Goede Vrienden,

De Vlaamse bisschoppen gaven op 20 september 2022 het document uit: “Homoseksuele personen pastoraal nabij zijn – voor een gastvrije Kerk die niemand uitsluit” (pdf). Dit pro-homo-manifest werd meteen radicaal verworpen zowel door een open brief van het jonge gezin G & M.M. Lebbe, als door sommige kardinalen (1). Hun afwijzing is duidelijk gefundeerd. Zij stellen dat de houding van de Belgische bisschoppen tegen het Evangelie van Jezus Christus is en tegen de 2000 jaar oude kerkelijke leer, tegen de natuurwet, tegen de uitdrukkelijke leer van de heilige Paulus, tegen de Catechismus van de katholieke Kerk en zelfs  tegen de apostolische aansporing Amoris laetitia, waarop ze zich willen beroepen en tenslotte tegen een recente uitdrukkelijke verklaring van de Congregatie van de Geloofsleer (2021). Deze opvatting is een dwaling en een ketterij. Homoseksueel gedrag is, was en zal altijd tegennatuurlijk zijn en zondig. Het is de taak van de Kerk mensen te bevrijden uit zonden en hen te leiden naar hun heil met het Evangelie van Jezus Christus. De voorgestelde pastoraal kan in geen enkel opzicht een zegening zijn. In plaats van gelovigen te helpen de “enge weg” van het leven te volgen, sporen de bisschoppen hen aan om de “brede weg” van het verderf te kiezen (cf. Mattheus 7, 13-14).

Hoe is het zover kunnen komen dat bisschoppen openlijk een zondig gedrag goedkeuren? Na de apostolische aansporing Amoris laetitia van paus Franciscus, die hij uitgaf als vrucht van de gezinssynodes van 2014-2015, schreven de Belgische bisschoppen op 24 mei 2017 een pastorale brief, waarin ze al vol lof waren over de pauselijke tekst, onder meer om het grote ”inlevingsvermogen”. Er staan inderdaad mooie dingen in. Onze bisschoppen vinden dat deze apostolische aansporing nu in praktijk moet gebracht worden en dat er werk moet gemaakt worden van een soort “huwelijkscatechumenaat” met de nadruk op een verdieping van het christelijk leven, een huwelijksvoorbereiding, een goede liturgische viering, een huwelijks spiritualiteit, de begeleiding van gehuwden en hun gezinnen. Verder moet er bijzondere aandacht en barmhartigheid geschonken worden, vinden ze, aan mensen in moeilijke omstandigheden en ze wijzen op de noodzaak van een goede onderscheiding voor iedere situatie, die telkens anders is.

Toch is het bijzonder pijnlijk dat de Belgische bisschoppen Amoris laetitia zo selectief lazen. De gezinssynodes en de apostolische aansporing hadden opnieuw de aandacht gevestigd op de noodzaak van het herontdekken van de encycliek Humanae vitae, de uitvoerige toelichting in de apostolische aansporing van Johannes Paulus II, Familiaris consortio, zijn “theologie van het lichaam” en de rijkdom van de natuurlijke methoden van vruchtbaarheid beleving. Tijdens de gezinssynodes werden hierover indrukwekkende getuigenissen gegeven. Deze blijven ook onmisbare pijlers voor een dynamische christelijke huwelijkspastoraal. Humanae vitae, Familiaris consortio, “theologie van het lichaam” enerzijds en de inmiddels volkomen wetenschappelijke methoden voor vruchtbaarheid beheersing zoals Sensiplan anderzijds zijn de spirituele en praktische hefbomen die een grondige vernieuwing van de gezinspastoraal mogelijk maken.

Hierover vinden we in de verklaring van de Belgische bisschoppen helaas niet één woord. In de bespreking van deze verklaring in de katholieke of christelijke pers dus ook niet. Hieruit blijkt dat deze rijkdom voor de toekomst na een halve eeuw nog steeds taboe is. We beschikken nu als het ware over een prachtige wasmachine maar de vuile was wordt niet in de machine gestopt en de machine wordt niet in werking gesteld.  De onderliggende gedachte is: “… het gewetensoordeel van het koppel door (te) trekken tot op het vlak van de methodes van geboorteregeling” (2). Dit wil zeggen: nog steeds niet kunnen aanvaarden dat contraceptie een objectief, intrinsiek kwaad is en dat er morele, evangelische en wetenschappelijk verantwoorde alternatieven zijn die niet alleen moreel verantwoord maar ook oneindig veel beter zijn.  Kunstmatige contraceptie blijft, hoe je het ook draait of keert, ziek maken wat gezond is. Alleen de Big Pharma wordt er nog rijker van. Zelfs nu er steeds meer wetenschappelijke, verpletterende bewijzen komen van grote gezondheidsproblemen, blijft het gouden kalf overeind, zogenaamd omwille van het persoonlijk gewetensoordeel, in feite omwille van de verpletterende macht van de farmaceutische industrie.  Vergelijking we het met verkeerslichten: het individu hoeft zich niet te houden aan de rode lichten, het mag voortaan zelf beslissen of het licht groen of rood is.

