Lovenaar verwees in een reactie op Uit het archief (30.11.2014) naar onderstaand artikel dd. 19.11.2014 van Mark Grammens in ‘t Pallieterke.  Wes Hardin zorgde voor de omzetting naar onze publicatiemogelijkheden, waarvoor dank.

“De straat aan de macht.

Yvan Mayeur is een atypische burgemeester van Brussel. Hij werd door de PS in deze functie gedropt omdat hij een efficiënt partijsoldaat was geweest en verwacht werd dat hij dit zou blijven. En haast zeker ook omdat hij, naast het vertrouwen van de socialisten DiRupo en Onkelinx (die het in Brussel voor het zeggen hebben), ook het vertrouwen geniet van de combattief anti-Vlaamse strekking binnen zijn partij.

Brussel heeft altijd burgemeesters voortgebracht die zich wisten te gedragen als volksmensen. Dat was zelf s het geval tijdens de oorlog, toen Brussel voor de tweede keer sinds het ontstaan van België een Vlaamsgezinde burgemeester kreeg in de persoon van Jan Grauls (de eerste was Karel Buis, einde negentiende eeuw). Grauls schepte er plezier in om met Ernest Claes of andere vrienden de brasseries van de Grote Markt en omgeving aan te doen, precies zoals zijn Franstalige voorgangers en zoals allen die na hem kwamen. Alleen de liberaal De Donnea viel een beetje uit de toon, maar daar staat tegenover dat hij zeer goed Nederlands sprak, De voorganger van Mayeur was Freddy Thielemans, een populaire rondbuikige Brusselaar, die na de jongste gemeenteraadsverkiezingen door de PS werd opzij geduwd om plaats te maken voor de kille, zeker niet populaire, ambitieuze en arrogante Mayeur, die tot taak gekregen had om Brussel te onderwerpen aan de partij.

Incidenten welkom
Men heeft tijdens de betoging van 6 november gezien wat dit heeft opgeleverd: een ondeskundig omgaan met het politiecorps, waarvan de chef, Van Wymersch, gedrongen tussen zijn manschappen en de PS-burgemeester, uiteindelijk voor deze laatste koos, in ruil voor god-weet-welke carriëresprong. Ik wil niet beweren dat Mayeur de incidenten aan het slot van de betoging heeft uitgelokt, maar ze waren hem en zijn partij aanvankelijk niet onwelgevallig.

In ieder geval zorgden een bevel aan de politie om zich “terughoudend” op te stellen, gevolgd door een bevel om zich terug te trekken, voor de chaos, de honderd gekwetste agenten, en voor het feit dat twee agenten de nefaste bevelen van hun oversten bijna met hun leven bekochten. Men heeft dit “schuldig verzuim” genoemd. Het was erger dan dat.

De herinnering aan de omstandigheid dat sinds de oorlog de PS reeds tweemaal een lange oppositiekuur heeft weten te beëindigen door op straat te komen en rellen uit te lokken, zit diep geankerd in het geheugen van de Waalse socialisten.

Vooral de herinnering aan de strijd tegen het herstelprogramma van de regering van premier Gaston Eyskens in 1960-1961 (“eenheidswet“), is nog zeer levendig. Men organiseerde toen een algemene staking, en bij rellen kwamen twee mensen om het leven, maar Eyskens gaf geen krimp. Dat deden wel zijn Vlaamse partijgenoten in de toen nog grotendeels unitaire partij. Partijvoorzitter Theo Lefevre ging naar Fontainebleau bij Parijs waar hij met Paul-Henri Spaak overeenkwam om zo gauw mogelijk de traditionele Belgische pacificatie-coalitie van CVP en BSP, zoals de partijen toen heetten, te herstellen.
Dat werd enkele maanden later de rege­ring Lefevre-Spaak. Begrijpt u waarom dit oude verhaal tot de zeer actuele geschiedenis van het Waalse socialisme behoort? Rellen uitlokken, dan een paar doden, en vervolgens gaan de Vlaamse christendemocraten aan het beven en het trillen van angst, met als slot een nieuwe regering van christendemocraten en overwegend Franstalige socialisten.

