inzien dat er geen liefde is zonder lichaam maar ook geen lichaam zonder liefde. En hierbij gaat het helemaal niet om de zinnelijke, erotische beleving. Deze zijn slechts een springplank om iets te begrijpen van de diepste vervoering in het hart van God, die de mens wil verheffen tot zijn eigen geluk. Wanneer de heilige Johannes  van het Kruis (+ 1591) zijn mystieke ervaringen krijgt en opschrijft in zijn commentaar op het Hooglied, is hij letterlijk aan het wegteren in een verschrikkelijk cachot, een voormalig stinkend toilet. Hij beleeft het tegenovergestelde van zinnelijke lusten. De sensuele beelden zijn slechts een aanleiding om iets te verwoorden van zijn hoogste goddelijke liefdeservaring. Het is een ervaring van tegelijk sterven en leven. De aardse liefde sterft in hem om de goddelijke liefde te laten geboren worden.

Het beeld van de huwelijksliefde is nadrukkelijk aanwezig in gans de Bijbel vanaf de lofzang van Adam op Eva: “Eindelijk been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees!” (Genesis 2, 23). En dit gaat door tot aan het einde van het boek van Openbaring: “De Geest en de Bruid zeggen: kom” (22, 17). We kunnen zeggen dat heel de Bijbel handelt over het verbond als een huwelijk tussen God en de mens. Ziehier een klein detail met grote betekenis. Jesaja handelt over de lijdende Dienaar van God, waarmee hij Jezus’ lijden en sterven voorspelt. Hierbij schrijft hij dat deze Dienaar de zonden, ziekten en lijden van de mensen op zich neemt. “Waarlijk het waren onze ziekten die Hij op zich nam” (Jesaja 53, 4). Welnu, het Hebreeuwse woord voor opnemen is hier “nasa”. Het Hebreeuws is geen taal van filosofische begrippen zoals het Grieks, noch van juridische omschrijvingen zoals het Latijn maar een taal van beelden, voor kinderen. En het beeld dat achter dit woord schuil gaat is dat van de bruidegom die zijn  bruid “opneemt” en over de drempel van hun huis draagt. Daarom betekent dit woord ook huwen! Zo is het beeld van het huwelijk op verborgen wijze hier al aanwezig. Verder heeft Jezus zelf voortdurend gelijkenissen gebruikt van bruiloftsfeesten. Het huwelijk is een menselijke werkelijkheid die het best de liefde, de eenheid en het volkomen geluk kan uitdrukken die God wil bewerken tussen Hem en zijn schepselen, de mensen.

Volgende keer willen we enkele teksten zelf laten weerklinken. Het Hooglied moet immers gezongen worden. We kunnen zeggen dat het een hemelse symfonie is van aardse liefde of nog beter, een aardse symfonie van goddelijke liefde.

P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 28.4.2023

Nvdr: enkele beelden uit het christelijke dorp Maaloula over de Paasbeleving:

Christus is verrezen, in het Aramees

Op deze derde paaszondag gaat de aandacht in de Latijnse liturgie naar de leerlingen aan wie Jezus verschijnt op weg naar Emmaüs en in de byzantijnse liturgie naar de vrouwen (de “myroforen”) die met parfum Jezus’ lichaam willen verzorgen: Maria Magdalena, Maria, de moeder van Jakobus de mindere en Salome, de moeder van Jakobus de meerdere.  Vandaag gedenken we hun trouw en hun standvastigheid. Zij hadden tijdens Jezus’ aardse leven al de groep apostelen ondersteund. Zij stonden onder het kruis en trotseerden de spot van de menigte. Na de sabbat haastten zij zich naar het graf om Jezus’ lichaam alle eer te geven. Waarlijk, deze parfumdames worden terecht als voorbeeld van standvastige en vurige liefde geëerd. Zij kregen onverwacht hulp van twee leden van het sanhedrin, de hoge joodse raad, die in het geheim leerlingen waren van Jezus. Nicodemus gaat meer dan 32 kgr kruiden kopen (mirre en aloë). Jozef van Arimathea, een rijk man, staat zijn eigen uitgehouwen graf af aan Jezus. Vele eeuwen voorheen had de profeet Jesaja met zijn beschrijving van de “lijdende Dienaar” al deze merkwaardige voorspelling gedaan: “Men gaf Hem een graf bij de boosdoeners en bij de rijken een laatste rustplaats” (Jesaja 53, 9)! Inderdaad, als misdadiger werd Jezus gekruisigd en neergelegd in het graf van de rijke Jozef van Arimathea.