Goede Vrienden,

De  priesterwijding van onze medebroeder Jean-Baudouin vorige vrijdag is een gelegenheid om de waarde van het priesterschap in onze tijd te benadrukken. De Guinese kardinaal Robert Sarah, de voormalige prefect van de Congregatie van de Liturgie, schreef een  boek naar aanleiding van zijn gouden priesterjubileum. Hij begint met een hoofdstuk over  de huidige geestelijke en spirituele “ineenstorting”. Hij spreekt hierin over de crisis van het geloof, de crisis van het priesterschap, de crisis van de Kerk (Cardinal Robert SARAH avec Nicolas DIAT, Le soir approche et déjà le jour baisse, Fayard, 2019).

Nvdr: U kan hier de gratis pdf-versie lezen.

De priesterwijding werd van ouds genoemd het “sacramentum ordinis”. “Orde” staat hier voor een college, een corps van een bepaalde groep mensen, zoals we nu nog spreken van de ‘orde’ van geneesheren, de ‘orde’ van advocaten enz. Priesters vormen de ‘orde’ van de apostelen en de voortzetting hiervan in “het apostolisch ambt”. Hierin onderscheiden we drie graden: diaken, priester en bisschop. Een bisschop ontvangt de volheid van het priesterschap. In het Oude Verbond was een van de twaalf stammen van Israël toegewijd aan de tempeldienst, de stam van Levi. Deze is een voorafbeelding van het priesterschap. De grondbetekenis van de Hebreeuwse naam ‘Levi’ betekent: gehecht zijn aan. Jezus zal de tollenaar Levi-Mattheus roepen om zijn apostel te worden. Zo zal hij, aanvankelijk gehecht aan het geld, gehecht worden aan Christus. Hij zal ook, als ontwikkeld man die kon lezen en schrijven, ons het eerste Evangelie bezorgen. De stam van Levi bezat geen grondgebied voor eigen onderhoud, zij mochten leven van hun dienst in de tempel.

Voor de aankondiging van de priesterwijding in ons klooster Mar Yakob koos de wijdeling de mooie icoon van de vruchtbare wijnstok (Grieks: ampelos). Christus troont op de wijnstok, omgeven door de ranken, waarop zich de apostelen bevinden. (Afbeelding: verder in de tekst)

Dit beeld verwijst naar deze woorden van Jezus:  “Blijft in Mij, zoals Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, maar alleen als zij blijft aan de wijnstok, zo gij evenmin, als gij niet blijft in Mij” (Johannes 15, 4). Dit geldt uiteraard voor iedere gedoopte en gevormde gelovige. Allen delen in het drievoudig priesterschap van Christus: Hij is Priester (Offeraar en Offer tegelijk!), Profeet (Verkondiger van Gods Waarheid) en Koning (in dienstbaarheid).

Van dit algemeen priesterschap is het ambtelijk priesterschap evenwel wezenlijk onderscheiden. Het is gericht op de opbouw van de Kerk, waarvan Christus het Hoofd is. Jezus Christus heeft alle voorafbeeldingen van priesterschap en offers uit het Oude Verbond vervuld. Voor het priesterambt koos Hij enkel mannen en daarom hebben noch Kerk, noch paus, noch bisschoppen enige macht om dit te veranderen. En de vruchtbaarheid komt enkel voort uit de verbondenheid met Christus.

De apostelen en  hun opvolgers, de bisschoppen, vormen een gemeenschap naar het voorbeeld van het college van de twaalf apostelen. Zij zijn samen ook de “Ecclesia docens”, de Kerk die Christus’ leer zuiver doorgeeft. Hierin deelt de ambtelijke priester, eveneens voor zover hij verbonden blijft met Christus langs de apostelen. Hij kan enkel een vruchtbaar leven leiden door zijn  menselijke kwaliteiten te benutten in verbondenheid met Christus. Jean-Marie Vianney, de pastoor van Ars (+ 1859) was blijkbaar niet eens in staat om een gewone schoolopleiding te volgen, maar hij stak torenhoog uit boven alle psychiaters van zijn tijd (en van nu!), inzake geestelijke mensenkennis, begeleiding en bevrijding van mensen, omwille van zijn intense verbondenheid met Christus.

