“Hier spreekt men Roemeens”
Maak einde aan dominantie van het Engels

Een Roemeense intellectueel waarschuwt voor de groeiende voorliefde van Europeanen om Engels te gebruiken als lingua franca en roept op tot bescherming van nationale talen.

“Nog niet zo lang geleden schreef ik over het gevaar dat in eigen land op de loer ligt voor het Roemeens. Niet door een afname van het aantal sprekers – als gevolg van het sterk dalende geboortecijfer of het massaal wegtrekken van Roemenen – maar door het huidige onderwijsbeleid.

Doordat talloze postdoctorale artikelen in het Engels worden geschreven en slechts waarde wordt gehecht aan werk dat in die taal in buitenlandse tijdschriften wordt gepubliceerd, neemt niet alleen de belangstelling voor Roemeense wetenschappelijke publicaties steeds verder af, maar gaan ook de intelligentsia de taal op lange en middellange termijn steeds minder waarderen.

Draak steken met het Westen
Roemenië heeft dit in het verleden al eens eerder meegemaakt. De [aristocratische, red.] bojaren aan het eind van de 19de eeuw verachtten alles wat Roemeens was en imiteerden Parijs, Moskou en Istanboel, de machtscentra van die tijd. “Coana Chiriţa” [de hoofdpersoon, red.] in de romans van Vasile Alecsandri was geïnspireerd op Franse gewoonten. Ion Luca Caragiale stak in zijn toneelstukken de draak met het imiteren van westerse voorbeelden. En in het begin van de 20ste eeuw leidde historicus Nicolae Iorga in Boekarest een grote protestdemonstratie tegen het uitsluitend in het Frans opvoeren van theatervoorstellingen.

Ik kom hier nu op terug, omdat niet alleen in Roemenië maar ook in andere Europese landen kritiek klinkt op de huidige verengelsing. En die landen gaan niet door voor reactionair of anti-westers.

In de laatste nieuwsbrief van het Europees Observatorium voor Meertaligheid (EOM) valt te lezen dat op dit moment overal in Europa strijd wordt geleverd vóór meertaligheid en dus tegen de verraderlijke dominantie van overheersende talen.

Zo heeft het Polytechnisch Instituut in Milaan dit voorjaar besloten dat masters en promoties uitsluitend in het Engels dienen plaats te vinden. Met als doel internationalisering van de opleidingen en verbetering van de concurrentiepositie van Italiaanse universiteiten. De bestuursrechter van Lombardije heeft echter anders beslist en oordeelde dat gebruik van het Engels geen enkele invloed heeft op de kwaliteit noch op de internationale toegankelijkheid van het onderwijs. De rechtbank benadrukte dat het Polytechnisch Instituut inbreuk maakt op de vrijheid van docenten door hen te verplichten in het Engels te doceren.

British Council voorstander meertaligheid
In dezelfde nieuwsbrief constateert het EOM wat betreft de verengelsing van het hoger onderwijs dat in Duitsland – dat in dit opzicht veel verder gevorderd is dan Frankrijk en Italië maar ver achterblijft bij Nederland en Scandinavië – bijna 10% van de master- en promotieprogramma’s uitsluitend in het Engels wordt aangeboden. Een percentage dat tot nadenken stemt over de consequenties van dit beleid. Gebruik van het Engels vergroot weliswaar de zichtbaarheid van Duits wetenschappelijk onderzoek, maar dat kan in het Duits evengoed succes hebben.

Frankrijk heeft soortgelijke programma’s ontwikkeld om meer buitenlandse, vooral Chinese, studenten te trekken. Maar inmiddels is gebleken dat veel studenten Frans spreken of dat willen leren! Bovendien heeft de Franse Tweede Kamer en vervolgens ook de Senaat besloten dat het aantal Engelstalige opleidingen naar beneden moet worden bijgesteld en dat eindscripties in het Frans moeten worden geschreven.

De British Council ten slotte, heeft in het kader van zijn programma Language Rich Europe gewag gemaakt van de overheersende positie van het Engels. In de conclusies in zijn rapport over de positie van Europese talen geeft de Council aan voorstander te zijn van meertaligheid.

Verraderlijke gevolgen globalisering
Door ervoor te strijden dat het Roemeens althans op eigen bodem het aanzien en de waardering krijgt die het verdient – zonder daarbij het belang te onderschatten van internationaal veelgebruikte talen – bieden we tegenwicht aan de verraderlijke gevolgen van globalisering. We dragen bij aan het in stand houden van ons immaterieel erfgoed dat van onschatbare waarde is en dat we in al zijn rijkdom moeten doorgeven aan volgende generaties.

[Deze patriottische strijd] heeft niets te maken met blinde nationalistisch verering, maar voegt, integendeel, een positief element toe aan onze cultuur en onze beschaving. En aan Europa in het algemeen.”

Ovidiu Pecican in  http://www.romanialibera.ro/
Vertaling: http://www.presseurop.eu