Vrijdag kwam een groep van 38 jongeren uit Damascus om in de nieuwbouw een driedaagse bezinning te houden o.l.v. de paters van Don Bosco. Zaterdagmorgen hielden ze met ons een morgengebed in de kerk en zondag vierden ze de Latijnse Eucharistie. Daarna vierde de gemeenschap de byzantijnse dienst van  de “parfumdames” met de zusters Franciskanessen Missionarissen van Maria en hun medewerksters uit Damascus! We namen van de gelegenheid gebruik om de zusters FMM te danken omdat we een aantal jaren de helft van hun gebouwen in Gooreind (België) mochten gebruiken. Dit klooster was eens het huis voor de opleiding van de zusters FMM en er waren ooit meer dan 100 zusters! Inmiddels is alles verkocht aan de gemeente. We hebben echter veel materiaal voor Mar Yakub gekregen o.m. de banken in de kerk. De zusters die ooit Gooreind bezochten zaten nu dus op hun eigen banken! Daarna kregen ze nog een rondleiding en ze picknickten op de grote koer waarbij wij zorgden voor de thee. Het was een bijzonder hartelijke ontmoeting.

“In” maar niet “van” de wereld

De Duits-Amerikaanse filosoof Herbert Marcuse (+ 1979) was het boegbeeld van de linkse protestbewegingen van de jaren ’60. Zijn bestseller “De eendimensionale mens” (1964) kende een enorme succes. Hiervan is er nu een nieuwe Nederlandse vertaling met een voorwoord van de Nederlandse professor Thijs Lijster (Groningen). Volgens deze laatste heeft  Marcuse een gitzwarte visie op de vrije westerse beschaving. Het is een schijnvrijheid die een systeem van sociale repressie en geestelijke armoede verbergt. Met behulp van de technologie wordt verregaande controle uitgeoefend. De consumptiemaatschappij creëert kunstmatige behoeften, waardoor de mensen als consumenten het systeem draaiende houden. Hierdoor zijn de westerse maatschappijen in feite totalitaire regimes, die gericht zijn op winst voor de elite en niet op het geluk en het welzijn van het volk. Met deze maatschappij dialogeren of compromissen sluiten had volgens Marcus geen zin. Vandaar dat de hippies zich ook radicaal terugtrokken. Ze wilden zich geen verlangens van de consumptiemaatschappij, laten opeggen maar hun eigen verlangens volgen. (https://www.filosofie.nl/volgens-marcuse-leven-we-in-het-vrije-westen-onder-een-totalitair-regime/)

Wat Herbert Marcuse in de jaren ’60 al zag, is in onze tijd met de corona openlijk doorgevoerd. Mattias Desmet heeft het haarfijn beschreven in zijn boek De psychologie van totalitarisme (2022). En de manier waarop de overheid zijn verantwoorde visie wil verbieden in plaats van ermee in gesprek te gaan, toont al dat hij werkelijk het pijnpunt van onze samenleving heeft aangeraakt.

Voor christenen blijft Jezus en zijn Evangelie de maatstaf om te leven  “in” maar niet “van” deze wereld. In 410 Rome door de barbaren verwoest. Het Romeinse Rijk was sinds ’n eeuw christelijk geworden. In de algemene opinie was dit de reden van de val van het Romeinse imperium. De heilige Augustinus werkt van 413 tot 426 aan zijn klassieker “De Stad Gods”*waarin hij uitlegt dat er twee rijken zijn, een hemels, dat blijvend is en een aards dat vergankelijk is. Hij legt verder uit dat het Romeinse Rijk ten onder gegaan is aan zijn  eigen perversie en corruptie, leugen en geweld.

*”De Stad Gods”: klik hier voor complete tekst in pdf te

Jezus zegt in zijn hogepriesterlijk gebed: “Niet voor de wereld bid ik, maar voor hen die Gij Mij gegeven hebt…” (Johannes 17, 9). Jezus maakt ons duidelijk wat wij wel in de wereld leven maar niet van de wereld kunnen zijn. “Verliest uw hart niet aan de wereld of aan de dingen van de wereld! Als iemand de wereld liefheeft is de liefde van de Vader niet in hem. Want al wat in de wereld is – het begeren van de lust en het begeren der ogen en de hovaardij van het geld – het komt niet van de Vader maar van de wereld; En die wereld gaat voorbij met heel haar begeerlijkheid, maar wie de wil doet van de Vader blijft in eeuwigheid”(1 Johannes 1, 15-17). Het Evangelie is de meest creatieve bron voor alternatief leven, ook in onze tijd. Monniken, monialen, heiligen en helden hebben in het verleden hiervan spectaculaire voorbeelden gegeven.