Nvdr: een citaat van J.M Vinney, de pastoor van Ars: “Les saints n’ont pas tous bien commencé, mais ils ont tous bien fini !” (De heiligen zijn niet allemaal goed begonnen, maar ze zijn allemaal goed geëindigd!)

De priesterwijding gebeurt altijd door de bisschop tijdens de Eucharistie, omgeven door medepriesters en gelovigen. Tijdens de offerande heb ik samen met de pastoor van Qâra,  abouna Georges de wijdeling met onze hand op zijn schouder naar de bisschop geleid: “Want elke (hoge)priester wordt genomen uit de mensen en aangesteld voor de mensen, om hen te vertegenwoordigen bij God, om gaven en offers op te dragen voor de zonden” (Hebreeën 5, 1). Driemaal knielde de wijdeling onderweg en boog driemaal met het hoofd tot op de grond, terwijl het koor en het volk Kyrie Eleison zongen. De wijdeling ging dan driemaal rond het altaar en kuste telkens de vier hoeken. Hiermee bood de wijdeling zich als slachtoffer aan en vereert in het altaar God, zoals in het Oude Verbond gebeurde wanneer offers werden opgedragen. Tenslotte knielde hij voor de bisschop, in vol ornaat zetelend op zijn troon, de staf in de hand en de kroon op het hoofd. De bisschop ontving de priester in  naam van de Kerk en in naam van Christus. Ondertussen zong het koor een gebed als voorspraak van de martelaren, een loflied aan Christus en een hulde aan Maria die de moeder werd van Jezus Christus, de “Emmanuel” (= God met ons).

De eigenlijke priesterwijding gebeurde door de bisschop met handoplegging en het afsmeken van de heilige Geest voor de verkondiging van het Evangelie, het toedienen van de sacramenten en het leiden van het volk Gods. De bisschop nam dan de diakenstool af en toonde de patrachil (stola) aan het volk. Deze is het symbool van de deelname aan het priesterschap van Christus. De bisschop zei vervolgens: Axios ( = waardig)! Dit wordt driemaal beantwoord en herhaald, eerst door de priesters en daarna door het volk.  Dan bekleedde de bisschop de priester met de stola, de gordel en het kazuifel. De gordel is het symbool van Gods kracht waarmee de priester omgord wordt om in zuiverheid het offer op te dragen. De kazuifel vertegenwoordigt de gerechtigheid door God in Christus aan het volk gegeven. Dan gaf de bisschop het boek van de liturgie aan de nieuwe priester, die de hand van de bisschop  kuste.

De nieuwe priester werd door alle priesters broederlijk omhelsd. Wanneer de priester door zijn familie werd omhelsd, volgde een spontaan applaus vanuit het volk. Hij voegde zich nu bij de andere priesters om samen met de bisschop de Eucharistie op te dragen. Bij de heilige communie was het de nieuwe priester die het eerst communiceerde. Na de Eucharistie sprak de nieuwe priester zijn dankbaarheid uit aan God en aan de mensen. Heel de plechtigheid verliep nagenoeg vlekkeloos en alom heerste vreugde. Laten we bidden opdat deze priesterwijding aan de gemeenschap een nieuwe impuls mag geven om haar taak te volbrengen in dienst van het Rijk Gods en voor het heil van zeer velen.       

P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 4.11.2022

Flitsen

De dagen vóór de priesterwijding werd er zowat overal koortsachtig gewerkt: het dak van de binnenkoer waar de wijding zou plaats vinden werd afgewerkt,  de muren werden geschilderd en ‘n 200 stoelen werden geplaatst. De gastenkamers werden geschilderd. In de nieuwbouw werd alles klaar gemaakt voor het feestmaal. Uiteraard was er in de keuken veel voorbereidingswerk. Behalve de gebeden ‘s morgens en de Eucharistie bleef er deze week niet veel over van de  gewone dagorde. En er werd soms tot laat in de nacht gewerkt. De enkele gasten die al twee dagen vroeger gekomen waren hielpen ijverig mee. Van dinsdag op woensdag brak er een onweer los en heel de woensdag regende het, wat altijd erg welkom is in de woestijn, die schreeuwt om water. Wat in België een waterige routine is, werd hier verwelkomd als een zegen die de grote dag aankondigde.