Charles Edward Ives werd geboren in Danbury, Connecticut in 1874. Hij behoort dus tot de generatie Reger – Schönberg – Rachmaninov – Ravel – de Falla… Als zoon van een muziekleraar en dirigent van de plaatselijke harmonie kreeg hij al vanaf zijn vijfde jaar muziekonderricht. Als jongen speelde hij de kleine trom in vaders harmonie. Zijn vader experimenteerde graag met instrumentale klanken en het harmonieorkest was het ideale proefkonijn.

https://youtu.be/BEeDJ-nloYY

Ives werd vanaf zijn dertiende organist in verschillende kerken en later koorleider. Van die tijd dateren ook zijn eerste composities.

Van 1894 tot 1898 studeerde hij aan de Yale-universiteit. Hij nam muzieklessen bij compositieleraar Horatio Parker en componeerde onder zijn toezicht zijn enige conformistische werken uit zij oeuvre. In 1898 werd hij klerk bij een verzekeringsmaatschappij en in 1907 compagnon in een New Yorks agentschap van de Washington Life Insurance Company. Ives richtte het agentschap “Ives en Myrick” op, dat een florissant bestaan heeft gekend. Zijn financieel succes was een waarborg voor zijn artistieke zelfstandigheid. Het maakte ham mogelijk zijn composities te laten drukken en alle exemplaren van deze uitgaven cadeau te doen aan geïnteresseerden.

Aan de pianosonate met de titel ‘Concord, Massachusetts 1840-1860’ voegde hij een geschrift toe ‘Essays before a sonata’ waarin hij opmerkt: “These prefatory essays were written by the composer for those who can’t stand his music and the music for those who can’t stand his essays; to those who can’t stand both, the whole is respectfully dedicated” (Dit essay is geschreven door de componist voor wie de muziek onbegrijpelijk is en de muziek is geschreven voor wie het essay niet begrijpt; het geheel is met alle respect opgedragen aan wie van geen van beide iets begrijpt). Deze sonate laat ‘akkoorden’ horen waarin alle zwarte toetsen van twee octaven tegelijk voorkomen. Deze akkoorden moeten, volgens de componist, gespeeld worden door het neerdrukken van een eind hout.

In het manuscript van een vroeger sonate-achtig werk, de Three-Page Sonata (1905) staat tussen de noten geschreven: ‘Terug naar het eerste thema – alle mooie sonates moeten een eerste thema hebben’.

Ives ging door met componeren tot het begin van de jaren 1920. Verzwakt door ziekte – hij leed aan suikerziekte en een hartkwaal – en ontgoocheling door de oorlog, nam hij nog slechts sporadisch vroegere composities voor aanvulling of wijziging ter hand. In 1930 zegde hij het verzekeringsleven vaarwel en trok hij zich terug. Op het platteland liep deze vreemde componist rond in een boerenkiel, hij las geen kranten, bezocht geen concerten en officiële bijeenkomsten en weigerde een radio in huis te nemen.

Aan zijn meest weidse concept, de “University Symphony”, werkte Ives met tussenpozen van 1911 tot 1951. Dat hij ongevoelig was voor eerbewijzen, toonde hij toen hij in 1947 de Pulitzer-prijs voor zijn Derde Symfonie in ontvangst nam met volgende woorden: “Prijzen zijn voor schooljongens; ik ben geen schooljongen meer”. Dat zijn oeuvre gedurende zijn leven vrijwel algemeen werd afgewezen, liet hem koud. Hij was alleen blij met de trouw van zijn echtgenote Harmony.

Geen weemoed is zo bitterzoet als van de Russen.  In muziek hoort een Rus zich vanaf de eerste klank thuis te voelen, en moet de buitenlander weten: hier spreekt een componist die zijn afkomst trouw is. Het was Mikhail Glinka (1804-1857) die zijn muziek-esthetisch ideaal zo vaderlandsgetrouw formuleerde, en aldus de poorten opende naar de veelal nationaal georiënteerde Russische opera in de negentiende eeuw.

Michail Ivanovitsj Glinka geb. Nowospaskoje, 1-6-1804, gest. Berlijn, 15-2-1857
Glinka was de zoon van een landheer in Nowospaskoje in Smolensk. Op zijn elfde jaar kwam hij in contact met muziek in het algemeen door de uitvoeringen van het huisorkest van lijfeigenen dat zijn oom op een naburig landgoed erop nahield. Hij begon met pianolessen van zijn gouvernante en vioollessen van een van zijn ooms muzikale slaven.

Smolensk, Rusland

Van 1817-22 zat hij op een pensionaat in Petersburg, waar hem de algemene ontwikkeling werd bijgebracht om eventueel ambtenaar te worden. Hij bleek een genie in talen. Hij bestudeerde de Russische literatuur onder leiding van de dichter Küchelbecker en hij kreeg vioollessen van Böhm en slechts enkele lessen in piano en theorie van John Field. Daarna studeerde hij verder bij Charles Meyer en J.L. Fuchs.

Van 1824 tot 1828 was hij ambtenaar op een afdeling van het ministerie van verkeer. Zijn leven stond onder invloed van een voortdurende zwakke gezondheid, vaak een reden voor hem om reizen te maken naar mildere oorden.

