Een verslag uit Syrië zonder poco bril

Geplaatst op door

Goede Vrienden,

De unieke grootheid en originaliteit van Jezus Christus, zoals de Evangeliën beschrijven, worden nog te weinig begrepen. Tijdens onze recente vakantie in ons oorspronkelijk vaderland hebben we enkele keren het overbekende Evangelieverhaal van de overspelige vrouw aangehaald. Voor een enthousiast publiek heb ik echter de neiging om reeds een tweede zin te beginnen wanneer de eerste zin nog niet af is. Ziehier dan een goed geordende uitleg. Ik wil wijzen op twee manieren van samenleving: tegenover die van geweld en uitschakeling, openbaart en brengt Jezus een leven van verlossing.

Schriftgeleerden en farizeeërs zijn  jaloers op Jezus en willen Hem ten val brengen. Op een morgen brengen ze een vrouw bij Hem die op overspel betrapt is (Johannes 8, 1-11). Ze herinneren Jezus er aan dat deze vrouw volgens de Wet van Mozes (Leviticus 20, 10 en Deuteronomium 22, 22-24) moet gestenigd worden. Wat een geniale valkuil! De religieuze leiders beseffen dat Jezus niet erg geneigd is mensen te doen doden. Indien Hij zegt dat deze vrouw niet moet gestenigd worden, verzet Hij zich echter tegen de Wet van Mozes en kan Hij aangeklaagd worden als valse profeet. Indien Jezus zegt dat deze vrouw inderdaad moet gestenigd worden, overtreedt Hij een strikt verbod van de Romeinen, die de Joden het recht ontnomen hadden om een doodstraf uit te voeren. Ze kunnen Hem dan aanklagen bij de Romeinse bezetter. Jezus lijkt zich terug te trekken uit heel dit gebeuren. Zo dikwijls vermelden de Evangelies dat Jezus liefdevol kijkt naar de mensen die naar Hem toekomen. Hij kijkt vol liefde naar de rijke jongeling, naar de kinderen, naar de zieken, naar zijn  apostelen. En melaatsen, die zelf moeten roepen opdat niemand in hun buurt zou komen, raakt Hij zelfs aan! En nu kijkt Hij niet eens op, Hij zit met zijn  hoofd in het zand en schrijft met zijn vinger wat op de grond.  De farizeeërs blijven echter maar aandringen. Uiteindelijk richt Hij zich op en geeft dit geniale antwoord: “Wie van u zonder zonde is, moet dan maar het eerste een steen op haar werpen”. En weer wendt Hij zich af en schrijft op de grond. Alle aanklagers vertrekken, de oudsten het eerst. Jezus blijft met de vrouw alleen over en niemand heeft haar veroordeeld. Hij zegt: “Ik veroordeel u ook niet. Ga nu maar, en zondig voortaan niet meer”.

De farizeeërs willen én Jezus én de vrouw veroordelen en uitschakelen. Jezus laat hen zichzelf oordelen en roept hen op tot bekering. Het straffen en uitschakelen van deze vrouw, zo maakt Hij duidelijk, is niet de oplossing, want het kwaad zit in je eigen hart. Daar moet de opruiming gebeuren door bekering. Dat is de nieuwe samenleven die Jezus openbaarde én bracht, zoals Hij ook aankondigde: Ik zal openbaren “wat verborgen was vanaf de grondvesting van de wereld” (cfr Mattheus 13, 35). Alle menselijke beschavingen zijn gebouwd op geweld, veroordelen en uitschakelen. Jezus brengt een beschaving van redding door bekering.

Om het originele en nieuwe hiervan te begrijpen, willen we aantonen hoe de menselijke beschavingen altijd gewerkt hebben. We doen dit op eigen wijze, gebruik makend van de twee grote ontdekkingen van de Frans-Amerikaanse cultuurfilosoof René Girard (+ 2015): het mimetisch of nabootsend verlangen en de zondebok.

