Windmolens die de opwarming doen toenemen? Een indianenverhaal dat de “green deal” op de korrel neemt? Of… alarmerende studies die bewijzen dat windturbines de klimaatverandering verergeren en droogtes veroorzaken…

De milieuvriendelijkheid van windturbines wordt door de laatste bevindingen aanzienlijk in twijfel getrokken. Blijkbaar verwarmen windparken het regionale klimaat en verhogen ze het risico op droogte. Voor Duitsland kan dit een enorm probleem worden.

Windturbines lijken het klimaat aanzienlijk op te warmen. In ieder geval zijn tal van studies tot de conclusie gekomen dat er minder neerslag valt in de buurt van windturbines, er over het algemeen een hogere temperatuur wordt gecreëerd en daardoor het risico op droogte toeneemt.

Bij de wisselwerkingen tussen windmolens en luchtlagen worden de warmte- en vochtigheidsstromingen tussen oppervlakte en atmosfeer in hoge mate beïnvloed. De luchtstroom wordt voor de wieken afgeremd en erachter rondgedraaid. Bij elk groot windpark wordt vooral in de zomer vocht uit de atmosfeer onttrokken en de bodem extra verwarmd. De turbulenties veroorzaakt door het complexe luchtuitwisselingsproces kunnen ook het uitdrogen van velden en weiden versnellen.

Kortom: in de buurt van windturbines regent het minder en neemt het risico op droogte toe. In technische termen wordt dit het “wake-effect” genoemd. Dit effect treedt vooral sterk op in de zomermaanden, omdat de bodem indirect sneller opwarmt, vooral bij blootstelling aan zonlicht. Hoe hoger de individuele windmolens en hoe groter de wieken, des te sterker het effect.

Een in 2018 gepubliceerde, van meteorologen der Harvard University, getiteld “Climatic impacts of wind power” – (in PDF), onderzocht de klimatologische effecten van windparken op het land in de VS. Volgens de onderzoekers werden de aantoonbaar verhoogde gemiddelde temperaturen en de lagere bodemvochtigheid in de directe omgeving van de bestudeerde windparken veroorzaakt door een circulatie van de natuurlijke temperatuurlagen. Door het turbine-effect van de wieken wordt koudere lucht overdag vanuit hogere luchtlagen naar beneden verplaatst en warmere lucht, vaak vochtige bodemlucht, omhoog, de atmosfeer in. Een precies tegenovergestelde effect zou ‘s nachts moeten optreden – in een geïntensiveerde vorm. Het komt erop neer dat een aanzienlijk hogere gemiddelde temperatuur op 2 meter boven de bodem blijft, waar de temperaturen officieel worden gemeten.

In 2019 gingen circuleerden er berichten in de media dat de 1300 op zee geïnstalleerde en 29.000 aan land geplaatste windenergieparken in Duitsland de daarvoor afgelopen vijf jaar al een extra temperatuurstijging van 0,27 graden Celsius hadden veroorzaakt. Ze baseerden zich op studies van de Nederlandse Universiteit van Wageningen. In 2004 hadden Amerikaanse wetenschappers al bewezen dat windparken het plaatselijke weer kunnen beïnvloeden.

In plaats van de door de politiek gewenste vermindering van de aarde-opwarming, warmen windmolens blijkbaar het lokale klimaat op. De Harvard-studie poneerde ook effecten op het hele klimaat. Volgens de Amerikaanse onderzoekers kunnen windparken ook grotere bovenregionale luchtstromingen beïnvloeden, wat kan leiden tot buitengewone perioden van droogte, zware regenval en veranderingen in flora en fauna.

