Goede Vrienden,

De verrijzenis van Jezus is een mysterie dat ons verstand overstijgt. Niemand heeft deze verrijzenis gezien of kunnen vaststellen.   Het is zoals met de schepping,  met het ontstaan van het heelal. Ze overstijgen ons menselijk kennen. Niemand was er bij. Het is naïef te denken dat een wetenschapper ooit op een dag een formule zal geven waarmee hij het ontstaan van het heelal helemaal kan verklaren. Daarom is de schepping niet minder werkelijk. Wij leven iedere dag van deze schepping. Het zou dwaas zijn te zeggen: zolang ik niet weet hoe de natuur om mij heen precies ontstaan is, wil ik er niet van genieten.  Wij leven er iedere dag van. Op gelijkaardige wijze is Jezus’ verrijzenis werkelijk. De wereld, de Kerk en de gelovigen leven van Jezus’ verrijzenis.

Om de werkelijkheid van Jezus’ verrijzenis te aanvaarden hadden de apostelen twee ervaringen: enerzijds de vaststelling van het lege graf en anderzijds de levendige ontmoetingen met de Verrezen Heer. Zij stonden aanvankelijk perplex en herkenden de Verrezen Heer slechts nadat Jezus zelf hen had gesproken en overtuigd. Jezus maakt hen duidelijk dat Hij dezelfde Persoon is en niet slechts een Geest maar ook een Lichaam heeft, zij het een Verrezen Lichaam dat niet meer gebonden is aan tijd en ruimte. Hij toont hen zijn  doorboorde handen en zijde. Deze eerste getuigen van Jezus’ verschijning worden aanvankelijk door de anderen niet aanvaard. Thomas verwerpt zelfs categoriek het eensluidend getuigenis van de andere apostelen. De Evangelies getuigen evenwel op  onweerlegbare wijze van de echtheid van deze twee ervaringen, ondanks het feit dat de apostelen en de eerste  christenen zelf hieraan eerst sterk twijfelden. Dit bewijst dat het geenszins een eigen uitvinding of vooropgezet plan was. Zij zelf konden slechts geleidelijk de overweldigende werkelijkheid aanvaarden. Stap voor stap ontdekten zij dat alles voorspeld was in de Schrift door de profeten en herhaaldelijk door Jezus zelf. Er is achteraf ook geen enkele aanduiding te vinden van enig bewijs dat het graf door de apostelen zou leeggemaakt zijn of dat de verschijningen door hen zouden zijn uitgevonden. De enige uitleg die recht doet aan de werkelijkheid is dat  alles precies geschied is zoals Jezus het heel zijn openbaar leven heeft gezegd: Hij, de beloofde Messias van Israël, de Zoon van God, zou gruwelijk lijden en ter dood gebracht worden maar na drie dagen verrijzen en aan zijn apostelen zijn  heilige Geest schenken om aan alle mensen vrijmoedig te verkondigen dat Hij, de Verrezen Heer de Redder is van alle mensen. Zo is het ook gebeurd. De apostelen trokken de wereld in en verkondigden precies wat de profeten al hadden gezegd, wat Johannes de Doper verkondigde en waartoe Jezus onophoudelijk had opgeroepen: de tijd is vervuld, het Rijk Gods is nabij, bekeer u en geloof in de Blijde Boodschap. Ieder die nu gelooft in Jezus en zijn Evangelie onderhoudt, zal gered worden, de kracht van zijn  heilige Geest ontvangen en uiteindelijk doorheen het lijden en sterven in dit aardse leven, delen in zijn verrijzenis.