Om gezondheidsredenen ging Glinka van 1830-33 naar Italië om volksliederen te verzamelen en om les te volgen. Hier leerde hij Donizetti, Bellini, Berlioz (in Rome) en Mendelssohn (in Milaan) kennen en raakte in de ban van de Italiaanse muziek.

Vandaar ging hij via Wenen naar Berlijn om bij Siegfried Dehn compositieleer en contrapunt te gaan studeren. Hier kwam hij in aanraking met o.a. de muziek van J.S. Bach alsook met de oudere kerkmuziek en de symfonische kunst van de Weense klassieken.

Terug in Petersburg trouwde Glinka in mei 1835 met Maria Petrovna Ivanovna, maar het was een ongelukkig huwelijk, aangezien Glinka er verschillende geliefden op nahield. Het huwelijk hield uiteindelijk zo’n tien jaar stand.

Glinka trad toe tot de kring van de dichters Poesjkin, Zjoekowskij en Gogolj en de componist Dargomizsjki en in 1836 componeerde hij Het leven voor de tsaar (tegenwoordig naar de hoofdfiguur Iwan Soessanin genoemd, de eerste Russische nationale opera, die een overweldigend succes had.

Van 1837-39 werkte hij als directeur van de hofzangerskapel van zijn geboortestad. Op 9 december 1842 ging Mikhael Glinka’s tweede opera in première Roeslan en Loedmila, die minder enthousiast ontvangen werd dan zijn eerste opera zes jaar eerder.

In 1844 vertrok Glinka naar Parijs waar hij veel steun vond bij Berlioz en Liszt. Daarna reisde hij naar Spanje, waar hij zich verdiepte in de volksdansen en de volksliederen. Hij schreef hier o.a. zijn bekende Jota Aragonesa.

Graf: https://en.wikipedia.org/wiki/Tikhvin_Cemetery

In de winter van 1847-48 verbleef Glinka weer in zijn vaderland. In maart 1848 ging hij weer op reis en verbleef tot 1851 in Warschau. Hier componeerde hij een potpourri Recuerdos de Castilla, later omgewerkt tot Spaanse ouverture n. 2 met de ondertitel, Nacht in Madrid. Hij componeerde hier ook Bruiloftszang en Danslied voor orkest, naar twee Russische volksliederen. Later omgedoopt tot Kamarinskaja en waarover door Tsjaikowski in zijn dagboek werd gezegd: “De huidige symfonische muziek ligt al helemaal in Kamarinskaja opgesloten als de eik in de eikel”.

In 1856 ging Michael Glinka opnieuw naar Berlijn om met Dehn overleg te plegen over de harmonisering van Oudrussische kerkmuziek. Na een hofconcert in januari 1857, vatte hij een zware kou en op 15 februari stierf hij in Berlijn aan de leverziekte die hem al lange tijd gekweld moest hebben.

Glinka wordt nog altijd in zijn vaderland vereerd als de stichter van een nationale stijl. Hij steunde bewust en stelselmatig de Russische volksmuziek (orkestfantasie Kamarinskaja), al zijn in zijn muziek ook invloeden van Berlioz en Donizetti gemakkelijk aan te wijzen. (Bron: Muziekbus)

De Tsjechische componist Bedřich Smetana werd op 2 maart 1824 in het Oost-Boheemse Litomysl geboren als zoon van een bierbrouwer.
Hij was een talentvol kind; hij speelde op vijfjarige leeftijd al in een strijkerskwartet en een jaar later debuteerde hij als pianist. Op acht- jarige leeftijd componeerde hij zijn eerste muziekstuk.

In 1843 verhuisde de familie Smetana naar Praag. Daar kreeg hij les in muziek en muziekliteratuur en maakte hij kennis met Franz Liszt die een goede vriend van hem werd.
Evenals zijn tijdgenoot Wagner streefde Smetana muzikale vernieuwing na en werd hij beïnvloed door het opkomend nationalisme. In die tijd werd het verzet tegen de Habsburgse monarchie en het feodale systeem namelijk steeds sterker. Hij wilde zelfs door middel van een nationalistisch getinte opera de bevolking steunen in haar vrijheidsstrijd.

Smetana heeft zich in de keuze van zijn thema’s ook laten inspireren door belangrijke gebeurtenissen uit de Tsjechische geschiedenis. Zo realiseerde hij in 1867 Dalibor, gebaseerd op de lotgevallen van de gelijknamige ridder die tot aan zijn dood zat opgesloten in een toren van de Praagse burcht.
Met de cyclus van symfonische gedichten Ma Vlast (Mijn vaderland), bereikte hij een hoogtepunt. Dit werk bestaat uit een zestal symfonisch samenhangende delen die ieder afzonderlijk een bepaald thema van de Tsjechische geschiedenis of de schoonheid van het landschap verklanken.

