Zo moet muziek beleefd worden. Het kleine meisje, Anastasia, speelt zonder merkbare dwang of moeite. Met vreugde en inleving. Gewoon omdat ze het graag doet.
Categorie archieven: Muziek
Andreas Scholl zingt “Ombra mai fu”…
… zoals Händel het zich voorgesteld heeft
Georg Friedrich Händel schreef deze openingsaria van de opera Serse (1738) voor de hoofdfiguur Xerses. Het is ook bekend onder de naam “Largo from Xerses”. Het moest gezongen worden door een castraat, niet ongewoon in die tijd.
Ombra mai fu (vert. Nooit was een schaduw) is één der beroemdste melodieën van Händel. Ze wordt frequent in concerten of bij beschouwende momenten bij diverse gelegenheden uitgevoerd. De tekst van de aria beschrijft hoe een plataan plaatsvervangend dienst doet als ontvanger van een liefdesverklaring.
In de periode van de barokmuziek werd castraatzang hogelijk gewaardeerd, onder meer in kerkkoren en opera’s. Maar reeds veel vroeger werden castraten in Europa gesignaleerd. Reeds voor 1600 werkte Orlandus Lassus in München met castraten. De traditie is vooral bekend als Zuid-Europees en meer in het bijzonder Italiaans. Vermoedelijk is ze echter afkomstig uit het Nabije Oosten en kwam ze Europa binnen via Spanje. Ze waren nodig omdat vrouwen niet in het openbaar mochten optreden. Hun rol werd dan ingenomen door castraten. In het protestantse Noord-Europa was castratie van jongens verboden en in de protestantse kerkmuziek speelden castraten geen rol. De praktijk van prepuberale castratie kende een hoogtepunt in de jaren 1720-1740, toen naar schatting ieder jaar ca. 4000 jongens werden gecastreerd. In de late 18e eeuw namen de aantallen sterk af. In Italië werd castratie verboden na de eenwording van het land in 1870. Het Vaticaan maakte nog tot in 1903 gebruik van castraatzangers in kerkkoren. Paus Pius X verbood deze praktijk en verordonneerde dat de hoge stemmen voortaan door jongenssopranen dienden te worden gezongen.(…)
Andreas Scholl is een bekende contratenor. Hij is gespecialiseerd in barokmuziek. Zijn repertoire is te vergelijken met dat van Senesino, een alto-castraat uit de 18e eeuw, die vooral in opera’s van Händel zong. In 2005 was Scholl de eerste contratenor (en de enige Duitser) die werd uitgenodigd om solo te zingen tijdens The Last Night of the Proms in Londen. Lees verder..
George Friedrich Händel valt misschien nog wel het best te typeren als een kosmopoliet. Geboren in Duitsland, leerde hij muziek componeren in Italië, terwijl hij het grootste deel van zijn leven in Engeland woonde. Hij geldt naast Bach, Mozart, Ludwig van Beethoven en Vivaldi als een van de grootte muziekmakers aller tijden. Lees verder…
Duits-Oostenrijkse vaderlandsliefde
Deze bij ons vergeten hymne laat niets aan de verbeelding over. Vaderlandsliefde puur. We vroegen aan onze Oostenrijkse jeugdvriend of hij meer erover kon vertellen. Hij antwoordt dat deze – niet echt officiële – hymne slechts kort, tussen 1920 en 1929, gezongen werd. De tekst was oorspronkelijk van Karl Renner, één der oprichters van Duits-Oostenrijk, de voorloper van de Eerste Republiek, later de eerste kanselier van de Oostenrijkse Republiek. Van 1931 tot 1933 was Renner voorzitter van het parlement. Hij ijverde altijd voor een samengaan van Oostenrijk met Duitsland, maar liet de politiek aan zich voorbijgaan tijdens WOII. Overigens was het samengaan met Duitsland het doel van Duits-Oostenrijk, maar was dit met klem verboden door de geallieerden bij het Verdrag van Saint-Germain.
Deutschösterreich, du herrliches Land, wir lieben dich!
Hoch von der Alm unterm Gletscherdom
Stürzen die Wasser zum Donaustrom,
Tränken im Hochland Hirten und Lämmer,
Treiben am Absturz Mühlen und Hämmer,
Grüßen viel Dörfer, viel Städte und ziehn
Jauchzend zum Ziel, unserm einzigen Wien!
Du herrliches Land, unser Heimatland,
Wir lieben dich, wir schirmen dich.
Deutschösterreich, du tüchtiges Volk, wir lieben dich!
Hart ist dein Boden und karg dein Brot,
Stark doch macht dich und klug die Not.
Seelen, die gleich wie Berge beständig,
Sinne, die gleich wie Wasser lebendig,
Herzen so sonnig, mitteilsamer Gunst,
Schaffen sich selber ihr Glück, ihre Kunst.
Du tüchtiges Volk, unser Muttervolk,
Wir lieben dich, wir schirmen dich.
