Kort na de presidentsverkiezingen zal de hoofdkandidaat der Democraten zijn 78ste verjaardag vieren. Bernie Sanders zal dan 79 jaar zijn. De huidige president en tegenkandidaat der Republikeinen, Donald Trump is de jongste van het trio – hij is met zijn 73 jaartjes de minst belegen kandidaat.
Men herinnere zich de anekdotes over Brenznew , de Sovjet voorkeur voor gepensioneerden, waardoor de USSR jarenlang achterstand opliep. Maar wat is er in de VSA aan de hand?
De leeftijd – of beter de ouderdom – der presidenten heeft de Amerikanen voorheen ook niet gestoord. Ronald Reagan werd in de gezegende leeftijd van 73 herverkozen voor het hoogste ambt. Het ziet ernaar uit dat de Amerikanen zich bijzonder aangetrokken voelen door de wijsheid der grijze mannen en hun ‘rijk’gevulde politieke ervaring. Alsof het een bewijs van wijsheid is dat men publiek kond maakt hoe men een president van een ander land chanteert, hoe men een aanslag pleegt, hoe men de grondstoffen van een ander land leegrooft of wil stelen.
Het probleem bevindt zich bij de heersende Amerikaanse elite. Voor deze groep, die zich boven de wet waant, is een president die met één voet quasi in het graf staat de beste garantie dat de situatie niet uit controle geraakt. Een jonge bewoner van het Witte Huis kan problemen veroorzaken – vooral als hij volgens zijn eigen regels het spel wil spelen. Zoals John F. Kennedy. In het geheim correspondeerde hij met Chroetsjov, kondigde zonder toestemming de bereidheid der VSA aan de Koude Oorlog te beëindigen en ondertekende met de USSR een akkoord over de vermindering van atoomtests. Zijn lot is u bekend.
Bij Biden of ook Trump zal dat niet gebeuren. Trump heeft enkele keren zich ertegen verzet, cavalier seul gespeeld. Hij werd telkens teruggefloten. Waarom? Amerikaanse oligarchische elites hebben een bijzonder merkteken: de regels zijn hen bijzonder belangrijk en moeten door de president gevolgd worden. Wie in de hoogste regionen wil meespelen, moet gehoorzamen. En dat gebeurt niet door een opstand, een razzia of een bloedbad. Maar wel door lobbyisme, door de pionnen in het Congress of in het Witte Huis. De Amerikaanse politieke grijsaards zijn hun voetvolk. Zij kennen de regels, zij weten waarom het nodig is het INF-Verdrag te verlaten en wie er nood aan heeft. Zij weten waarom Rusland een “vijand” moet blijven. Bovendien is het onwaarschijnlijk dat zij op hun oude dag nog de energie, moed en slagkracht hebben het systeem te willen doen breken. En mochten ze zich toch geroepen voelen buiten de lijntjes te kleuren, dan is bv. een plotselinge hartstilstand een van de mogelijkheden om het “probleem” zonder veel gedoe en aandacht op te lossen.
Dit systeem met een grijze-mannen-handrem heeft ook een negatieve kant voor de Amerikaanse eliten. Daar de vertrouwensdrempel te hoog is, wordt de toegang voor jongere protagonisten tot de kring der ingewijden bijzonder moeilijk. En degenen die toch toegang kregen kunnen snel – bij een afwijkende koers – op een doodlopende weg geplaatst worden. Bij de Congress-afgevaardigenden bedraagt de gemiddelde leeftijd 58 jaar, bij de Senaat 63. De voorzitter van zowel House als Senate zijn boven de 75.
De belangen der eliten worden best gediend door degenen die mee geprofiteerd hebben van de contacten, van de netwerken der eliten. Bijgevolg zullen deze zeker niet in hun eigen voet schieten.
Bij de politieke veteranen is de loyaliteit quasi 100%, iets wat over jonge wachtenden in de carrièresluis niet altijd kan gezegd worden. Zij moet zich jarenlang bewijzen. En ze hebben niet altijd het geduld om naar de pijpen van de seniorenliga te dansen. Daarom kiezen de partijen voor presidentskandidaten die meer met hun eigen ego bekommerd zijn dan met het welzijn van het land, die bereid zijn te spelen voor hen die – buiten beeld – alle regels aan hun laars lappen. Ergo: grijze van zichzelf vervulde presidentskandidaten met een dagelijks opgepoetst aureooltje, scepter en straffe toespraken, al dan niet op sociale media, waaraan niemand zich hoeft te houden.
Grijze haren… even verplicht bij het Amerikaanse politieke theater, als het “little black dress” in een vrouwenkleerkast. Degeneratie.