Omvolking in de Nieuw-Caledonische versie – signaal voor Europa

De eilandengroep Nieuw-Caledonië, gelegen in het zuiden van de Stille Oceaan, is een Frans overzees gebied met bijzondere status. Er leven zo’n 290.000 mensen. Het is Frans gebied sinds 1853, en het statuut werd recent gewijzigd door twee akkoorden, dat van Matignon-Oudinot van 1988 en dat van Nouméa van 1998. Dat van 1988 voorzag in de economische, sociale, culturele en institutionele ontwikkeling van de archipel, waarin beloofd werd dat de Kanaken (de autochtone bevolking) een onafhankelijkheidsreferendum mocht organiseren.

Het akkoord van 1998 gaf bepaalde culturele bevoegdheden aan de Kanaken, en voorzag de geleidelijke transfert van Franse bevoegdheden aan Nieuw-Caledonië. Parijs behield hierin wel de bevoegdheden migratie, landsverdediging, veiligheidshandhaving en het muntsysteem. En het kiesstelsel. Over het kiesstelsel is momenteel een gewelddadige confrontatie losgebarsten want het kiesrecht op de archipel werd uitgebreid tot al wie minstens 10 jaar op de archipel woont. Er vielen intussen verschillende doden bij geweld en de Franse president riep de noodtoestand uit. Franse troepen scheepten in naar de archipel.

Links hypocriet over ‘omvolking’, rechts misschien niet minder

Dominique Fochi, algemeen secretaris van de partij Union Calédonienne (de dominerende partij bij de Kanaken) is duidelijk: “De Franse regering komt terug op haar gegeven woord”. De Kanaken vrezen – terecht, meen ik – dat zij weldra een minderheid op hun eigen eiland worden en dat hun wens naar onafhankelijkheid niet meer zal worden gehoord. De Kanaken maken nog amper 41 procent van de bevolking uit, hun vrees is dus meer dan begrijpelijk.

Dreigt een burgeroorlog? Feit is dat veel Kanaken willen dat de archipel Kanaaks blijft, terwijl de nieuwkomers (vooral Europeanen/Fransen) stemrecht willen “zoals overal in Frankrijk”. De linkse oppositie heeft het over omvolking en benadrukt het antikoloniale in het streven van de Kanaken naar bescherming van de eigen identiteit – hypocriet als men bedenkt dat links elk gebruik van het begrip omvolking voor de migratiestroom naar Frankrijk als complottheorie wegzet.

Rechts is misschien even hypocriet, want in Nieuw-Caledonië is ze voorstander van uitgebreid stemrecht voor iedereen die 10 jaar op de eilanden woont, en gebruikt ze er het woord omvolking niet. Wel in Frankrijk, maar niet in Nieuw-Caledonië. Terwijl het ten gronde om hetzelfde probleem gaat. Omvolking is omvolking, of ze zich nu voordoet in Nieuw-Caledonië dan wel in Frankrijk. Toch?

Peter Logghe