Alle menselijke samenlevingen vanaf de eerste archaïsche beschavingen zitten vol geweld, dat voortkomt uit na-ijver en jaloezie. Aristoteles wist al dat de mens het meest geneigd is tot navolging, na-apen. Wij verlangen niet naar de dingen die we zogenaamd willen, wij nemen in feite meestal het verlangen van een ander over. Wij verlangen wat een ander verlangt. En dit wordt een bron van spanningen. Een actrice wil het succes van een andere hebben. De andere is eerst model en wordt dan rivaal. De spanningen kunnen lang aanslepen wanneer men ver van elkaar leeft, maar in eenzelfde gezelschap kunnen ze vlug hoog oplopen. En dit “nabootsend verlangen” speelt bij iedereen en op alle vlakken. De na-ijver die hieruit voortkomt kan een hele gemeenschap aansteken. De jaloezie wordt epidemisch en iedereen wordt vijand van iedereen. Uiteindelijk groeit er een eensgezindheid over de oorzaak van het kwaad. Officieel wordt aangekondigd wie de boosdoener is. De spanningen vormen zich om tot een strijd van allen tegen één. Voor de bolsjewieken van de Sovjet-Unie was het de bourgeoisie, voor de Franse Revolutie was het iedere vertegenwoordiger van de troon en de godsdienst, voor de nazi’s waren het de joden en in de corona-hysterie waren het de niet-gevaccineerden, die net (nog) niet opgesloten werden.

Dé menselijke oplossing van alle beschavingen ligt dan bij het uitschakelen van de zondebok. Degene die unaniem beschouwd wordt als oorzaak van het kwaad, terecht of onterecht,  wordt uitgeschakeld (verbrand, onthoofd, gestenigd, verdronken, gekruisigd, van de rotsen gegooid…). De manier van uitschakelen is doorheen de eeuwen omwille van de christelijke invloed wel wat veranderd en verzacht. Het opruimen van de “zondebok” is uiteindelijk voor de maatschappij een poging om niet ten onder te gaan aan eigen kwaad.  Het is een zelfverdediging. Hierrond was altijd wel een vrij grote eensgezindheid. In het geweld en in het uitschakelen van de “zondebok” worden vijanden ook vrienden en medestanders. En inderdaad, na de uitschakeling van de zondebok was er telkens even rust, maar daarna begonnen  de spanningen weer opnieuw omdat de spiraal van geweld onaangetast bleef.   Ziedaar de geschiedenis in een notendop van iedere menselijke beschaving: van nabootsend verlangen en jaloezie naar geweld,  dood en bestraffing door uitschakeling. Het offeren van de “zondebok”, de zogenaamde schuldige, werd altijd als een religieuze plicht gezien.

Dat Jezus’ veroordeling een “sacrale plicht” zou zijn om de bron van het kwaad uit te schakelen en de rust te laten terugkeren, wordt helder ontmaskerd door de heidense honderdman die uitroept: “Waarlijk, deze mens was een Zoon van God” (Marcus 15, 39). Na Jezus’ sterven bleef ook het korte moment van zalige rust uit. De apostelen beginnen in heel de wereld het geloof te prediken in Jezus’ sterven en verrijzen als bron van heil voor alle mensen. Het wordt de grootste omwenteling uit de geschiedenis. Jezus zelf heeft van zijn Kruisdood immers het  heiligste offer gemaakt van zelfgave: in liefde en vrijheid aanvaardde Hij het onrechtvaardigste en gruwelijkste geweld en onrecht, zonder hieraan zelf deel te nemen. Hij heeft de spiraal van geweld gebroken. Het offeren van ‘zondebokken’  als oorzaak van alle kwaad is een vals, heidens offer, dat geweld en onrecht alleen maar verder zet. Het kwaad zit in ons eigen hart, dat door grondige bekering opgeruimd kan worden… Laten we ophouden met onze nabootsende verlangens van anderen, alle jaloezie afleggen en Jezus trachten na te volgen. We zullen dan op geen enkele wijze deelnemen aan het geweld. Zo kunnen we aan een echte christelijke beschaving beginnen.   Heer Jezus, Uw Rijk kome!

Aan allen een vruchtbare Goede Week en een Zalig Pasen

 P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 31.3.23

Nvdr: Bijhorende foto’s zijn naar alle waarschijnlijkheid binnenkort te bekijken op (4) Deir MarYakub El Mukata | Facebook.