Action Commune: de leden
Het verzet tegen de huidige coalitie wordt gevoerd vanuit de socialistische “Gemeenschappelijke Actie” (Action Commune), bestaande uit de socialistische partijen, de vakbond (ABVV) en de socialistische mutualiteiten, soms versterkt door groeperingen die zich hierbij aansluiten. Deze “Gemeenschappelijke Actie” staat in voor strategie en tactiek van politieke stakingen, betogingen, enz. De socialistische Gemeenschappelijke Actie is een unitaire instelling met de ietwat geheimzinnige structuur van de comités die ooit Lenin in Rusland aan de macht brachten en sedertdien model staan voor vrijwel alle revolutionaire en bevrijdingsbewegingen in de wereld (behalve voor de Vlaams nationalisten). De samenstelling van het bestuur is variabel, en de bijeenkomsten zijn onregelmatig. Volgens Le Soir (7 oktober) namen aan de bijeenkomst die op 29 september de plannen goedkeurde voor het najaar (waarvan de betoging van 6 november het eerste actiepunt vormde), twaalf personen deel. Dat waren 10 Franstaligen en 2 Vlamingen, namelijk Bruno Tobback (SP.a) en Rudy De Leeuw (ABVV).

Een derde Vlaming, dokter Paul Callewaert van het socialistische ziekenfonds was “verontschuldigd”, misschien om niet met dertien aan tafel te zitten. De tien Walen waren Elio di Rupo, Jean-Pascal Labille (mutualiteiten), Laurette Onkelinx (als frac-tieleidster van de PS in de Kamer), Herve Parmentier (hoofd Vandervelde-instituut, dat is de studiedienst van de partij), Lau­rence Bovy (leidster van de groep socialis­tische kabinetschefs uit de vorige regering), Anne Demelenne (vakbond). Marc Goblet (opvolger van Demelenne), Estelle Ceule-mans (studiedienst vakbond), en Michel Jadot (voorzitter socialistische mutualitei­ten).

Daarmee weet u hoe het actiecomité dat het dichtste de revolutionaire initiatieven van weleer benadert, er tegenwoordig in België uitziet: tien Walen en 2 Vlamingen. Het is de grootste zwakte van de linkerzijde in dit land: ze is een louter Waalse tendens geworden, met wat Vlaamse aanhang. De havenarbeiders van Antwerpen die in hun eerlijke naïviteit onder deze vlag opmarcheren, beseffen helaas niet door wie en voor welke belangen ze zich laten misbruiken. Dat weten vermoedelijk wel de Vlaamse media, die de doelstellingen en de agenda van de Gemeenschappelijke Actie ondersteunen, en de professoren Huyse en Devos, die in De Standaard respectievelijk De Morgen de mensen wijsmaken dat de straat een democratische uiting van politieke meerderheidsrechten vormt dan ocharmen wat verkiezingen. Het comité van Di Rupo en consorten is volgens hen legitiemer dan een uit verkiezingen voortgekomen regering. Dat zegden de bolsjewisten ook, en na hen de fascisten in Italië en de nationaalsocialisten in Duitsland.
De regering omverwerpen is het doel, provocaties zijn het middel. Daartoe behoren grote initiatieven zoals de betoging van 6 november, zowel als kleinere speldenprikken zoals de weigering van de burgemeester van Charleroi, Paul Magnette (PS), om minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon in zijn stad te ontvangen. Hierover zei premier Charles Michel (in De Morgen, 15 november) verontwaardigd: “Wat denk je dat de reacties zouden geweest zijn, als een N-VA burgemeester had geweigerd om een PS-minister te ontmoeten? Het land was te klein geweest”.

Aboe Jahjah aan de macht
Toen ik destijds als politiek redacteur kennis maakte met de Gemeenschappelijke Actie waren de politieke redacteuren van Volksgazet, Le Peuple en La Wallonie daar lid van. In het bestuur zitten vandaag geen journalisten meer. Ik weet niet of dat zoveel eerlijker en “onafhankelijker” is dan toen ze voor hun mening uitkwamen en mede verantwoordelijk waren voor de standpunten die ze innamen en voor de rellen die ze uitlokten.

Volgens Elio di Rupo, in een toespraak in Tubeke (Tubise) op 5 oktober, dient de Gemeenschappelijke Actie om te “organi­ser la Resistance” (het Verzet organiseren). Misschien luisteren we best even naar hoe Dyab Abou Jahjah dit (in De Standaard, 24 oktober) interpreteert: “Als we ervoor gaan, samen, dan kunnen we die regering op straat doen vallen. Dat is ook democratie”. Op 19 december organiseert hij zijn eigen beto­ging om de straat (en De Standaard ?) aan de macht te brengen.”

MARK GRAMMENS