Goede Vrienden,
We zijn allen geschapen naar Gods beeld met een onstilbaar verlangen dat alleen in God kan voldaan worden. Ziehier nu de derde eigenschap van ons mens-zijn: we zijn gewond door de zonde.
Het begrip zonde is nagenoeg geheel verdwenen uit de moderne maatschappij. Waar God uit het openbare leven verdwijnt en het christelijk geloof verzwakt, daar verdwijnt ook het besef van zonde of wordt in omgekeerde zin gebruikt. Zij die openlijk in een homoseksuele relatie leven, daardoor de kerkgemeenschap en zichzelf verwonden, worden beschouwd als zijnde gekwetst en uitgesloten door de Kerk.
Al komt zonde niet meer voor in de openbare opinie, vanuit onze dagelijkse ervaring zien we duidelijk een ontwrichting in de samenleving, in de wereld en in ieder van ons. Zelfs kleine kinderen die zo lief zijn, kunnen heftig boos worden in de strijd om het grootste stuk chocolade. Ook in de samenleving kunnen we vaststellen hoezeer deze gevuld is met na-ijver en geweld, leugen en bedrog, haat en moord. Iedereen kan met zijn menselijk verstand inzien dat liegen en bedriegen, elkaar hatelijk bejegenen en oorlog voeren groot kwaad veroorzaken. Toch is het pas de christelijke openbaring die ons aantoont dat de diepere oorzaak hiervan de zonde is. En de joods-christelijke openbaring toont ons verder in het licht van Gods Liefde en van het verlossingswerk van Jezus Christus wat zonde eigenlijk is.
De eerste hoofdstukken van het boek Genesis verdienen een zeer aandachtige studie omdat ze ons het geheim van Gods schepping en de zonde van de mens openbaren. Met behulp van beelden worden op meesterlijke wijze de diepste mysteries onthuld. Er zijn twee scheppingsverhalen. Het eerste is een cosmogenese en vertelt het ontstaan van het heelal. Het tweede, dat ouder blijkt te zijn, is een antropogenese en geeft meer uitleg over het gedrag van de mens. Deze twee verhalen vullen elkaar aan.
Wat is de diepere zin? God geeft de mens het uitdrukkelijk gebod om vrij van alle bomen in de tuin te eten, maar niet van de boom van kennis van goed en kwaad (Genesis 2, 16) want als hij daarvan eet, zal hij sterven. God wil de mens er toe brengen overvloedig te eten van de bomen en vruchten van het leven om zo in te treden in de gemeenschap van het eeuwige leven met God. De mens weigert echter te eten en daardoor weigert hij de gemeenschap met God. Hierna doet God een nieuwe poging en zegt: “Het is niet goed dat de mens alleen blijft. Ik ga een hulp voor hem maken die bij hem past” (2, 18).We kunnen dit onmogelijk interpreteren alsof het gaat om het werk van een architect die achteraf ziet dat zijn werk niet goed is. In het voorgaande werd immers telkens gezegd: en God zag dat het goed was en zelfs heel goed. Hoe kan dit dan plots niet goed zijn? De verklaring is dat het tekort niet bij God ligt maar bij de mens. De mens volgt het gebod van God niet op door te eten van de vruchten van het leven en in gemeenschap te treden met Hem. Het is niet goed dat de mens alleen blijft, namelijk teruggeworpen op zichzelf en niet in gemeenschap met God. De eerste mens blijft alleen, nl. gescheiden van God en dat is niet goed. In die zin zegt ook Jezus: “Indien de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft hij alleen maar indien hij sterft brengt hij veel vrucht voort” (Johannes 12, 24). Door met Christus te sterven, treden we in gemeenschap met zijn sterven en verrijzenis. Ook in het scheppingsverhaal ligt de nadruk op de gemeenschap met God en het intreden in zijn eeuwig geluk. Met de schepping van de vrouw, die gelijk is aan de man, krijgt Adam een nieuwe uitnodiging om niet op zichzelf te blijven maar samen met zijn vrouw op Gods uitnodiging in te gaan. De man zal inderdaad jubelen om de gave van zijn vrouw (2, 23), maar ze zullen zich toch niet keren naar hun Schepper. Dat is de zonde.