Deutschösterreich, du treusinnig Volk, wir lieben dich!
Dienende Treu schuf dir Not und Reu,
Sei uns in Freiheit dir selber treu!
Gibt es ein Schlachtfeld rings in den Reichen,
Wo deiner Söhne Knochen nicht bleichen?
Endlich brachst du die Ketten entzwei,
Diene dir selber, sei dein! Sei frei!
Du treusinnig Volk, unser Duldervolk,
Wir lieben dich, wir schirmen dich.
Deutschösterreich, du Bergländerbund, wir lieben dich!
Frei durch die Tat und vereint durch Wahl,
Eins durch Geschick und durch Blut zumal.
Einig auf ewig, Ostalpenlande!
Treu unserm Volkstum, treu dem Verbande!
Friede dem Freund, doch dem Feinde, der droht,
Wehrhaften Trotz in Kampf und Not!
Du Bergländerbund, unser Ostalpenbund,
Wir lieben dich, wir schirmen dich.
De echte hymne was de beroemde Haydn-hymne, de melodie van het huidige nationale lied der Bundesrepublik Deutschland, oorspronkelijk de keizerhymne, gewijd aan keizer Franz II (1797). In de Habsburgermonarchie bestonden geen nationale- of landshymnen. De tekst van de keizerhymne werd bij elke opvolging van de troon aan de nieuwe keizer gewijd. Dit had tot gevolg dat de tekst bij elke troonwissel veranderde.
In 1841 schreef de germanist en dichter August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, een democraat die als schrijver bij de Vormärz moet worden gerekend, de kunstenaarsstroming die zich verzette tegen het drukkende politieke klimaat van de Biedermeiertijd, in de opmaat van het revolutiejaar 1848. Hoffmann von Fallersleben schreef het Lied der Deutschen tijdens een vakantie op het (toen Britse) Noordzee-eiland Helgoland. In juli 1890 zou Helgoland Duits grondgebied worden na een ruil voor Zanzibar. Het kan worden gezien als een van de zogeheten Rheinlieder (Rijnliederen), die als protest ontstonden tegen de Franse eis om de Rijn de grens van Frankrijk te maken. Toch komt het woord Rhein in het lied niet voor.
Tijdens het Duitse Keizerrijk (1871-1918) was er geen officieel volkslied, maar werd in voorkomende omstandigheden Heil dir im Siegerkranz gezongen, op de melodie van het Engelse volkslied God save the Queen.
Heil dir im Siegerkranz,
Herrscher des Vaterlands!
Heil, Kaiser, dir!
Fühl in des Thrones Glanz
die hohe Wonne ganz,
Liebling des Volks zu sein!
Heil, Kaiser, dir!
Nicht Ross und Reisige
sichern die steile Höh,
wo Fürsten stehn:
Liebe des Vaterlands,
Liebe des freien Manns
gründet den Herrscherthron
wie Fels im Meer.
Heilige Flamme, glüh,
glüh und erlösche nie
fürs Vaterland!
Wir alle stehen dann
mutig für einen Mann,
kämpfen und bluten gern
für Thron und Reich!
Handel und Wissenschaft
heben mit Mut und Kraft
ihr Haupt empor!
Krieger- und Heldentat
finden ihr Lorbeerblatt
treu aufgehoben dort
an deinem Thron!
Sei, Kaiser Wilhelm, hier
lang deines Volkes Zier,
der Menschheit Stolz!
Fühl in des Thrones Glanz
die hohe Wonne ganz,
Liebling des Volks zu sein!
Heil, Kaiser, dir!
Het Lied der Deutschen was een van vele patriottische liederen, en werd geleidelijk populairder. Gedurende de Eerste Wereldoorlog kwam het meer in gebruik omdat Heil dir im Siegerkranz dezelfde melodie als het volkslied van de Engelse vijand had. De derde strofe van het Lied der Deutschen (of Deutschlandlied) werd en is het nationale lied van Duitsland.
Van 1929 tot 1938 was “Sei gesetnet ohne Ende”, tekst van Ottokar Kernstock, de nationale hymne van Oostenrijk, op muziek van Haydn. Nu bekend als het Deutschlandlied.
Sei gesegnet ohne Ende,
Heimaterde wunderhold!
Freundlich schmücken dein Gelände
Tannengrün und Ährengold.
Deutsche Arbeit, ernst und ehrlich,
Deutsche Liebe, zart und weich –
Vaterland, wie bist du herrlich,
Gott mit dir, mein Österreich!
https://nl.wikipedia.org/wiki/Das_Lied_der_Deutschen
https://de.wikipedia.org/wiki/%C3%96sterreichische_Kaiserhymnen
Napels zien en bijlange nog niet sterven…
Opgedragen aan onze vriendin Lieve en haar lieve echtgenoot
Zomaar, omdat de echte zon het laat afweten
Hoe Mozart een winkelgalerij veranderde in een spirituele tempel
Wolfgang Amadeus Mozart schreef zijn Ave verum corpus (KV 618) voor zijn vriend Anton Stoll die muzikaal assistent was in de parochie van Baden in de buurt van Wenen. Het werd geschreven om het feest van Sacramentsdag te vieren. Het autograaf is gedateerd op 17 juni 1791. Het gehele stuk omvat slechts 46 maten en is geschreven voor koor, strijkers en orgel. Mozart schreef het werk tijdens het schrijven aan zijn opera Die Zauberflöte en bij een bezoek aan zijn vrouw Constanze die zwanger was van hem en hun zesde kind droeg. Hij schreef het 6 maanden voor zijn dood.