De apostelen zelf zijn hiervan de eerste voorbeelden. Het geloof dat Jezus Christus, gestorven en verrezen is en de Redder is van alle mensen, werd op enkele decennia tijd verspreid over heel de wereld. De eerste geloofsbelijdenis luidt: “Jezus is Heer”. Hadden de apostelen misschien een uitzonderlijk  organisatietalent? Beschikten ze over een enorm budget voor een wereldwijde media reclame? Neen, het waren ongeletterde, arme vissers uit Galilea, die zelf aanvankelijk niet eens in staat waren te geloven. Nogmaals, de verspreiding van het geloof  kun je enkel verklaren wanneer je het Evangelie aanvaardt zoals het ons is overgeleverd. Jezus beloofde zijn  bange, ongelovige apostelen de kracht van zijn  Geest die alle vrees zou overwinnen. Het Pinksteren over de apostelen heeft hen grondig en definitief veranderd.

Een kernbegrip, dat de houding van de apostelen weergeeft, is het Griekse woord parresia (vertrouwen, vrijmoedig spreken). Het komt 26 maal voor in het Nieuwe Testament (als ik goed geteld heb). En het betreffende werkwoord parresiadzesthai (vertrouwvol handelen) komt 7 maal voor. Eeuwen voorheen werd het woord parresia in de zogenaamde democratie van Athene gebruikt om aan te duiden dat een burger in de volksvergadering vrij het woord mocht nemen. De eerste christenen  hebben dit woord overgenomen maar het kreeg vanuit Jezus’ verrijzenis een geheel nieuwe betekenis. In onze tijd zijn er filosofen die rond dit begrip complexe en veelzijdige betekenissen hebben uitgewerkt. We laten dit alles terzijde. Met de apostel Petrus en de anderen  wordt  “parresia” een geloofshouding en levensinzet. Wanneer Jezus gevangengenomen wordt is Petrus bang en benieuwd hoe het afloopt. Zopas had hij aan Jezus luid verkondigd dat hij zijn leven voor Hem zou geven. Nu heeft hij alle moed verloren. Wanneer hij zich warmt aan het vuur en omstaanders hem herkennen als een volgeling van Jezus, begint hij te tieren en te loochenen. Hij wordt één met de groep rond het vuur, een met de massa die Jezus veroordeelde.  Na de verrijzenis treffen we een totaal veranderde Petrus aan, “vervuld van de Geest”. In plaats van zich bang af te sluiten uit vrees voor de joodse overheid gaat hij er zelf naartoe en spreekt met parresia. Nu zijn het de hogepriester en Schriftgeleerden die totaal verbouwereerd zijn en niet weten hoe ze moeten reageren: “Bemerkend dat het ongeletterde en eenvoudige mensen waren, stonden zij verbaasd toen zij de vrijmoedigheid van Petrus en Johannes zagen. Zij herkenden hen als gezellen van Jezus” (Handelingen 4, 13). De religieuze overheden dreigen en verbieden de apostelen nog verder over Jezus te spreken. Dit heeft geen enkel effect. De apostelen antwoorden dat het voor hen onmogelijk is “niet te spreken over hetgeen we gezien en gehoord hebben” (Handelingen 4, 20). Zo verging het alle leerlingen. Uiteindelijk zullen ze daarvoor ook met vreugde de marteldood willen ondergaan om met Jezus te sterven en te verrijzen. Zij tonen dat het heil niet komt van deze wereld maar van Jezus, gestorven en verrezen.

Het vrijmoedig getuigen van Jezus’ verrijzenis wordt het hart van het leven van de ware christenen. Ook nu zijn er “apostelen” uit alle christelijke kerken, alsook bekeerde moslims die dezelfde boodschap verkondigen, verschrikkelijke vervolgingen lijden maar wiens leven en prediking met wondere tekens door God gezegend wordt. Zonder een spectaculaire apostel te moeten zijn,  kan ons dagelijks leven eveneens door de kracht van Jezus’ verrijzenis doordrongen worden. Lees de Evangelieteksten waarin Jezus verschijnt als Verrezen Heer aan zijn  apostelen. Voeg u bij de apostelen. Vertel Jezus uw twijfels en uw zorgen en zeg Hem dat je Hem wil erkennen als uw Redder en dat je Hem wil volgen. Vertrouw uw leven toe aan Hem en geef al uw zorgen aan Hem. De verrijzenis van ons lichaam is voor het einde der tijden maar de verrijzenis van ons hart kan ieder ogenblik gebeuren.

P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 21.4.23

Nvdr: Bijhorende foto’s zijn naar alle waarschijnlijkheid binnenkort te bekijken op (4) Deir MarYakub El Mukata | Facebook.

Flitsen

De voorbije zondag werd zowel in oost als west het Evangelie van de verschijning van de verrezen Heer aan Thomas gelezen (Johannes 20, 19-31). De apostelen zijn samen en hebben uit vrees voor de joden de deuren gesloten. De verrezen Heer verschijnt toch aan hen. Thomas is er echter niet bij. Hij wil het eensluidend getuigenis van de andere apostelen niet geloven. Acht dagen later is hij wel bij de apostelen. Opnieuw verschijnt de verrezen Heer Jezus en nodigt Thomas uit te geloven. Thomas geeft zijn getuigenis: “Mijn  Heer  en mijn God”. Deze zondag wordt genoemd “de zondag van de gesloten deuren”, of beter nog “van de ongelovige Thomas”. We baden deze namiddag voor een hernieuwd vuur van evangelisatie, bijzonder in het Midden Oosten oosten met zijn talrijke verschillende geloofsgemeenschappen. Wat voor Thomas zijn vinger was is voor ons het geloof. Door het vuur van enkele evangelisten zijn er nu ook hele groepen die Jezus als hun Verlosser erkennen en zelf ijverige verkondigers worden. ’s Avonds vierden we de Eucharistie voor deze intentie.

De heropstanding van Syrië

Armoede, ellende en beperkingen voor het Syrische volk zullen voorlopig nog niet opgelost zijn. Tijdens de voorbije winter hadden we gemiddeld 2 uur elektriciteit op 24 uur en verschillende dagen zelfs minder, soms slechts 2 X een kwartier.  

Goede Vrienden,

Vorige keer toonden we wat een christelijke samenleving kan zijn, onderscheiden van een heidense of wereldse maatschappij. Hierop ontvingen we meer dan gewone positieve reacties en enkele vragen. Ik wil nu aantonen dat er veelal onvoldoende kennis is van de ware grootheid van Jezus Christus en zijn Evangelie.

We nemen de Evangelieteksten zoals ze ons zijn overgeleverd, omdat ze een uitzonderlijk hoge historische betrouwbaarheid bezitten. En toch zijn er nog miljoenen  mensen die menen dat de Evangelies vervalst werden, dat Jezus in feite getrouwd was met Maria Magdalena en dat hun kinderen in Frankrijk leefden… Een knap schrijver zoals de Amerikaan Dan Brown heeft met zijn triller De Da Vinci Code (2003, in 44 talen,  81 miljoen exemplaren verkocht!) ontelbare mensen de indruk kunnen geven dat hij de echte geschiedenis van Jezus bracht. Deze fantasieën werden overigens vroeger al succesvol verspreid door anderen (Michael Baigent, Richard Leigh, Harry Lincoln). In de jaren ’80 waren hun verhalen over “het heilig bloed en de heilige graal” wereldwijde bestsellers, waarop Dan Brown deskundig verder borduurde. Dergelijke verzinsels hebben succes bij mensen die liever sensatie hebben dan historische werkelijkheid. Ook nu worden sommigen geboeid door mensen die “openbaringen” krijgen “vanuit het universum” of vanuit de “galactische energie” en zo de “absolute waarheid” brengen. Dan Brown zegt dat Constantijn vele originele  manuscripten die “het ware leven” van Jezus verhalen, vernietigd heeft. Welnu, ’n honderd papyrusteksten uit de tijd van Constantijn zijn bewaard in ‘n 20 tal bibliotheken (Jeruzalem, Cairo, Oxford, Cambridge, Berlijn, Keulen, Dublin, Ann Arbor…). Hierin wordt nergens één teken van wijzigingen aangetroffen. De triller van Dan Brown doet denken aan de “authentieke dagboeken van Hitler” die destijds eerst ook door deskundigen erkend werden, veel geld opbrachten en later verschrikkelijke vervalsingen bleken te zijn.

