Goede Vrienden,
Pinksteren nodigt ons uit om het “vervuld zijn van de heilige Geest” beter te begrijpen en te beleven. De heilige Lukas geeft er een beschrijving van in Handelingen 2, 1-13. Het is een overweldigend gebeuren, dat een louter materiele waarneming overstijgt. Er ontstaat een groot gedruis “alsof” er een hevige wind opstak. Er verschijnt iets dat “geleek” op vurige tongen. “Allen” worden vervuld van de heilige Geest en “allen” beginnen God in hun eigen taal te verheerlijken. “Allen” zijn buiten zichzelf. Dat is het Pinksteren over de joden.
De reactie hierop is, zoals altijd, tweevoudig. Sommigen laten zich raken en vragen zich ernstig af wat dit betekent. Anderen sluiten zich af door te zeggen dat die mannen te veel wijn gedronken hebben. Hierop volgt de geweldige preek van een totaal andere Petrus dan we tot heden in het Evangelie ontmoet hebben. Hij antwoordt eerst aan de criticasters – laten we het grappig houden – : wij zijn niet dronken, trouwens het is te vroeg, [de cafés zijn nog niet open]! Hier gebeurt, zo vervolgt hij, wat de profeet Joel al voorspeld heeft en wat we in de psalmen kunnen lezen. Vervolgens getuigt hij over wat hij zelf heeft meebeleefd: Jezus die gekruisigd is, is verrezen voor het heil van alle mensen en aan ons verschenen. De toehoorders worden hierdoor diep getroffen en vragen wat ze nu moeten doen. Petrus geeft een duidelijk antwoord: “Bekeer u! Ieder van u moet zich laten dopen in de naam van Jezus Christus tot vergeving van uw zonden. Dan zult u de gave van de heilige Geest ontvangen” (Handelingen 2, 38). Ziedaar het eerste Pinksteren over de apostelen en de joden.
De Handelingen van de apostelen vertellen verder dat een dergelijke uitstorting van de heilige Geest telkens opnieuw plaats vindt. Om hun vurige prediking worden Petrus en anderen door de religieuze leiders gevangen genomen. Wanneer zij vrijgelaten worden gaan ze onmiddellijk naar “hun eigen mensen”. Het is het eerste dankgebed van de Kerk (4, 23-31). Neen, het is geen angstig smeken om bevrijd te worden van alle moeilijkheden. Het is een explosie van vreugde en dankbaarheid, waarbij ze vragen dat ze in alle vrijmoedigheid mogen blijven getuigen en dat ze wonderen en genezingen mogen blijven verrichten in de naam van Jezus. Hierop heeft er weer een uitstorting van de heilige Geest plaats: “Na hun gebed beefde de plaats waar zij bijeen waren en werden ze allen vervuld van de heilige Geest en verkondigen met vrijmoedigheid het woord van God” (v. 31). Enkele hoofdstukken verder volgt het verhaal van Petrus die uitgenodigd wordt door Cornelius, een Romeinse honderdman. Terwijl Petrus voor deze groep vrome heidenen zijn vurig getuigenis geeft over Jezus “daalde de heilige Geest neer over allen die naar zijn toespraak luisterden” (10, 45). Daarop zal Petrus hen dopen. Hij rechtvaardigt zich terecht door te zeggen dat men het doopsel niet mag weigeren aan heidenen “die evenals wij de heilige Geest ontvangen hebben” (v. 47).
Hiermee hebben we meteen een getuigenis van het eerste Pinksteren van iemand die er bij was. Lucas gaf een nauwkeurig verslag van wat hij van anderen had vernomen. Petrus was er zelf bij. Later zal het eerste concilie van Jeruzalem (Handelingen 15) bevestigen dat heidenen rechtsreeks tot het geloof in Jezus kunnen komen zonder jood te moeten worden. Verder in de Handelingen volgt nog een duidelijke uitstorting van de heilige Geest. Paulus ontmoet in Efeze een dozijn vrome gelovigen maar merkt dat er toch iets ontbreekt. Het blijkt dat ze nog niet eens gehoord hebben van de heilige Geest. “Nadat Paulus hun de handen had opgelegd, kwam de heilige Geest over hen; zij spraken in talen en profeteerden” (19, 6). Zo kunnen we de Handelingen van de apostelen een aaneenschakeling noemen van telkens hernieuwde uitstortingen van de heilige Geest.
