Amerikaanse advocaten hebben handen vol werk met coronaklachten tegen ondernemers, tegen verzekeraars… en zelfs tegen China.

Met een al dan niet gefineerde, resp. gefundeerde klacht naar de rechtbank trekken… niemand ter wereld klopt de Amerikaanse advocaten. Ook niet tijdens en omwille van de coronacrisis. In de VSA lopen reeds duizenden processen van zgz. coronaslachtoffers. Volgens de coronaklachten-tracker van de juristenvennootschap “Hunton Andrews Kurths” werden er in de VSA ca. 10.000 klachten betr. corona ingediend bij de rechtbank sinds het begin van de crisis.

De meeste eisers zijn werknemers die tegen hun arbeidgever procederen, gevolgd door verzekerden tegen verzekeringsmaatschappijen. Meestal gaat het om restaurants, drankgelegenheden en andere zelfstandigen die moesten sluiten en die willen dat de verzekeraars hun verliezen dekken.

Dat nu pas een forse stijging te noteren valt, ligt eraan dat in de VSA, dankzij de uitgerolde vaccinatiecampagne, langzaam een einde van de coronacrisis in zicht is. Tot max. een jaar hebben de meeste benadeelden tijd om klacht in te dienen. En daarom is het nu alle hens aan dek bij Amerikaanse advocaten.

Bij de talrijke klachten zijn er ook meerdere honderden tegen organisatoren van cruises en tegen RVT’s. Zoals bij ons telde men daar bij het begin van de pandemie de meeste besmettingen en doden. De meeste klachten tegen organisatoren van cruises werden door de resp. rechtbanken afgewezen. Zoals bv. de Diamond Princess, waarbij bij het begin van de coronacrisis 700 mensen elkaar besmet hadden, oordeelden de rechters dat het moeilijk te bewijzen is dat de coronabesmettingen/-doden aan nalatigheid van de cruise-organisator te wijten zijn.

Een duidelijk lijn, zoals vonnissen bij verzekeringszaken, is er niet. Vonnissen worden evenwichtig pro / contra eiser en verdediger uitgesproken. Prof. rechten Steven Tapia, Seattle University: “Er bestaat nog geen duidelijke rechtspraak of het bij de pandemie al dan niet om overmacht gaat. Theoretisch hadden zich uiteindelijk de restaurants en drankgelegenheid zich hiertegen kunnen verzekeren.”

Voor Amerikaanse verhoudingen blijven de rechtszaken van arbeidnemers tegen grote bedrijven zoals Amazon, Tyson Foods of McDonald’s beperkt. Specialisten hadden met een behoorlijk groter aantal dan de ingediende ca. 2000 klachten gerekend. Met een goede reden: “In bijna alle VSA-staten zijn de arbeidsrechtbanken onafhankelijk; de kans op een schadevergoeding is daar slechts een fractie wat elders bij VSA-rechtbanken mogelijk is”. Bij de arbeidsrechtbanken kunnen de slachtoffers hoogstens op de betaling van de dokterskosten en een kleine schadeloosstelling hopen.

Gevaarlijker zou de klacht in New York tegen Amazon kunnen worden. Daar trekt de N.Y. procureur, Letitia James, ten strijde. Zij verwijt Amazon de arbeidsnemers in twee magazijnen in Queens en Staten Island niet voldoende beschermd te hebben. En bovendien zou Amazon de personeelsleden bestraft hebben die de ontbrekende veiligheidsmaatregelen aan de kaak stelden. Amazon wees de aanklacht af met de argumentatie dat de veiligheid op de arbeidsplaats niet onder de verantwoordelijk van de staat valt – zonder succes trouwens.

In de VSA trekt quasi niemand ten strijde tegen de eigen regering, maar wel met verzamelde indieners tegen China. Dankzij een wet uit het jaar 1976 is het in de VSA mogelijk vreemde staten en regeringen voor de rechtbank te dagen. De wet – Foreign Sovereign Immunities Act – werd vooral als terrorismebestrijding ontworpen en voorziet bepaalde uitzonderingen waarbij de immuniteit der staten wegvalt.

Daarom hebben meerdere advocatenbureaus groepsklachten ingediend, bij dewelke buiten coronaslachtoffers ook verplegers kunnen deelnemen en/of mensen die hun baan verloren hebben. De Berman Law Group heeft als eerste tegen China klacht ingediend met als argumentatie dat China het gevaar geminimaliseerd en artsen tot zwijgen verplicht heeft. En zo kon het virus zich over heel de wereld verspreiden. Het advocatenbureau heeft zowel tegen het land als ook tegen de communistische partij en het laboratorium, waaruit het virus eventueel stamt, klacht ingediend.

China wijst alles van de hand. Het Chinese justitieministerie heeft de eisers laten weten dat het de klacht als inmenging van de eigen soevereiniteit beschouwt en dat China niet onder de rechtspraak der Amerikaanse rechtbanken valt. De Berman Law Group reageerde onverstoord: “Wij eisen onverminderd dat China ter verantwoording geroepen wordt en betaalt voor dat wat zij gedaan hebben… en China kan het zich veroorloven te betalen. Ze hebben miljarden aan vermogens hier in de VSA, die onder de Amerikaanse rechtspraak vallen. Wij blijven bij onze aanklachten, nl. dat ieder der genoemde aangeklaagden verantwoordelijk is deze pandemie op de VSA en de rest van de wereld losgelaten te hebben.”

De kansen op succes worden als eerder klein geschat. Ook de bekende Israëlische advocate en leidster van het Shurat Hadin – Israel Law Center – Nitsana Darshan-Leitner, die tijdens de zomer 2020 nog Amerikaanse advocaten bijgestaan had die ook tegen China wilden procederen, is nu pessimistisch. Eerst zou de immuniteit van de staat China moeten opgeheven worden. Opdat een klacht tegen China bij een Amerikaanse rechtbank toegelaten wordt moet bewezen worden dat China’s handelswijze dermate ernstig is dat de staat zijn immuniteit verliest. Juridisch een zeer harde noot om te kraken. Maar bovendien politiek een heet hangijzer. Wie weet waartoe dit zou kunnen leiden.

Mehr: Verbraucherschützer registrieren mehr als 130.000 Beschwerden mit Corona-Bezug.