“Overal zijn schurken. De toestand is hopeloos.” Sinds Malta toetrad tot de EU-club verzinkt het eiland in corruptie en georganiseerde misdaad.

Malta is a new Panama in the heart of the Mediterranean. A sort of “Grown Close to Home” tax haven, where tons of money from rackets, extortion and drug trafficking can be laundered.

Een autobom breng je niet direct in verband met het eiland der Tempeliers. Nochtans werd de bekendste journaliste van Malta de lucht ingeblazen. De moord op de onderzoeks-journaliste en blogster Daphne Caruana Galizia maakte duidelijk dat het sociaal-democratisch geregeerde Malta één der meest corrupte EU-lidstaten is. Het eiland geldt als paradijs voor belastingontduikers, financiële jongleurs en geldwitwassers, waardoor de georganiseerde misdaad zich als een vis in het water voelt.
Het voormalige kruisridderseiland, tussen Europa en Afrika, dat nog tot 1964 een Britse kolonie was, zou volgens Italiaanse antimaffia-onderzoekers niet alleen offshore-firma’s maar ook drugsbaronnen van de ’Ndrangheta, de Calabrische misdaadorganisatie. Bovendien is Malta de draaischijf van mensensmokkelaars.

De journaliste Galizia bestreed op haar blog de corruptie in Malta en heeft daarmee op zere teentjes getrapt bij de regering, de oppositie, de wetgevende en uitvoerende macht, zakenlui, ambtenaren en zelfs rechters.

Een der zonen van mevrouw Galizia, zelf journalist, houdt de Maltese premier, Joseph Muscat en diens echtgenote Michelle, die volgens de Panama Papers bij een bank in Panama een rekening bezat, waarop miljoenen smeergeld uit Azerbeidjan geparkeerd werden, mede verantwoordelijk.
Zowel de premier als de oppositieleider hadden een klacht wegens laster tegen de vermoorde journaliste ingediend. Mevrouw Galizia hoorde tot het ‘International Consortium of Investigative Journalists’, een internationale vereniging van onderzoeksjournalisten, dat in april 2016 de Panama Papers publiceerde. In het dossier speelde niet slechts Panama, maar ook Malta als fiscaal paradijs met 70.000 offshore firma’s, een belangrijke rol.
Volgens de zoon zou de premier, die kort na de aanslag met een Judasgezicht het had over een ‘barbaarse daad’, wel jarenlang geprobeerd hebben de journaliste te demoniseren en intimideren. Hij beschuldigt de regering van premier Muscat een cultuur van straffeloosheid, zoals in een maffiastaat, in het leven gehouden te hebben.

Daphne Galizia had niet slechts de echtgenote van de premier, Michelle Muscat, beschuldigd, maar ook vond zij bewijzen van corruptie door zowel de energieminister als Muscats kabinetchef. Onder de druk van het schandaal moest premier Muscat aftreden. Maar – daar ook de oppositiepartijen boter op hun hoofd hadden – kon Muscat ondanks het schandaal de daarop volgende verkiezingen winnen en zijn ambt heropnemen.

Vijf mensen werden in Malta, met slechts 430.000 inwoners én favoriete EU-conferentieplaats, tijdens de laatste 12 maanden door bommen gedood* – de meesten waren journalisten. Ze zijn als het ware de énige oppositie in een door corruptie getekend land geworden, een land dat tot 2004, het jaar van de EU-toetreding, een heel normaal land was.
Door de vele vijanden, die 53-jarige journaliste met haar onderzoekswerk gemaakt had, hadden velen een motief om haar uit de weg te ruimen. De regering riep de hulp van buitenuit in van Europese bommenexperten en het FBI, kwestie van de schade aan de reputatie van de Maltese regering te beperken. Al is de EU het aan zichzelf én aan de kleine lidstaat verplicht tegenroer te geven – een gratuite minuut stilte is eerder een belediging…- , want het is dankzij het EU-lidmaatschap dat het kleine Malta aanlokkelijk werd voor misdaadsyndicaten.

Mevrouw Galizia kende het risico van haar beroep. Ze werd in verleden gearresteerd wegens de publicatie van een artikel over de oppositie.  Twee weken voor de aanslag kreeg ze nog moorddreigingen, die ze bij de overheid gemeld heeft. Maatregelen voor haar bescherming bleven uit. De politie beweerde zelfs geen weet te hebben van moorddreigingen. Ook bij de politie waart immers het corruptiespook.

De laatste invulling op Galizia’s blog – enkele minuten voor de aanslag: “Overal zijn schurken. De toestand is hopeloos.”

Malta Nostra: how Italian Mafia is using the island to launder money

Malta: Overview of Corruption and Anti-Corruption

*Malta’s explosive history: 19 bomb attacks since 2010

Dit opiniestuk van Raphael Vassallo in het Engels legt de vinger op de wonde:

You can’t be a prostitute and a virgin

I can’t imagine how a non-consenting country could possibly be induced into a life of corruption against its own will…

(Je kan onmogelijk tegelijkertijd prostitué en maagd zijn.  Ik kan me niet voorstellen dat een niet instemmend land tegen zijn wil betrokken geraakt in een leven van corruptie…)