“Vervuld zijn van de Geest Gods” is het tegendeel van vol zijn van zichzelf. De mens is als zijn oog, leerde de Oostenrijkse Viktor Frankl (+ 1997), die in de concentratiekampen pas echt een dynamische psychiater is geworden en de “logotherapie” stichtte. Een oog dat zichzelf ziet is ziek. Een mens die alleen voor zichzelf leeft, mist de zin van zijn leven. In het uitstekende boek van Mattias Desmet, De psychologie van totalitarisme, 2022, lees je voortdurend dat “leven voor de Ander” (met hoofdletter!) zin geeft aan het leven. Leven vanuit Gods Geest ligt helemaal in de lijn van deze moderne psychologie, maar gaat veel verder en veel dieper.
Het onderscheid tussen “werken voor God” en het “werk van God” doen, is hierbij verhelderend. Mgr. Charles Mathieu (+ 2019), die gedurende 15 jaar de secretaris was van de Canadese bisschoppenconferentie en zich daarna in gebed heeft teruggetrokken, is de profeet geworden van “het werk van God”. Hij beweert dat de Kerk grotendeels op het verkeerde spoor zit met haar “werken voor God”. Een “dynamische” pastoor van een ”levende” parochie neemt grondig contact met zijn parochie en bestudeert de noden, bv. het drugsprobleem onder jongeren. Hij zoekt deskundige jeugdleiders en maakt concrete plannen voor de opvang van deze jongeren. Vervolgens gaat hij op zoek naar de nodige fondsen om dit alles te financieren. Het is zoals het bouwen van een huis, van onder uit. Het lijkt allemaal erg logisch maar het blijft puur mensenwerk. Mgr. Mathieu kon dit grappig illustreren met problemen die iedere drie jaar terugkwamen en telkens op dezelfde verkeerde wijze werden opgelost. Dit is werken voor God. Uiteraard is dit niet slecht maar dat is nog helemaal niet wat Jezus wil verwezenlijken in ons. Het “werk van God” doen begint van bovenaf. Het begint met een intens luisteren in gebed naar wat de Geest wil doen. Aan wie leeft in aanbidding en geloof, openbaart God “zijn” plan. Wie zich onvoorwaardelijk in vertrouwen aan Gods plan overgeeft zal alles wat daarvoor nodig is op zijn tijd ook krijgen: medewerkers en materiële mogelijkheden. Vele heiligen zijn daarvan een levend voorbeeld. Hiervoor moet men leeg worden van zichzelf. Wie hetgeen hem/haar het meest dierbaar is, durft los te laten omwille van Christus en het Evangelie zal het honderdvoudige terugkrijgen, al gaat dit ook gepaard met vervolging, aldus Jezus’ eigen woord (Marcus 10, 29-30). Dit kan iedere gedoopte toepassen op zijn/haar eigen leven. Hierbij gaat het er om dat wij niet ons werk doen maar dat we God zijn werk laten doen in ons. Daarvoor moeten we onze menselijke gaven en mogelijkheden helemaal niet opgeven. Integendeel, onze talenten vermenigvuldigen zich nog. Door alcohol worden de menselijke vermogens verminderd. Door de heilige Geest worden ze vermeerderd. Professor Jérome Lejeune is daarvan een schitterend voorbeeld. Zijn geloofsovergave bracht hem tot de hoogste wetenschap. Auto met chauffeur wilde hij niet. Eigen reputatie en financieel gewin telde voor hem niet, hij reed met zijn fiets naar de universiteit en het ziekenhuis. Hij werd de vader van de moderne genetica, maar heeft ook zware vervolgingen moeten doorstaan.
De apostelen en eerste christenen hebben geen vormingssessies of psychologische programma’s gevolgd. Ze hebben samen met Maria in gebed zich voorbereid op de uitstorting van de heilige Geest en hun leven veranderde totaal. Paulus schrijft het zo: “Ikzelf leef niet meer, Christus leeft in mij” (Galaten 2, 20).
P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 2.6.23
Nvdr: Bijhorende foto’s zijn naar alle waarschijnlijkheid (binnenkort) te bekijken op (4) Deir MarYakub El Mukata | Facebook.
Flitsen
Zaterdagavond vierden we Pinksteren met een plechtige byzantijnse Eucharistie. Daarop vertrok confrater Jean om in Ma’alula een tweedaagse bezinning te geven voor jongeren van S.O.S. Chrétiens d’Orient: 7 Fransen en 8 Syriërs (waaronder twee moslimmeisjes). Het werd een rijke ervaring. Ma’alula is een eeuwenoude stad waar nog steeds Aramees gesproken wordt – de taal van Christus. Het telt vandaag 1000 inwoners, in de zomermaanden een kleine drieduizend. Naast Ma’alula zijn er nog een tweetal kleine dorpjes die Aramees spreken. Voor de oorlog was er in Ma’alula een instituut dat Aramees doceerde – nu is de taal met uitsterven bedreigd. Driekwart van de bewoners zijn Grieks-Katholiek, één kwart Grieks-Orthodox.
Lees verder