Als vijfde kind uit een arm gezin werd Leoš Janácek geboren op 3 juli 1854 in Hukvaldy, een Tsjechisch dorpje nabij de grens met Polen. Zowel zijn vader als zijn grootvader waren musicus en onderwijzer. Op zijn elfde stuurden zijn ouders naar Brno, de hoofdstad van Moravië, gestuurd om er te zingen in het jongenskoor van een augustijnerklooster.

Leoš zou net zoals zijn vader in het onderwijs gaan. En dat gebeurde ook: hij kreeg in 1869 een studiebeurs om een lerarenopleiding te volgen, en gaf daarna gedurende twee jaar les op een school. Maar de muziek boeide hem meer. In 1873 richtte hij zijn eigen koor op en een jaar later ging hij naar Praag om er orgelles te volgen. Zijn eerste composities dateren van deze periode.

In 1875 keerde hij terug naar het klooster, waar hij koorleider werd. Hij schreef voor het koor een ‘Exaudi Deus’ met orgelbegeleiding. Hij leidde het koor van Olomouc en dirigeerde het filharmonisch orkest van Brno, waarmee hij het Requiem van Mozart en de Missa Solemnis van Beethoven opvoerde.

Twee jaar later, in 1877 ging hij opnieuw naar Praag, waar hij Dvorák leerde kennen. Kort daarna ging hij zes maanden aan het conservatorium van Leipzig studeren, en daarna nog eens een half jaar aan het conservatorium van Wenen.

Leoš Janácek Museum in Brno

In 1881 trouwde hij met de dochter van de directeur van de lerarenopleiding. Hij was toen 26, zij nog maar 15. Het huwelijk heeft maar een aantal jaren stand gehouden, maar Janácek kreeg steeds meer zelfvertrouwen. Hij wilde van Brno een groots muziekcentrum maken. Hij werd zeer actief: hij onderwees, bestudeerde de volksmuziek, dirigeerde en richtte een krant op. Er werd zelfs een nieuw theater geopend in de stad, en Janácek richtte er zijn eigen orgelschool, waarvan hij directeur bleef tot in 1903.

Van dan af begint een minder rooskleurige periode in Leoš’ leven. In 1882 begint hij aan zijn opera ‘Sárka’, maar de libbretist, die liever met Dvorák had samengewerkt, verbood hem tenslotte zijn tekst te gebruiken. Hij leefde ook gescheiden van zijn vrouw omdat hij zijn moeder had gevraag bij hem te komen wonen. Een paar jaar later werd er een zoontje doodgeboren.

Janáceks ontwikkeling als componist begon uitzonderlijk laattijdig. Pas de eeuwwisseling was zijn muzikale persoonlijkheid echt ontwikkeld. Tussen 1894 en 1903 had hij hard gewerkt aan zijn opera ‘Jenufa’ en aan de cantate ‘Amarus’. Uiteindelijk ging ‘Jenufa’ in Brno in première, en het werd een overweldigend succes, zij het op kleine schaal want de opera werd elders niet opgevoerd. Prompt daarna nam hij zijn ontslag als leraar en begon meer tijd te besteden aan zijn composities. In de jaren die volgden schreef hij een aantal opera’s die nooit werden opgevoerd.

Pas in 1916, twaalf jaar na de première, werd ‘Jenufa’ in Praag opgevoerd, waar Janácek als genie beschouwd werd. Voor het eerst in zijn leven kon de 62-jarige componist van een groot succes spreken. Hij schreef nog vier opera’s, een liederencyclus, een strijkkwartet, een blaassextet, de ‘Glagolitisch Mis’ en de ‘Sinfonietta voor orkest’. In 1928 schreef hij nog een strijkkwartet, waarna hij stierf, op 12 augustus.

François Couperin was de beroemdste uit een hele muzikanten-dynastie. Zijn bijnaam “Le Grand” heeft waarschijnlijk niets met zijn faam te maken, maar moest hem onderscheiden van zijn oom die dezelfde naam had. Hij werd op 10 november 1668 in Parijs geboren als zoon van Charles Couperin, en werd leerling bij organist Thomelin.
In 1693 volgde hij zijn leermeester op als titularis van de Chapelle Royale te Versailles. In 1696 erfde hij de orgelbank van de St. Gervais te Parijs, die sinds generaties door een Couperin bezet werd. Later werd hij hoforganist, clavecinist, muziekleraar van de koninklijke familie en dirigent van de hofkapellen te Orléans en te Versailles.

