Bio-Hawaïanen willen geen dertig meter hoge telescoop op hun heilige berg

Binnenkort zullen vrachtwagens met zwaar bouwmateriaal de 8 mijl hoge klim naar de Mauna Kea, een slapende vulkaan op het “Grote Eiland”, Hawaï, (Hawaï is eigenlijk een archipel met 137 atollen en vulkanische eiland), oprijden, als eerste stap naar de bouw van de TMT (Thirty Meter Telescope), de grootste ter wereld en de eerste van zijn soort. Tenzij de Kanaka Maoli (bio-Hawaïaanse) activisten er een stokje kunnen voor steken, zoals ze in 2015 al presteerden. (video) TMT trok echter naar de rechtbank en kreeg drie maand geleden toestemming de reuze telescoop daar te bouwen.

De inname van het grondgebied ligt zeer gevoelig voor de Kanaka Maoli. Mauna Kea maakt deel uit van de zgn. Crown Lands, het grondgebied dat toekomt aan degenen die op de troon zit (u kan hier nagaan hoe de “Kroon” en het bijhorende grondgebied ontfutseld werd door de VSA), 7300 km2, dat eigendom was van de Hawaïaanse monarchie tot het door de VSA in 1893 gedwongen werd af te treden en deel uit te maken van het great America.

Toen Hawaï in 1959 de gelukzalige ster op de stars en stripes-vlag “mocht” verwerven werd al het Crown Land van ganser harte overgemaakt aan de Hawaïaanse regering, die het zoals het betaamt als een goede huisvader zou beheren – in een trust – voor en in het belang van het volk. Vijf jaar later werd Mauna Kea tot een beschermd gebied (reservaat) verklaard.

In 1968 verhuurde de staat meer dan 449 km2 aan de Univ. van Hawaï voor welgeteld 1 (één) dollar per jaar, waar slechts de universiteit voordeel uithaalde en niet de Kanaka Maoli. Sindsdien werden 13 telescopen op de Mauna Kea’s top geïnstalleerd.

In 2003 begon de Univ. van Californië en het Calif. Inst. voor Technologie de TMT te ontwikkelen. 492 spiegels met elkaar verbonden tot één grote spiegel moet het astronomen een onbekende blik geven zowel in tijd en ruimte, zelfs zo ver terug tot de eerste generatie sterren die na de Big Bang – 13 miljard jaar geleden – zouden ontstaan zijn. De TMT zal het licht doen schijnen op de grootste astronomische geheimen: zwarte gaten, zwarte materie, zwarte energie en de mogelijkheid van leven op andere planeten. “TMT, een absolute parel, voor astronomen als een kind in een snoepwinkel.” Want deze plaats behoort tot de donkerste ter wereld, waardoor er meer zichtbaar wordt in de ruimte.”

Tja. En dan willen die oubollige – in het verleden levende – ondankbare bio-Hawaïanen met hun nostalgische verering van hun berg roet in de eten strooien. Zij noemen de TMT-bouw een verkrachting, zowel cultureel, landschappelijk als wettelijk. De Mauna Kea is voor hen de Wao Akua, het rijk van de hoogste goden. “Vele van de goden die wij erkennen, wonen op de berg, en we klimmen niet naar de top, tenzij absoluut nodig.” Op de berg bevinden zich talrijke heiligdommen en graafplaatsen, die door de werkzaamheden kunnen ontheiligd en/of vernietigd worden.

TMT woordvoerder weerlegt: Ze hebben alles goed bestudeerd en rekening gehouden met de spirituele geloofswereld van de bio-Hawaïaanse cultuur. Er zouden geen archeologische plaatsen, noch begraafplaatsen in het gedrang komen.

De Kanaka Maoli zijn niet onder de indruk. De suggestie dat het hier om een botsing tussen cultuur en wetenschap gaat wijzen ze van de hand. Voor hun volk gaat cultuur en wetenschap hand in hand. “Mauna Kea is erkend als een ijsberg met permafrost die tot in het ijstijdperk terugreikt. De berg is de kroon van de waterhuishouding en nodig voor onze watervoorziening.” Bovendien komt ook de exclusieve fauna en flora in gevaar, zoals o.a. de Weiku kever, die nergens anders dan daar, op de top van Mauna Kea, leeft. “Hoe bescherm je een fragiel natuurlijk ecosysteem? Je betreedt het niet. Punt.”

TMT blijft erbij dat er geen milieu niet zal getroffen worden. Ze zullen geen grondwater aanboren bij de top en alle afvalwater naar beneden transporteren om daar gezuiverd of verwijderd te worden.

De Kanaka Maoli zijn niet onder de indruk. Erger, ze geloven er geen barst van. Ze houden de boel angstvallig in de gaten. Als ze de vrachtwagens de berg zien oprijden, zullen ook zij hun Wao Akua bestijgen, om het rijk van hun goden te verdedigen tegen de bezetters. (…)

We verwijzen naar eerder verschenen artikel over de annexatie van Hawaï: