Via het INSTC tracé (International North South Transport Corridor) moet de goederenstroom tussen Rusland, Iran en Indië afgewikkeld worden zonder dat deze kan gehinderd worden door ingrijpen in het Suezkanaal, de Bosporus of de Dardanellen. Een niet in te schatten belangrijk puzzelstukje in een geostrategische handelsroute. (zie kaart)
Daarbij worden waren bv. vanuit Rusland per schip over de Kaspische Zee naar Noord-Iran gebracht, van waar ze – overgeladen op treinen – naar het zuiden van het land aan de Perzische Golf vervoerd worden. Vervolgens worden ze daar gelost en geladen in schepen die naar de westkust van Indië varen.
Dit project werd in het jaar 2000 door Rusland, Indië en Iran in het leven geroepen. In 2002 volgde dan hierover een akkoord. Knooppunten zijn de Russische havenstad Astrachan aan de Kaspische Zee, de Iraanse haven van Bandar Anzali in het noorden en diens zuidelijke evenknie Bandar Abbas in het zuiden van Iran, vervolledigd door de Westindische havens Nhawa Sheva nabij Mumbai en Mundra, iets verder noordelijk.
En ja hoor, ondanks alle politieke en financiële achterhoedegevechten werden midden juni – zo berichtte India Shipping News* – de eerste goederen vanuit Rusland naar Indië vervoerd. Het ging nu nog om een bescheiden vracht: twee containers met houtlaminaat, die vanuit Sint Petersburg aan hun reis naar het verre Indië begonnen.
Het Noord-Zuid-tracé biedt de betrokken landen economische vooruitzichten. Zo wordt de reistijd tussen Rusland en Indië van ca. 40 dagen op ca. 25 dagen duidelijk ingekrompen, terwijl tegelijkertijd de gevaarlijke (in beslagnames, sancties e.d.), langere alternatieve routen door de Zwarte Zee, de Middellandse Zee, het Suezkanaal, de Rode Zee en de Indische Oceaan vermeden worden.
India Shipping News haalt de voorzitter van de unie der Indische exporteurs aan, die stelt dat volgens berekeningen de ingebruikname van het Noord-Zuid tracé ook de reistijd tussen Indië en de centraal-aziatische staten met 40% en de kosten met 30% kan doen verminderen.
Nog belangrijker dan de economische zijn de geostrategische voordelen die b.g. tracé biedt. Het maakt het voor Rusland mogelijk op regelmatige basis handel te voeren met de warme wereldzeeën waarbij zowel het Suez-kanaal als de riskante zeestraten van de Bosporus en de Dardanellen, die Erdogan met een vingerknip kan doen afsluiten, vermeden worden.
Vooral sinds het begin van de Oekraïne-oorlog en de daaruit vloeiende economische sancties is Rusland meer dan geïnteresseerd in een handelstracé dat buiten de lange arm van Washington valt. Langs dit tracé bevinden zich noch NAVO-lidstaten of VSA-bondgenoten. Iran, als geopolitieke rivaal der VSA, lijdt sinds jaar en dag onder de sancties die de VSA opgelegd hebben.
Geostrategisch is dit tracé ook goud waard voor de eurazïatische integratie van het Chinese infrastructuurproject – de Nieuwe Zijderoute – of als instrument van de BRICS-landen, waarvan zowel Rusland als Indië deel uitmaken en waarin Iran ook geïnteresseerd is.
De versterkte samenwerking van Indië met Rusland geeft het tracé een bijkomende betekenis: New Delhi blijft Russische energie grondstoffen en wapens kopen en is wegens de VSA-sancties ook op de neutralere Iran-route aangewezen.
Poetin heeft nog lang niet zijn laatste zet gespeeld op het geopolitieke schaakspel.