De laatste jaren van zijn leven wijdde hij zich volledig aan het componeren en droeg alle andere functies aan familieleden over. Hij stierf op 12 september 1733. Zijn methode “L’Art de toucher le clavecin” had grote invloed op J.S. Bach. Zijn vier bundels “Pièces de clavecin” bevatten verfijnde programmatische stukjes, die de traditie der Franse clavecinisten tot een ongeëvenaard hoog niveau opvoeren. Sommige stukjes worden geordend tot danssuites (z.g. “ordres”). De waarde van zijn muziek stijgt ver uit boven de programmatische titels, die vaak slechts een aanleiding zijn. Voor kamerorkest kennen we de “Concerts dans le goût théâtral” en vooral de “Concerts Royaux”. Omdat Lodewijk XIV op het einde van zijn leven religieuze bevliegingen kreeg, componeerde Couperin ook heel wat motetten.

https://youtu.be/1HE4hueAZYI

Sergei Eduardovich Bortkiewicz is geboren in Charkow (Oekraïne) op 28 februari 1877. Het grootste deel van zijn jeugd bracht hij door op het familielandgoed Artiomowka, vlakbij Charkow. Zijn muzikale opleiding kreeg hij van Anatol Liadov en Karl von Arek, beiden verbonden aan het Keizerlijk Conservatorium in Sint Petersburg.

In 1900 verliet hij Sint Petersburg en reisde naar Leipzig, waar hij aan het Conservatorium van Leipzig bij Alfred Reisenauer ging studeren. Reisenauer was een leerling van Liszt. In juli 1902 beëindigde Bortkiewicz zijn opleiding aan het Conservatorium en werd hem bij die gelegenheid de Schumann prijs toegekend.

Teruggekeerd in Rusland in 1904, trouwde hij Elisabeth Geraklitowa, een vriendin van zijn zuster. Het echtpaar Bortkiewicz vertrok daarna naar Duitsland, waar het zich vestigde in Berlijn. Hier begon Bortkiewicz zich toe te leggen op het componeren.

Van 1904 tot en met 1914, woonden Sergei en Elisabeth Bortkiewicz in Berlijn. De zomers brachten zij door bij familie in Rusland of reisden door Europa voor het geven van concerten. Gedurende een jaar gaf hij in die periode ook les aan het Klindworth-Scharwenka Conservatorium, waar hij zijn levenslange vriend, de Nederlandse pianist Hugo Van Dalen (1888 – 1967) ontmoette. Van Dalen gaf de premiere van Bortkiewicz’s eerste pianoconcert (opus 16) in november 1913 in Berlijn met het Blüthner Orkest onder leiding van de componist.

Lees verder →

Gounods vader was een kunstschilder en graveur in Parijs, die echter stierf toen Charles nauwelijks vijf jaar was (geboren op 17 juni 1818). Zijn moeder was een voortreffelijke pianiste en dus uiteraard zijn eerste muzieklerares. Terwijl hij klassieke filologie studeert, volgt hij verder pianoles bij Reicha.

Tenslotte kiest hij definitief voor een muzikale loopbaan, en laat zich inschrijven aan het Conservatorium. Een tweede en eerste “Prix de Rome” brengen de traditionele tweejaarse studiebeurs op in Rome. Daar bestudeert hij vooral Palestrina, wat zijn sporen nalaat als hij terug in Parijs is: hij wordt kerkorganist en kerkkoorleider , gaat een jaar theologie studeren en componeert missen.
Naast Palestrina boeien hem vooral Mendelssohn, Schumann en Berlioz. Enkele opera’s, oratoria en symfonieën vinden geen weerklank, tot hij plots uitpakt met “Faust” op een libretto van Bonnier en Carré naar Goethe. De volgende opera’s waren echter geen lang leven meer beschoren, op uitzondering van “Mireille” en “Roméo et Juliette”. Hij ontvlucht het oorlogsgeweld door naar Londen te trekken, waar hij drie jaar lang een liefdes-verhouding heeft met ene Mevrouw Weldon.

Cimetière d’Auteuil: familiegraf

Franse vrienden van zijn vrouw ontvoeren hem echter en brengen hem terug naar de wettige haard. Blijkbaar gelouterd wijdt hij zich hoofdzakelijk aan geestelijke werken, tot zijn dood in 1893 (18 oktober).