Bij het maken van dit werk werd hij echter doof, maar desondanks bleef Smetana componeren. Met het dirigeren was het echter afgelopen.
In 1881 ging zijn opera Libuse bij de opening van het Nationaal theater in première. Volgens de sagen is Libuse de stammoeder van de Premysliden. Kijkend vanaf het hooggelegen Vysehrad naar de overkant van de Moldau, in de richting van het latere Hradcany sprak zij: ‘Voor mijn ogen rijst aan weerszijden van de Moldau een stad met kastelen en torens. Zij draagt een koningskroon en haar roem zal tot aan de sterren rijken’.
Dat thema maakt dat de opera voor de Tsjechen zeer belangrijk is. Bij officiële gebeurtenissen wordt dit werk dan ook vaak opgevoerd, zoals bijvoorbeeld in 1990 bij de beëdiging van Vaclav Havel als president.
Smetana stierf op 12 mei 1884 en ligt begraven op de erebegraafplaats Vysehrad.

PRINS VAN HET VLAAMSE LIED
Lodewijk Mortelmans werd geboren op 5 februari 1868 in Antwerpen,als tweede zoon van Karel Mortelmans, een drukker.
Hij overleed in Antwerpen op dinsdag 24 juni 1952 en ligt begraven op het groot ereperk van het kerk- hof ‘Schoonselhof’.
Zijn dichterlijke kunstliederen, zijn intieme, fijnzinnige pianomuziek enzijn poëtische orkestwerken behoren tot de meesterwerken van de Europese muziek van het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw.  http://www.lodewijkmortelmans.be/lm_bio010_nl.html

https://youtu.be/6eCrV51jy8U

Op 14 maart 1681, dus een viertal jaren vóór J.S. Bach, werd Georg Philipp Telemann geboren in Magdeburg als zoon van een predikant. Zijn vader stierf echter toen hij nog maar vier was, en zijn moeder wilde er niet van weten om op zijn vroege belangstelling voor muziek in te gaan. Zowel in de lagere school te Zellerfeld als in het gymnasium van Hildesheim prutste hij wat autodidactisch met motetten en kleine instrumentale werkjes, met als enige vorming een beetje klavierles. In Hildesheim moest hij de muziek van het Godehardiklooster organiseren: stiekem stak hij cantates van eigen maaksel tussen de liturgische teksten.

Na de middelbare studies zou hij rechten gaan studeren in Leipzig. Onderweg daarheen ontmoet hij Händel in Halle, en in Leipzig bestelt de Thomaskerk meteen enkele cantates. Dit alles doet hem definitief besluiten toch maar musicus te worden. Hij wordt muzikaal directeur van de Mattheikerk en leider van het Collegium Musicum van de universiteit. Spoedig echter volgt een benoeming aan het hof van Sorau (nu: Zary, Polen)) aan het hof van Graaf Erdmann von Primnitz. Daar componeert hij in minder dan vier jaar tijds een 200-tal Franse ouvertures (eigenlijk suites), en trekt regelmatig op reis o.m. naar Berlijn, Pless en Krakau.

In 1708 komt dan een promotie als hertoglijk kapelmeester te Eisenach; hij brengt het zelfs tot secretaris van de hertog. Naast kamermuziek moest er ook kerkmuziek gecomponeerd worden. Tijdens een reis naar Weimar ontmoet hij J.S. Bach.

In 1712 volgt weer een overplaatsing dit keer naar Frankfort, als cantor van de Paulus- en de Katharinakerk, dit zonder zijn functie in Eisenach op te geven. Kerkcantates, oratoria, gelegenheidscantates en heel wat kamermuziek behoren er tot zijn dagelijkse opdrachten.

In 1721 ten slotte komt dan zijn definitieve doorbraak; hij wordt zowat de muzikale dictator van de stad Hamburg; als cantor van het Johanneum en als stedelijk muziekdirecteur moest hij ook de leiding van het Collegium Musicum op zich nemen, en daarnaast instaan voor de muziek aan de verschillende lokale kerken. Ook naar de opera gaat zijn aandacht uit. Vanaf 1725 komt er naast kapelmeester-secretaris nog een functie bij in Eisenbach: die van hofcorrespondent in vaste dienst, en in 1726 wordt hij op de koop toe kapelmeester in buitengewone dienst bij de markgraaf van Bayreuth.

In 1728 richt Telemann samen met Johann von Gorner, het muziektijdschrift “Der Getreue Musikmeister” op, en in de dertiger jaren maakt hij enkele grote reizen, o.m. naar Parijs.

In 1743 schrijft hij “Das neue musikalische System”, om het in 1767 nog eens grondig om te werken. Hij sterft in Hamburg op 25 juni 1767.

Sorau (Zary) Polen

Van 1716 tot 1766 schreef hij rond 1200 kerkcantates, 23 passiemuzieken, 5 passieoratoria, 13 psalmmuzieken, 9 wereldlijke cantates en serenades, 9 kapiteinsmuzieken, 13 motetten en 6 missen. Hij was een tijdgenoot van Johann Sebastian Bach, die inmiddels beschouwd wordt als de ‘grotere’ componist, terwijl Telemann tijdens zijn leven als belangrijker werd beschouwd. Ter vergelijking met Bach kan men stellen dat Telemann liever het applaus dan de verbazing van zijn publiek oogstte.