Flitsen

De Goede Week kondigt zich al aan. Donderdag van vorige week baden we de “de grote canon” van de verzoening. Hierbij is voorzien dat ieder van de 179 verzen vergezeld wordt van een knielen en buigen met het voorhoofd tot tegen de grond. Uiteraard houdt niemand dit vol tot het einde. Het is dit gebaar dat de moslims van de monniken overnamen als zijnde hun typische gebedshouding. De volgende dag vrijdag, werd voor het laatst de akatyhisthymne gezongen in een bijzonder verzorgde kerk. Ook de zang was mooi. En ‘s avonds vierden we samen met het conciërge-gezin de 9e verjaardag van hun oudste zoon, waarbij vooral de jeugd zich in volksdans kon uitleven.

Terwijl de opwekking van Lazarus in de Latijnse liturgie centraal staat is in de byzantijnse liturgie deze tweede zondag voor Pasen gewijd aan het grote voorbeeld van de heilige Maria de Egyptische (5e-6e eeuw). Zij was zangeres in de heilig Grafkerk te Jeruzalem maar leidde tegelijk een liederlijk leven totdat ze voor het Kruis haar bekering vond en zich voor 18 jaar terugtrok in de woestijn. In het oosten wordt ze op 1 april gevierd. ‘s Avonds hebben we genoten van een oude prachtige film over haar leven.

In de namiddag gingen de fraters in het gebergte “champignons” (ook “truffels” genoemd) zoeken, onder leiding van onze elektricien, die daar een specialist in is. Als er voldoende regen valt, zijn ze in deze tijd te vinden. Ze worden als lekkernijen beschouwd.

Volgende week op Goede Vrijdag sturen we geen bericht.

Hoe het westen blindelings een verschrikkelijke godsdienstvervolging blijft steunen.

Het Pechersk Lavra klooster in Kiev is een van de oudste en belangrijkste heiligdommen in de wereld. Omdat het tot het patriarchaat van Moskou behoort, heeft het Zelensky regime bevolen dat de religieuzen op 29 maart het klooster moeten verlaten. De laatste zondag kwamen duizenden gelovigen daar samen. Metropoliet Onufriy zei dat de wereld niet leeft van gesprekken maar van gebed.

Het klooster werd in de 11e eeuw gesticht en werd in 1990 door de UNESCO erkend als werelderfgoed. Volgens de legende zou de apostel Andreas het geloof daar gebracht hebben. Kiev zelf is tussen de 8e en 10e  eeuw ontstaan. Rond 988 werd prins Vladimir daar gedoopt, wat beschouwd wordt als de stichting van Rusland (zelfs in de tijd van de Sovjet-Unie!). De religieuze oversten willen op politiek gebied de neutraliteit bewaren. De strijd tussen Oekraïne en Rusland vergeleek metropoliet Onufriy met de strijd tussen Cain en Abel. Niet alleen de religieuzen vinden de houding van het Zelensky regime onaanvaardbaar, ook patriarch Kyrill van Moskou en de Wereldraad van Kerken protesteren heftig. En de leider van de oppositie, Viktor Medvedchuk sprak van een heiligschennende schurkendaad, erger dan in het naziregime. Meer dan 70% van de Oekraïners beschouwt zich als orthodoxe christen en de helft ervan behoort tot het patriarchaat van Moskou. Zij bedienen 11.000  parochies, 53 bisdommen, 262 kloosters met meer dan 4.600 monniken en hebben 12.500 clerici.( thousands-attend-service-at-kiev-pechersk-lavra-as-monks-brace-for-eviction-by-zelensky-regime-)

Op 29 maart stroomden meer dan duizend gelovigen samen rond het klooster om er een urenlange gebedswake te houden. Metropoliet Pavel, abt van het klooster, meldde dat de monniken zullen blijven. Hij protesteerde tegen de schending van de godsdienstvrijheid en de mensenrechten blijft verafgoden en herinnerde er aan dat een delegatie van het klooster met de president wilde praten maar deze haar niet wilde ontvangen.

Het collectieve westen dat met een geldstroom van miljarden en een niet aflatende toevoer van vernietigingswapens het Zelensky regime blijft verafgoden en overeind houden,  is een marionet van Amerikaanse criminele wapenbazen, in dienst van gewetenloze machtshongerige wereldheersers tot vernietiging van volken.

Varia