Een andere moeilijkheid ligt bij sommige grote bijbelwetenschappers zelf. Ze gaan op in technisch-wetenschappelijk werk – wat op zich zeer goed is – maar hebben geen oog voor de eigenlijke boodschap. De Frans-Amerikaanse cultuurfilosoof René Girard (+ 2015) verwijt hen terecht dat ze nog steeds vanuit een overdreven eerbied voor de mythen de Evangelieteksten willen ontleden in plaats van de mythen te ontmaskeren vanuit de heldere boodschap van het Evangelie. Mythen verbergen de waarheid en kennen niet de onschuld van hun slachtoffers.

Hiermee hangt ook de neiging van sommige bijbelgeleerden samen om de authenticiteit van de Evangelies telkens meer te relativeren, zonder historische grond. Jezus heeft de verwoesting van Jeruzalem in het jaar 70 voorspeld. In hun wantrouwen hebben sommige bijbelgeleerden dan “gemeenschappen” uitgevonden (van Mattheus, van Marcus, van Lucas, van Johannes), die na die datum de evangelies zouden hebben samengesteld en Jezus de voorspelling van de ondergang van Jeruzalem in de mond gelegd hebben, omdat ze niet konden aanvaarden dat Jezus dit werkelijk vooraf voorspeld heeft. Van het bestaan van hun gemeenschappen is nooit enig bewijs gevonden. Overigens heeft het boegbeeld van de Duitse vrijzinnige theologie en teksthistoricus, de lutheraan Adolf von Harnack (+ 1930) uiteindelijk zelf toegegeven dat hij zich vergist had en dat de Handelingen van de apostelen duidelijk voor de dood van Jakobus, Petrus en Paulus geschreven zijn (dus vóór 62/63!) Vermits Lucas in de Handelingen verwijst naar zijn vroeger al geschreven Evangelie, moeten de Evangelies (Marcus-Mattheus-Lucas) dus al in de jaren 50 ontstaan zijn. Dit geeft een heel ander beeld van de werkelijkheid dan de (niet bestaande) gemeenschappen die tegen het einde van de eerste eeuw de Evangelies zouden “samengesteld” hebben.

Overigens wijzen de kleine verschillen in de Evangelies – die meestal eerder aanvullingen zijn! – op het feit dat er nooit een poging gedaan is om de Evangelies, voor verschillende geloofsgroepen geschreven, te veranderen of “aan te passen”, wat net een aanduiding is voor de authenticiteit van de Evangelies. Met echte onbevooroordeelde geleerden zoals de Duitser Carsten Peter Thiede (hoogleraar Nieuw Testament, papyrologie en archeologie in Basel en de Israëlische Ben-Gurion universiteit, + 2004) herhalen we dat we uit heel de oudheid geen enkele biografie van een keizer hebben die de historische betrouwbaarheid van de Evangelies benadert.

Andere bezielde bijbelwetenschappers die de grootheid van de Evangelies hebben begrepen en ook deskundig aantonen zijn de Amerikaanse apologeet Scott Hahn, verbonden aan de Franciscan Catholic University Stuebenvillle, die als fervent protestant samen met zijn vrouw Kimberly in een spannende zoektocht uiteindelijk de katholieke Kerk ontdekte.

Bijzonder creatief is ook de Amerikaanse theoloog Brant Pitre,  die vanuit een grondige kennis van de joodse achtergrond de grootheid van het christelijk geloof aantoont.

In ons taalgebied hadden we destijds de Nederlandse dominicaan, magister J. van der Ploeg (+ 2004) Oudtestamenticus, voormalig rector van de katholieke universiteit van Nijmegen en kenner van de Dode Zee-rollen. We hebben nu wel internationaal erkende theologen maar missen degelijke wetenschappers die met overtuiging de diepe rijkdom van het Evangelie en het christelijk geloof kunnen/durven aantonen. Indien er toch een grootheid aan mijn aandacht ontsnapt,  wil ik dit graag vernemen.