Vooral voor Duitsland lijken deze bevindingen te worden bevestigd door de jaarlijkse droogtemonitor die is samengesteld door het Helmholtz Climate Initiative. De laatste jaren is er een opvallende overeenkomst tussen bijzonder droge gebieden op de kaart en de regionale verdeling van het gebruik van windenergie. (Klik hier voor afbeeldingen op de kaart)

Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts en Hessen vallen hierbij negatief op, waar veruit de meeste windparken neergeplant werden en tevens waar de droogte het ergst is. Het kleinste aantal windmolens staan in Mecklenburg-Voor-Pommeren en hier is de bodem niet zo droog als in de rest van het land. Maar je ziet ook dat andere lokale factoren een grote rol spelen: bv. in Beieren waar relatief weinig windparken staan en toch is de bodem dit jaar deels erg droog. Dit kan te wijten zijn aan het feit dat Beieren het meest zuidelijke deel van het land is, zeer ver van de zee en / of andere meer gecompliceerde redenen.

Tot nu toe zijn waren het de slachtoffers van de draaiende wieken – vogels, vleermuizen en insecten – de grote slagschaduw, de impact op de gezondheid door het infrageluid en het recyclingprobleem (windmolenwieken worden “begraven” vermits ze niet recycleerbaar zijn) de bekendste argumenten tegen windturbines geweest. Daarnaast is er ook het optische perspectief. Windturbines zijn geen lust voor het oog en veel burgers vinden het niet leuk als prachtige natuurlandschappen in hun omgeving ooit moeten wijken voor gigantische betonblokken. Daar bovenop komt nu de veronderstelde bijdrage van windenergie aan het minimaliseren van de opwarming van de aarde onder vuur te liggen.

Het is een feit dat als je kijkt naar de milieubeschermingsproblemen in zijn geheel, d.w.z. het afvalprobleem en de aantasting van fauna en flora, dan kan je niet anders concluderen dat windenergie een twijfelachtige technologie is. Recent onderzoeken suggereren ook dat zelfs de veronderstelde kleine vermindering van temperatuurstijging (door minder kooldioxide-emissies) meer dan teniet wordt gedaan door het zgn. wake-effect in de windparken.

Intussen zijn de voordelen van een CO2-reductie als gevolg van de energietransitie, inbegrepen windenergie, twijfelachtig, omdat Duitsland met zijn speciale energiebeleidspolitiek volledig irrelevant is in mondiale context – mensen, vee en industrie in Duitsland vertegenwoordigen slechts ongeveer 2% van de wereldwijde door de mens veroorzaakte kooldioxide-uitstoot, die op zijn beurt slechts 10 tot 15 procent van de totale kooldioxide-uitstoot vertegenwoordigt. En hoewel windenergie een onbetrouwbare energiebron is en de technologie de afgelopen jaren steeds meer onder kritiek is komen te staan vanuit het milieuperspectief, wil de Duitse federale overheid windenergie ijverig blijven uitbreiden en er wettelijke vereisten hiervoor vastleggen. In 2026 moet 1,4% van de landoppervlakte beschikbaar zijn voor windmolens.

Deze zomer was de warmste en droogste sinds vele jaren. Als de aangehaalde studies op de lange termijn kloppen en de uitbreiding van windenergie in Duitsland doorgaat zoals voorheen, dan kan de zomerhitte in de toekomst verwoestend zijn. Gezien de reeds bestaande graantekorten en de noodlijdende Duitse landbouw zijn dit allesbehalve goede vooruitzichten.

Windkraft, Klimakiller: Windparks verstärken Klimawandel (deutsche-wirtschafts-nachrichten.de)

Zo ‘goedkoop’ is windenergie: 133 € per MWh tegenover kernenergie met 33 € per MWh – Doorbraak.be

Nog dit: we schreven in het verleden herhaaldelijk over de kaalslag der Duitse bossen. Bij het oproepen van een vorig artikel valt het ons eens te meer op dat systematisch video’s, die bij de poco procureurs der vrije meningsuiting in ongenade gevallen zijn, verwijderd werden. Neem een kijkje en schakel onderaan door naar vorige publicaties over het zelfde thema.