“Diversiteit is een gevaarlijke fetisj” 

Frank Furedi is de meest geciteerde socioloog van Groot-Brittanië. Zijn denkbeelden – van opvoeding tot politiek – zijn soms controversieel maar altijd rechtdoorzee. Voor Partycipation Week kwam Furedi naar Leuven, waar hij zijn licht liet schijnen op diversiteit.

Interview van socioloog Frank Furedi door Sam Rijnders

De actieweek en uw lezing draaien om diversiteit in het hoger onderwijs. Hecht u ook zoveel belang aan diversiteit?

Frank Furedi: «In theorie zorgt diversiteit misschien voor een hogere onderwijskwaliteit, maar in de praktijk is dat lang niet altijd zo. Diversiteit is vaak een lege doos zonder doel. Diversiteit omwille van de diversiteit. In dat geval wordt het slechts een modewoord. We halen allerlei minderheidsgroepen naar het hoger onderwijs, maar dat hoger onderwijs is tegenwoordig lang niet altijd kwalitatief. Die kwaliteit is het belangrijkste, niet de diversiteit van de studentenpopulatie.»

«Door de verschillen tussen studenten te benadrukken wordt diversiteit een gevaarlijke fetisj. Een goed onderwijssysteem benadrukt juist de overeenkomsten tussen verschillende groepen. Het gevaar bestaat dat jongeren hun identiteit baseren op dat verschil met anderen, omdat we hen daar constant aan herinneren. Veel problemen in de puberteit zijn van voorbijgaande aard, niet de kern van je persoonlijkheid.»

Doelt u dan ook op het toegenomen belang van leerstoornissen zoals adhd?

Furedi: «Die stoornissen zijn meer een cultureel dan een medisch fenomeen. Onze samenleving prent kinderen in dat stress slecht is en relaxatie belangrijk. Dan krijg je een selffulfilling prophecy, kinderen zullen zich daarnaar gaan gedragen en drukker worden. Zo’n zogezegd objectief ziektebeeld is in wezen een sociale constructie. Adhd als een kant-en-klaar etiket dat we meteen kunnen plakken.»

Massificatie

Een andere hete aardappel is de democratisering van het hoger onderwijs. Iedereen moet kunnen studeren, maar zo daalt de kwaliteit volgens critici.

Furedi: «Hoe meer mensen kunnen studeren, hoe beter. Ik ben er dan ook zeker niet tegen dat mensen die willen studeren dat kunnen. Het probleem is dat onze samenleving momenteel een hogere opleiding verwacht en zelfs vereist. Zo zijn er aan mijn universiteit in Groot-Brittanië 25 tot 30 procent studenten die daar eigenlijk niet willen zijn. Hun aanwezigheid haalt inderdaad het niveau naar beneden. Als ik een seminarie aan twintig studenten geef, hebben vijf enthousiaste personen alle literatuur gelezen. Vijf anderen doen hun best, maar hebben moeite met de leerstof. De overige tien zitten achteraan in het lokaal, vervelen zich en storen de rest.»

«Dat is geen democratisering, maar massificatie. Bij een echte democratisering zou iedereen hoger onderwijs van hoge kwaliteit krijgen.»

Een andere term die dan vaak valt is diploma-inflatie. Een diploma wordt minder waard als je er meer uitreikt. Klopt dat?

Furedi: «De massificatie zorgt niet alleen voor een desastreuze inflatie van diploma’s, maar ook van resultaten. Tegenwoordig worden hoge punten veel makkelijker uitgedeeld. Op papier ziet dat er allemaal goed uit voor studenten en voor professoren, maar het is bullshit. Je krijgt van die vage multiplechoice-examens op het niveau van negenjarigen. Neem sociologie, een veld dat ik zelf toch goed ken. Van een sociologiestudent wordt nu nog maar een vijfde van het werk gevraagd dat ik vroeger verzette.»

Tot slot kiest onze universiteit binnenkort een nieuwe rector. Wat wil u hem of haar vooral meegeven?

Furedi: «De Leuvense universiteit heeft een geweldig sterke traditie in liberal arts en humane wetenschappen. Hou dat alsjeblieft vast. De universiteit staat misschien onder druk van economische en andere machten, maar kennis mag niet alleen instrumenteel zijn. Blijf kennis ontwikkelen omwille van de kennis.»

Bron: Veto 3918 dd. 18.03.2013