Het geluid van de stilte…
… wordt nog mooier op muziek
U herkent het gekende nummer van Simon & Garfunkel: The Sound of Silence.
Voces8 gaven er deze prachtige interpretatie aan:
De Roos: oneindige interpretatiemogelijkheden
Gewoon prachtig!
Das zerbrochene Ringlein
In einem kühlen Grunde
Da geht ein Mühlenrad
Mein’ Liebste ist verschwunden,
Die dort gewohnet hat.
Sie hat mir Treu versprochen,
Gab mir ein’n Ring dabei,
Sie hat die Treu” gebrochen,
Mein Ringlein sprang entzwei.
Ich möcht’ als Spielmann reisen
Weit in die Welt hinaus,
Und singen meine Weisen,
Und geh’n von Haus zu Haus.
Ich möcht’ als Reiter fliegen
Wohl in die blut’ge Schlacht,
Um stille Feuer liegen
Im Feld bei dunkler Nacht.
Hör’ ich das Mühlrad gehen:
Ich weiß nicht, was ich will —
Ich möcht’ am liebsten sterben,
Da wär’s auf einmal still!
Tekst gedicht: Joseph von Eichendorff
Muziek: Friedrich Glück
Herkent u dit strijdlied?
Unser liebe Fraue
vom kalten Bronnen,
Bescher uns armen Landsknecht
ein´ warme Sonnen!
Daß wir nit erfrieren,
gehn in des Wirtes Haus
wir ein mit vollem Säckel,
mit leerem wieder aus.
Die Drummen, die Drummen,
Lärman, lärman, lärman,
heiridiridiran, ridiran
Ride Landsknecht voran.
Unser liebe Fraue
vom kalten Bronnen,
bescher’ uns armen Landsknecht
ein’ warme Sonnen!
Dass wir nit erfrieren,
iieh’n wir dem Bauermann
das wullen Hemd vom Leibe,
das steht ihm übel an.
Die Drummen, die Drummen…
Wir schlucken Staub beim Wandern
der Säckel hängt uns hohl
der Kaiser schluckt ganz Flandern
bekomm’s ihm ewig wohl
Er denkt beim Länderschmause
wie er die Welt erwürb
mir wohnt ein Lieb zu Hause
das weinte, wenn ich stürb
Die Drummen, die Drummen…
Trommler schlägt Parade,
die seid’nen Fahnen weh’n,
jetzt heißt’s auf Glück und Gnade
ins Feld marschieren geh’n.
Korn reift auf den Feldern,
es schnappt der Hecht im Strom,
heiß weht der Wind von Geldern,
herauf gen Berg op Zoom
Die Drummen, die Drummen…
Unser liebe Fraue
vom kalten Bronnen,
bescher’ uns armen Landsknecht
ein’ warme Sonnen!
Dass wir endlich finden
von aller Arbeit Ruh!
Der Teufel hol das Saufen,
das Rauben auch dazu.
Die Drummen, die Drummen…
Uit: Georg Forster’s “Frische Teutsche Liedlein V” 1556. met een overvloed aan bronnenmateriaal.
Wij kennen dit “soldaten”lied, als een vlot marcheer- en zangavondenlied “Het vendel moet marcheren… want Vlaanderen is in nood”. Onze codex vermeldt geen toondichter, slechts een oorsprongsdatum ca. 1560 en als liedertekstschrijver Jan Hoogensteyn. Andere bronnen geven als beschrijving: een oud-Nederlands soldatenlied. Wij zijn geneigd de oorsprong in Duitsland te leggen, vermits het in alle Duitstalige gebieden, Zwitserland inbegrepen, gezongen werd. Waarschijnlijk te wijten aan een begripsverwarring Diets / Duits.
In tal van Nederlandstalige bronnen wordt Jan Hoogensteyn in het jaar 1560 gesitueerd; foute veronderstelling, vermits deze in verschillende bronnen opduikt tijdens WOII, in boeken, gedicht- en liederenbundels, soortgelijke teksten van zijn hand werden gepubliceerd, hij was betrokken bij een verklikkingsproces en vluchtte ten slotte naar Venezuela. Hij zou geboren zijn in 1909 en vermoedelijk in 1980 in Venezuela overleden. Meer over Jan en zijn zus Thea vindt u bij: https://www.nederlandsepoezie.org/dichters/h/hoogensteijn.html