Het is merkwaardig dat een knalrode linkse rakker zoals Marcus en een vrijzinnige professor met een open geest zoals Mattias Desmet zo dicht de evangelische geest benaderen. Het wordt tijd dat hippies en heiligen elkaar ontmoeten om nieuwe vormen van een menswaardige samenleving te vinden.

Varia

  • Graag gaan we in op de vraag om het interview van Epoche  (Brecht Arnaert met mij) te vermelden:
  • Ons vorig bericht met 11 video’s: 1. De ongelovige Thomas, 2. Eufraat door Turkije misbruikt tegen Syrië en Irak, 3. + 4. VS blijven massaal Syrische olie stelen, 5. Israëlische bombardementen in Aleppo, 6. Israëlische bombardementen in Damascus met 5 doden, 7. VN rapport om sancties op te heffen, 8. De oorlog in 1920 van Frankrijk-Syrië, 9. De christelijke paasviering in oud Damascus, 10. Vervolging van orthodoxe clerus in Kiev, 11. Terugkeer van de Emmaüsgangers, film: https://www.golfbrekers.be/een-verslag-uit-syrie-zonder-poco-bril-301/
  • Over de zogenaamd uitgelekte plannen van Oekraïne om in Syrië de Russen aan te vallen en over de toenadering tussen Turkije en Syrië:
Quo vadis, Syria?
  • Een Amerikaanse mijn in de buurt van de illegale militaire basis zou op 25 april 3 kinderen gedood hebben en twee verwond. De VS stelen met 94 trucks olie en graan van Syrië. Ondertussen blijven onze VRT journalisten de door de CIA verzonnen verhaaltjes over chemische aanvallen altijd maar opnieuw herhalen opdat de ware misdaden verborgen zouden blijven: (https://french.presstv.ir/Detail/2023/04/25/702195/Les-forces-am%C3%A9ricaines-apportent-la-mort-aux-enfants-syriens; https://www.sana.sy/en/?p=306799.
  • Nu Rusland voorzitter is van de VN Veiligheidsraad voeren Rusland en China de druk op om het mooie UNO handvest ook te respecteren. Nu eisen ze naleving van de verdragen die gesloten werden. Finland tekende in1947 dat het neutraal zou blijven. De Baltische staten tekenden dat ze de monumenten van het Rode Leger zouden respecteren. De VN hebben in 1971 erkend dat Beijing en niet Taiwan China zou vertegenwoordigen: https://www.voltairenet.org/article219201.html
  • De VS hebben niet opgehouden politici naar China te sturen om het land te waarschuwen voor verdere toenadering met Rusland. Inmiddels is Li Shangfu, Chinese minister van landsverdediging,  voor meerdere dagen op officieel bezoek (zijn eerste buitenlandse reis!) in Rusland en hij kan het bijzonder goed stellen met zijn Russische ambtsgenoot Serguei Choigou. China en Rusland zullen na hun nauwe politieke en economische banden nu ook een militaire alliantie sluiten. De grootste nachtmerrie voor de VS en de NAVO! https://www.mondialisation.ca/chine-russie-vers-lofficialisation-de-lalliance-militaire/5677196
  • De ongelooflijke corruptie van Zelinski en zijn entourage, volgens  S. Hersh: https://www.golfbrekers.be/seymour-hersh-over-wat-er-achter-de-vsa-coulissen-bedisseld-wordt/
  • Dit artikel over VS en Oekraïne kreeg ik toegestuurd met deze commentaar, die politiek helemaal niet correct is maar volgens mij prima weergeeft wat steeds meer mensen beginnen  te begrijpen:

“Hoe die oorlog gaat aflopen, weet ik uiteraard niet. Wel weet ik met zekerheid dat Oekraïne nooit nog de Krim terug krijgt. En waar ik ook zo goed als zeker van ben: Oekraïne zal een desolate puinhoop zijn als de Amerikanen zich terug trekken. Zelenski en co hebben genoeg geld achterover gedrukt om verder comfortabel te leven “in ballingschap”. En wij krijgen de factuur (cf. artikel). De geschiedenis herhaalt zich: overal waar “onze Amerikaanse vrienden” (vrij naar Putin’s uitspraak maar al eventjes geleden) zich moeien, loopt het grondig  fout. Kijk maar naar Irak, Lybië, Syrië, Afghanistan …” (https://www.politico.com/news/2023/04/24/biden-ukraine-russia-counteroffensive-defense-00093384)