In Genesis 3 wordt de heerlijkheid die God voorzien heeft voor de mens tot ellende. Het begint met de verleiding door het sluwe serpent, “de oude slang die de Duivel en Satan heet” (Apocalyps 12, 9), de leugenaar en moordenaar vanaf het begin. Hij zaait twijfel en maakt hen wijs dat ze als god zullen worden wanneer ze doen wat verboden is. Man en vrouw staan open voor de illusies van de duivel en de verboden vrucht trekt hen aan. Zij willen de vergoddelijking grijpen maar buiten God om. Ze zijn eensgezind in het kwaad, eten van de boom van kennis van goed en kwaad en willen zelf god zijn. Ze breken de relatie met God en daaruit komt de ontwrichting voort in zichzelf, onder elkaar en met de schepping. De mens werd geschapen om als Gods afgevaardigde te waken over de schepping en er volop van te genieten. Hij was als een hogepriester in een heilige tempel om te delen in Gods eeuwig leven. Door hun zonde en breuk met God worden zij nu teruggeworpen in de eindigheid van tijd en ruimte om uiteindelijk te sterven. “Door één mens is de zonde in de wereld gekomen en met de zonde de dood…” (Romeinen 5, 12). De harmonische omgang met elkaar waardoor ze van elkaar genoten als beeld en gelijkenis van God, wordt verbroken. In hun naaktheid erkenden ze de grootheid van hun schepping in God. Nu worden ze in hun naaktheid de prooi van elkaars begeerlijkheid. Het brengt angst teweeg en ze willen zichzelf beschermen, war ze niet meer kunnen. God zal hen opzoeken en opnieuw uitnodigen in gemeenschap te treden met Hem. Nu zullen ze echter de verantwoordelijkheid voor hun zonde moeten dragen. De man beschuldigt de vrouw en de vrouw beschuldigt de slang. De aarde zal vervloekt zijn, doornen en distels voortbrengen en de man zal moeten zwoegen voor zijn bestaan. De vrouw zal naar de man verlangen, maar de man zal over haar heersen en zij zal in grote pijn kinderen ter wereld brengen. De slang wordt vervloekt. Tenslotte wordt de eindoverwinning in het vooruitzicht gesteld. De nieuwe Eva (Maria) zal de kop van de slang verbrijzelen. Apocalyps 12 beschrijft dit in de strijd van de Vrouw en de Draak.
Hoewel vele theologen en schriftgeleerden, geheel ten onrechte, de eerste hoofdstukken van Genesis nog steeds als mythen beschouwen, zijn ze in werkelijkheid de sleutel om gans de openbaring van Gods Liefde en het verlossingswerk van Christus te verstaan. Ze geven ons een inzicht in de verwoestingen die door de verleiding en de zonde sindsdien worden aangebracht. Waarom God het zo beschikt heeft, blijft voor ons een geheim. We zullen deze hoofdstukken 1, 2 en 3 van Genesis hernemen om goed te begrijpen wat zonde eigenlijk is.
De Catechismus van de katholieke Kerk geeft in nr. 1871 deze algemene samenvatting: “De zonde is een woord, een daad of een verlangen in tegenspraak met de eeuwige wet. Ze is een belediging van God. Ze stelt zich op tegen God, in een ongehoorzaamheid die tegengesteld is aan de gehoorzaamheid van Christus” (zie uitgebreide uitleg over de zondeval in nr. 385-421 en zonde in nr. 1846-1876).
P. Daniel, Mar Yakub, Qâra, Syrië, 25.11.23
Flitsen
Mijn nieuw e-mail! Op woensdag 15 november 2023 was mijn oud e-mail (maesdaniel3@gmail.com) plots geblokkeerd. Wil er rekening mee houden dat al wat mij gestuurd werd vanaf die datum tot nu toe op dit oud e-mail, niet door mij gelezen kon worden. Mijn nieuw email: abunadaniel@yandex.com. Ons eenmansnieuwsagentschapje heeft bijna een week stil gelegen: technisch werkloos. Er waren geen protestbetogingen en geen “naakte ontslagen”! Werkzekerheid en wedden blijven onveranderd op hetzelfde peil: 0. Helaas is er is voorlopig in de gemeenschap geen internet en dikwijls geen elektriciteit. Voor internet moet ik me verplaatsen. Maar geen nood, we trachten de draad weer op te nemen en verder te gaan. Hopelijk zijn er nu geen klachten meer van mensen die zeggen dat ze geen annex ontvingen of zelfs helemaal geen mail. Als dat toch het geval is, laat het me weten.
Lees verder